Γιόχαν Κρόιφ: Τα ψώνια με την Ντάνι, την ώρα του δοκαριού του Ρομπ Ρένζενμπρικ

Ο Ρομπ Ρένζενμπρικ πλάσαρε τον Ουμπάλδο Φιλιόλ και βρήκε το δοκάρι, με αποτέλεσμα η Ολλανδία να μη στεφθεί παγκόσμια πρωταθλήτρια μέσα στο «Μονουμεντάλ» του Μπουένος Άιρες, στις 25 Ιουνίου 1978, επί της Αργεντινής. Ωστόσο, ο αρτίστας της Άντερλεχτ δεν είχε κοντά του τους δύο πολυθρύλητους συμπαίκτες του, τον Γιόχαν Κρόιφ και τον Βίλεμ φαν Χάνεγκεμ.

Αν ο αναγνώστης έκανε ένα πρόχειρο top-10 για τις σπουδαιότερες στιγμές στην Ιστορία των Παγκόσμιων Κυπέλλων, οι στιγμές που θα έβαζε θα ήταν πολύ συγκεκριμένες, εκτός αν το προσωπικό βίωμα έπαιζε το μείζονα ρόλο. Ένα πρόχειρο θα είχε ως εξής:

-Το γκολ του Γκίτζια στον Μπαρμπόσα στον τελικό της Ουρουγουάης με τη Βραζιλία στο «Μαρακάνα» το 1950.

-Το κοντρόλ-ποδιά-γκολ του Πελέ στον τελικό της Στοκχόλμης το 1958, όταν η Βραζιλία νίκησε τη Σουηδία.

-Το γκολ του Τζεφ Χαρστ στον τελικό της Αγγλίας με τη Δυτική Γερμανία, που ουσιαστικά ακόμη δεν έχει αποδειχθεί αν μπήκε, στο Γουέμπλεϊ το 1966.

-Το τέταρτο γκολ της Βραζιλίας στον τελικό του «Αζτέκα», το 1970, απέναντι στους Ιταλούς.

-Το γκολ του Γκερντ Μίλερ που γύρισε το παιχνίδι για τη Δυτική Γερμανία το 1974, στον τελικό του Μονάχου.

-Το δοκάρι του Ρομπ Ρένζενμπρικ στον τελικό της Αργεντινής με την Ολλανδία, στο «Μονουμεντάλ» του Μπουένος Άιρες, το 1978.

-Το χατ τρικ του Πάολο Ρόσι με τους Βραζιλιάνους, στο 3-2 των Ιταλών στη Βαρκελώνη, που τους έδωσε την πρόκριση στον ημιτελικό, το 1982.

-Το «Χέρι του Θεού» και το σλάλομ στον προημιτελικό της Αργεντινής με την Αγγλία στο «Αζτέκα», το 1986.  

-Το χαμένο πέναλτι του Ρομπέρτο Μπάτζιο στον τελικό της Ιταλίας με τη Βραζιλία το 1994, στην Πασαντίνα.

-Οι δύο κεφαλιές του Ζινεντίν Ζιντάν στον τελικό των Γάλλων με τους Βραζιλιάνους το 1998 ή τα δύο πλασέ του Ρονάλντο στον τελικό των Βραζιλιάνων με τους Γερμανούς το 2002.

-Η κουτουλιά του Ζιντάν στον Μάρκο Ματεράτσι, στον τελικό των Γάλλων με τους Ιταλούς το 2006, στο Βερολίνο.

-Το γκολ του Αντρές Ινιέστα στον τελικό Ισπανία-Ολλανδία το 2010 στο Γιοχάνεσμπουργκ ή εκείνο του Μάριο Γκέτσε στον τελικό Γερμανία-Αργεντινή το 2014 στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Η… στάνη των γκολ αργά στην παράταση σε τελικούς Παγκόσμιου Κυπέλλου αυτό το τυρί βγάζει.

