Ζωζώ Χριστοδούλου: Το μόνο που την ένοιαζε, ήταν να τρέξει στον Μαραθώνιο

Πρεμούρα. Σαν παιδάκι, όχι πως απείχε τρομερά εκείνης της εποχής, η Ζωζώ Χριστοδούλου ήθελε να κάνει οπωσδήποτε ό,τι σκεφτόταν. Στα 23 της, δεν ήθελε απλώς να το κάνει: έπρεπε να γίνει με τους δικούς της όρους.

Τι σημαίνει αυτό; Δεν είχε κάνει οποιαδήποτε προετοιμασία για τον Μαραθώνιο που θα γινόταν το Σάββατο, 19 Οκτωβρίου 1974, η Χριστοδούλου. Διάβασε στην εφημερίδα ότι το τρέξιμο στην κλασική διαδρομή θα λάμβανε χώρα όταν το ημερολόγιο έγραφε 15 του ίδιου μήνα. Στο ρεπορτάζ αναφερόταν ότι θα βρίσκονταν στην Αθήνα δρομείς από τη Δυτική Γερμανία.

Οι διοργανωτές ήθελαν χαρτιά από γιατρούς, που θα έδιναν την άδεια για να τρέξει. Οι περισσότεροι την ρώτησαν αν είχε κάνει προετοιμασία για τη διοργάνωση. Η γεννημένη στο Κάιρο και μεγαλωμένη στην Κύπρο, πριν φτάσει στην Ελλάδα 16 ετών, Ζωζώ, έλεγε την αλήθεια. Δεν είχε τρέξει ποτέ, κατά διάνοια, την απόσταση.

Το μόνο που είχε κάνει, ήταν ό,τι της υπαγορευόταν από το αγώνισμά της, τα 1.500μ. Κι αυτό το ξεκίνησε πρόσφατα στον Εθνικό Φιλοθέης. Η Χριστοδούλου πήγε στον προπονητή Ηλία Αντζουλάτο και του είχε ζητήσει να την πάρει στο σύλλογο. Του είχε συστηθεί ως αθλήτρια των 100μ. και των 200μ.

Ο τελευταίος δεν είδε κάποιο φοβερό ταλέντο στα σπριντ, αφού το βραχύ δέμας της και η έλλειψη στην έκρηξη δεν ταίριαζαν με τα σπριντ. Την έβαλε στις μεγάλες αποστάσεις, αυτό, βεβαίως, αποτελεί σχήμα λόγου με βάση τους σύγχρονους καιρούς. Η Χριστοδούλου έτρεχε τα 800μ. και τα 1.500μ. διότι ως εκεί επιτρεπόταν.

Οι γιατροί δυσκολεύονταν να της δώσουν το «ΟΚ». Το ρίσκο ανέλαβε ένας καρδιολόγος, ο Μανώλης Χριστοδουλάκης. Η Χριστοδούλου πήρε την άδεια. Την Πέμπτη, 17 Οκτωβρίου, έκανε την πρώτη πραγματική προπόνησή της για τον Μαραθώνιο, με 21 χιλιόμετρα. Την επομένη έτρεξε άλλα τόσα.

Και το Σάββατο, 19 Οκτωβρίου, στο σημείο εκκίνησης, τα νέα έπεσαν εν ριπή οφθαλμού. Στη διαδρομή έτρεξαν 43 αθλήτριες από οκτώ χώρες και η πρώτη Ελληνίδα. Εκείνη που, αν τερμάτισε, θα περνούσε μέσα από το Καλλιμάρμαρο. Δεν είχε γίνει ποτέ πριν, αν και υπήρξε μία που το προσπάθησε.

Η Σταματία Ρεβύθη ήθελε να φτάσει με τα χέρια της τον ουρανό. Στους Ολυμπιακούς του 1896, ζήτησε να τρέξει μαζί με τους άντρες. Φυσικά, δεν της επιτράπηκε. Ο Μαραθώνιος υπήρξε απαγορευμένη λέξη για τις γυναίκες έως το 1928 και τη διοργάνωση του Άμστερνταμ. Η Ρεβύθη το έβαλε αμέτι μου χαμέτι να τρέξει. Ήταν στη χώρα της.

Ακόμα, όμως, κι όταν το έκανε μόνη της, την επομένη της νίκης του Σπύρου Λούη, οι διοργανωτές υπήρξαν ιδιαιτέρως αυστηροί. Δεν την άφησαν να μπει στο Καλλιμάρμαρο για να ολοκληρώσει την κλασική διαδρομή. Έκανε την απόσταση σε 5 ώρες και 30 λεπτά.

Τα στερεότυπα και το νούμερο 606

Στη Ζωζώ έμελλε να ζήσει μία από τις σπουδαιότερες στιγμές της ζωής της. Η 44η δρομέας, που θα έκανε την προσπάθεια να τερματίσει. Η Χριστοδούλου ήθελε να τερματίσει και ούτε που την ένοιαζε που γινόταν η πρώτη Ελληνίδα που βρισκόταν σε εκείνο το σημείο.

Το νούμερο 606 θα την ακολουθούσε για πάντα και παρ’ ότι η ιστορική και κοινωνική συγκυρία της στιγμής θα ήταν μεγαλύτερη από την ίδια την παρουσία της, η μόνη της έγνοια ήταν να τρέξει. Στην πραγματικότητα, αυτό που την έκανε μέλος της αθηναϊκής κοινωνίας, αλλά και αντιστρόφως, ήταν το τρέξιμο.