Ο αναγνώστης καλά το ψυχανεμίστηκε. Δεν είναι 10 οι στιγμές, αλλά 12. Επιπλέον, αφέθηκαν στιγμές που δεν ήταν ακριβώς… στιγμές: η επιστροφή της Δυτικής Γερμανίας στον τελικό της Βέρνης 1954 με την Ουγγαρία, το 7-1 επί της Βραζιλίας στον ημιτελικό του Μπέλο Οριζόντε το 2014 και ο λόγος δεν γίνεται καν για προημιτελικούς και ματς της φάσης των «16». Για ιστορίες όπως το παιχνίδι της Χιλής με την Ιταλία το 1962 στο Σαντιάγκο ή ακόμα και προπολεμικά, σαν τον ημιτελικό του 1938 στη Γαλλία μεταξύ Ιταλίας και Βραζιλίας, όπου ουδείς γνωρίζει τι πραγματικά συνέβη με τον Λεονίντας. Δεν πρόκειται για την απόκρουση του Γκόρντον Μπανκς στην κεφαλιά του Πελέ, την προσποίηση του τελευταίου στον Λαδισλάο Μαζούρκεβιτς το 1970, ακόμα και την περίφημη «Cruyff turn», που έκανε ο Γιόχαν Κρόιφ στον Γιαν Όλσον, στο Ολλανδία-Σουηδία, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974. Η επεξήγηση για τη διοργάνωση που έκανε την περίφημη ντρίμπλα του είναι αχρείαστη: ο Κρόιφ έπαιξε μόνο σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο. Και δεν είδε καν το δοκάρι του Ρένζενμπρικ στο 90’ του ματς με την Αργεντινή στο «Μονουμεντάλ», στις 25 Ιουνίου 1978. Δεν το είδε επειδή ήταν για ψώνια στο Λονδίνο μετά της συζύγου του, Ντάνι Κοστέρ.

 

«Δεν μπορούσα να το βάλω»

Οι Ολλανδοί δεν γνώριζαν τον Ρομπ Ρένζενμπρικ, αν και έπαιζε με την Άντερλεχτ στο γειτονικό Βέλγιο. Ήταν κοπιά Κρόιφ, μέχρι και τα πρόσωπά τους έμοιαζαν. Με τη σειρά του, ο Ρένζενμπρικ έμοιαζε να νιώθει στην Ολλανδία, ακόμα και το 1974, ξένο σώμα, αφού ο Ρίνους Μίχελς προσπάθησε να τον κάνει να παίζει στη λογική Άγιαξ, όπως, άλλωστε, και τον Βιμ φαν Χάνεγκεμ της Φέγενορντ. Ο Ρένζενμπρινκ είχε κατακτήσει το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1976 και το 1978 με τους Βέλγους, ενώ του είχαν κολλήσει το παρατσούκλι «Φον Κάραγιαν», που αποτύπωνε τη μαεστρία του. Στο 90’ του τελικού, με το σκορ στο 1-1 μετά τα γκολ των Μάριο Κέμπες και Ντικ Νανίνγκα, βρέθηκε αριστερά στην περιοχή του Ουμπάλδο Φιλιόλ. Η μπαλιά του Ρούντι Κρολ πέρασε από τους Αργεντινούς και ο Ρένζενμπρικ προσπάθησε να την προλάβει πριν βγει άουτ, σχεδόν παράλληλα με την εξωτερική γραμμή του τέρματος, όμως το πλασέ του ήταν δείγμα ενός ποδοσφαιριστή ψύχραιμου, που είχε ζυγίσει τη φάση και ήξερε ακριβώς τι ήθελε να κάνει. Ο Φιλιόλ δεν μπόρεσε να αποκρούσει, αλλά το δοκάρι δεν στέρησε από τον παρά οκτώ μέρες 31χρονο Ολλανδό ποδοσφαιριστή μόνο το γκολ που θα χάριζε στους «οράνιε» τον παγκόσμιο τίτλο, αλλά και τη θέση του στην ποδοσφαιρική Ιστορία, η οποία θα εκτοξευόταν: θα γινόταν ο πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης, με έξι γκολ, και θα έπαιρνε σίγουρα τη Χρυσή Μπάλα, αφού είχε σκοράρει δύο φορές στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων με την Αούστρια Βιέννης και τον περίπατο της Άντερλεχτ, 4-0.