 

Από τότε που την υποδέχθηκαν στον Εθνικό Φιλοθέης ένιωσε ότι της άρεσε η Αθήνα. Ο Μαραθώνιος ήταν μέσα στους στόχους της, στην πραγματικότητα είχε στοχεύσει να τρέξει την κλασική διαδρομή του 1975, αλλά ο παρορμητισμός της δεν της άφησε υπομονή στο ρεζερβουάρ.

Κι ενώ έτρεχε στους δρόμους της Αθήνας, οργώνοντας την πόλη, το χαμόγελό της επέστρεφε κάθε φορά που οι πολίτες της πρωτεύουσας, που απολάμβαναν αυτό το αθλητικό και πολιτιστικό δρώμενο, της φώναζαν, «είσαι η Ελληνίδα; Θα νικήσεις».

Η Ζωζώ πέτυχε κάτι υπέροχο. Στον Εθνικό Φιλοθέης, για να μη σοκάρονται οι άντρες αθλητές από το θέαμα της γυναικείας σάρκας, οι αθλήτριες έκαναν προπόνηση νωρίς το πρωί και, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70, το όριο ήταν τρεις φορές την εβδομάδα.

Αυτές αντιμετώπιζαν τα κλασικά: η παρότρυνση να πάνε να πλύνουν κάνα πιάτο, μειωμένη καθώς είναι, δεν έχει εκμηδενιστεί, αρκεί να βρεθεί κάποιος τη σωστή στιγμή σε ένα τσακωμό μεταξύ οδηγών διαφορετικού φύλου. Η Ζωζώ δεν είχε οποιαδήποτε διάθεση να υποχωρήσει. Τώρα, ήταν εδώ, μία από τους 719 δρομείς. Και θα τερμάτιζε αναμφισβήτητα.

Το πείσμα της η αθλητική Ιστορία της χώρας δεν το κατέγραψε με τη λαχτάρα που το κάνει για άλλα αθλητικά γεγονότα. Όμως, ύστερα από 5 ώρες, 1 λεπτό και 20 δευτερόλεπτα τελείωσε το 195ο μέτρο μετά τα πρώτα… 42 χιλιόμετρα. Από τα μεγάφωνα ακούστηκε ότι «τερματίζει η πρώτη Ελληνίδα». Η Ζωζώ δεν τα είχε απλώς καταφέρει, αλλά τερμάτισε 427η και ήταν η έκτη γυναίκα από όλες που το έκανε.

Το είχε κάνει. Το Σάββατο εκείνο ήταν από τις πιο χαρούμενες Ελληνίδες. Αλλά εκείνος ο αγώνας, για τον οποίο είπε ότι «τα πόδια μου δεν κουράστηκαν καθόλου, μόνο τα μάγουλά μου κουράστηκαν, από τα χαμόγελα», είχε συνέπειες.

Η δισκοπάθεια, τα δάκρυα και η υποστήριξη

Η Ζωζώ Χριστοδούλου άνοιξε το δρόμο. Δύο Ελληνίδες δρομείς πήραν μέρος την επόμενη χρονιά. Το 2021, τερμάτισαν 2.518 στην κλασική διαδρομή. Κορίτσια ξεχύνονται στο δρόμο και τρέχουν, με ακουστικά στα αυτιά, ακόμα κι αν αυτό συμβαίνει για προσωπικούς λόγους. Παρ’ ότι άργησε να μπει το μικρόβιο για τα καλά στο μυαλό των κοριτσιών, έγινε.

Το κουτί των προκλήσεων για τον ελληνικό αθλητισμό σε επίπεδο Γυναικών, είχε ανοίξει λίγο περισσότερο. Η ίδια, όμως, δεν μπόρεσε να απολαύσει όσο θα ήθελε το πάθος της.

Ήταν πολύ νωρίς για να σταματήσει, αυτή η ερωμένη των (πολλών) χιλιομέτρων. Αλλά η έλλειψη γνώσης για τη διαχείριση του σώματος, οι τραυματισμοί και η δισκοπάθεια,  την οποία έπαθε, ήταν αντίπαλοι ανίκητοι.

Οι αγώνες κόπηκαν μαχαίρι και απροειδοποίητα. Δεν ήταν ο Πανδαμάτωρ που την ανάγκασε στο τέλος, αλλά το ευάλωτο του ανθρώπινου κορμιού. Η Ζωζώ θλίφτηκε και ο στίβος σταμάτησε να υπάρχει για εκείνη.

Για πολλά χρόνια δεν παρακολουθούσε. Είναι τετριμμένο, αλλά οι παλιές αγάπες πάνε στον Παράδεισο. Όταν γύρισε, ήταν πιο φανατισμένη από ποτέ.

Και στις 13 Νοεμβρίου, η 71χρονη, πια, Ζωζώ θα είναι κάπου στην Αγία Παρασκευή, για να εμψυχώσει όλους τους αθλητές που θα περάσουν από μπροστά της. Τα τελευταία χρόνια αυτό κάνει και όταν μαθαίνουν ποια είναι, της απονείμουν τα εύσημα, που άνοιξε ένα δρόμο ο οποίος ήταν πιο στενός από σοκάκι στη Μύκονο τα μεσάνυχτα.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News