Για αυτά τα ελάχιστα εκατοστά ο μύθος του Κρόιφ έμεινε άφθαρτος. Ο ίδιος ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» δεν είχε δει καν τον τελικό. Στα 31 του, βρισκόταν στο Λονδίνο και έκανε το χατίρι στη σύζυγό του να πάνε για ψώνια, πιθανότατα για να αποφύγει να τον δει. Την ώρα που ο Ρένζενμπρικ σημάδευε το δοκάρι, ο Γιόχαν βρισκόταν στην Πικαντίλι και ξόδευε για την Ντάνι. Η δικαιολογία του για να μην πάει στην Αργεντινή ήταν η δικτατορία του Χόρχε Ράφαελ Βιντέλα, αλλά ο λόγος φαίνεται ότι ήταν πιο προσωπικός, αφού, εν πάση περιπτώσει, αν το θέμα ήταν πολιτικό θα μπορούσε να παρακολουθήσει την ομάδα της πατρίδας του σε αυτό το τεράστιο παιχνίδι. Το ζήτημα, όμως, φέρεται να ήταν προσωπικό και ο υπολογισμός του κόστους ευκαιρίας να έδειχνε το μέλλον αντί της αιώνιας δόξας.

Στην τελική, αυτή δεν ήταν σίγουρη. Μπορεί κάποιος να πει ότι με το γκολ του Ρένζενμπρικ η Ολλανδία θα κατακτούσε το τρόπαιο, παρ’ όλα αυτά πολλοί «οράνιε» ήταν πεπεισμένη ότι το παιχνίδι δεν θα τελείωνε αν το χρυσοποίκιλτο κύπελλο δεν κατέληγε στα χέρια του Ντανιέλ Πασαρέλα.

 

Ο… αντάρτης του ισπανικού Νότου

Η άλλη τεράστια απουσία, σε σχέση με το 1974, ήταν ο Βιμ φαν Χάνεγκεμ. Ο αριστεροπόδαρος Ολλανδός ήταν, τη δεκαετία του ’70, το αντίπαλο δέος του Κρόιφ και το καμάρι του Ρότερνταμ, αφού έπαιζε εκεί για λογαριασμό της Φέγενορντ. Για τον Φαν Χάνεγκεμ η συγκυρία ήταν ξεχωριστή: μετά τον Μίχελς, τους «οράνιε» ανέλαβε ο Ερνστ Χάπελ, προπονητής του στη Φέγενορντ, με την οποία είχε πανηγυρίσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών του 1970, με το 2-1 επί της Σέλτικ. Ο Φαν Χάνεγκεμ είχε πει πως ήταν ο κορυφαίος τεχνικός που είχε ποτέ. Όμως, στην περίπτωση της αποχώρησής του, που συνέβη την παραμονή της πτήσης της Εθνικής για την Αργεντινή, για προετοιμασία και για να παίξει στο Παγκόσμιο Κύπελλο, το ζήτημα ήταν όντως ηθικό.

Τα ρεπορτάζ δεν έφερναν τον Φαν Χάνεγκεμ ως φαβορί για την ενδεκάδα. Παρ’ όλα αυτά, η διαφωνία του έγκειτο στη… διαφοροποίηση που δύο βασικοί ποδοσφαιριστές ήθελαν να κάνουν στα εμπορικά έσοδα της ομάδας, που ως τότε έμπαιναν σε κοινό ταμείο και όλοι έπαιρναν το ποσό που έβγαινε από τη διαίρεση. Φαίνεται, όμως, ότι τέσσερα χρόνια αργότερα ο Ρούντι Κρολ και ο Άρι Χάαν, συμπαίκτης του Ρένζενμπρικ στην Άντερλεχτ, δεν συμφωνούσαν ότι κάποιος που δεν παίζει πρέπει να αμείβεται το ίδιο με εκείνον που παίζει. Ο Φαν Χάνεγκεμ έγινε έξαλλος και η συζήτηση με τον Χάπελ δεν οδήγησε εκεί που ο Αυστριακός θα ήθελε, παρ’ ότι τον διαβεβαίωσε ότι η Δημοκρατία δεν θα καταστρατηγείτο. Ο Φαν Χάνεγκεμ είχε πειστεί, οριστικά και αμετάκλητα, ότι ακόμα και αν οι δύο βασικοί υποχωρούσαν, οι σχέσεις μεταξύ των ποδοσφαιριστών θα πληγώνονταν.

Εν τέλει, προτίμησε να πάει διακοπές στον ισπανικό Νότο. Ο τελικός του Παγκόσμιου Κυπέλλου ήταν το μόνο παιχνίδι που είδε. Κατά τη διάρκειά του, ο Φαν Χάνεγκεμ, βλέποντας τον Νέεσκες, είχε ήδη μετανιώσει που δεν βρισκόταν στην Αργεντινή, αλλά βεβαίως ήταν αργά.

Ο ίδιος υπήρξε μποέμ και αλέγρος και αυτό φαινόταν στο παιχνίδι του. Υπάρχει μια φανταστική ιστορία, που δείχνει αυτό το joie de vivre, το οποίο τον δίεπε: το 1975 είχε πρόταση από τη Μαρσέιγ, πολύ ελκυστική για την εποχή. Με τη γυναίκα του και ένα ζευγάρι φίλων, το συμπαίκτη του Βιμ Γιάνσεν και τη σύζυγό του, είχαν πάει μαζί διακοπές σε ένα νησί της επαρχίας Ζίλαντ. Το θέμα έφτασε στη μεταγραφή και η διαφωνία έφερε ψηφοφορία, η οποία, ωστόσο, δεν έβγαλε νικητή. Ο Φαν Χάνεγκεμ κοίταξε το σκύλο του.»Η επιλογή είναι δική σου. Αν θέλεις να πάμε στη Μασσαλία, γάβγισε ή κάνε κάτι άλλο». Ο σκύλος απέμεινε να τον κοιτάζει, ενώ το ίδιο έκανε και ο σπουδαίος Ολλανδός. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, ο Φαν Χάνεγκεμ αποφάνθηκε: «Εντάξει, δεν θέλει. Θα μείνουμε εδώ».

Μέχρι και λίγα χρόνια πριν φύγει από τη ζωή, την οποία έζησε επί το πλείστον σαν μοναχός στην επαρχία Ούστζαν της Ολλανδίας -και αφού έπαιξε ένα χρόνο στη γαλλική Τουλούζ μετά την περιήγησή του στις ΗΠΑ με τους Πόρτλαντ Τάιγκερς, ο Ρένζενμπρικ επέμενε ότι δεν είχε μετανιώσει για το δοκάρι, επειδή δεν μπορούσε να βάλει το γκολ. «Ήταν το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο να σκοράρω από αυτήν τη θέση», ομολόγησε χαρακτηριστικά στον Ντένις Γουίνερ, συγγραφέα του «otal Football, επανάσταση χρώματος πορτοκαλί». Παρ’ όλα αυτά, ήταν μόνο μερικά εκατοστά. Και αν συμφωνεί κάποιος με τη λίστα, μόνο η δική του στιγμή, εκείνη του Μπάτζιο και η κουτουλιά του Ζιντάν μπαίνουν αν και δεν κατέληξαν σε γκολ. Μόνο που στη δική του περίπτωση, συνέβη κάτι εξαιρετικά κομβικό, που σίγουρα επηρέασε την υπόλοιπη ζωή του: υποτιμήθηκε η θέση του στην ποδοσφαιρική Ιστορία.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News