Ματίας Ζίντελαρ: Ο «Μότσαρτ» της μπάλας, που έγινε σύμβολο κατά των Ναζί

Ο Βιεννέζος κριτικός θεάτρου Αλφρεντ Πόλγκαρ είχε περιγράψει πολύ εύγλωττα το ταλέντο του Ματίας Ζίντελαρ. «Παίζει σαν να έχει μυαλό στα πόδια του και πολλά αξιοσημείωτα και αναπάντεχα πράγματα μπορεί να συμβούν, όσο αυτά τρέχουν με την μπάλα».

Στις 23 Ιανουαρίου 1939, ο ήδη σκληρά δοκιμαζόμενος από τη γερμανική κατοχή λαός της Αυστρίας, μάθαινε για τον θάνατο του κορυφαίου επιθετικού της θρυλικής «Wunderteam», της ομάδας-θαύμα της Εθνικής Αυστρίας της δεκαετίας του 1930. Ο Ζίντελαρ είχε βρεθεί νεκρός στο διαμέρισμά του, μαζί με τη φίλη του, Καμίλα Καστανιόλα, και ο θάνατός τους είχε προέλθει από διαρροή μονοξειδίου του άνθρακα.

Ήταν απλό ατύχημα; Αυτοκτονία; Ή μήπως είχαν βάλει το χεράκι τους και οι ναζί, επειδή ο μεγάλος άσος είχε αρνηθεί να ενταχθεί στην Εθνική Γερμανίας, μετά την προσάρτηση της πατρίδας του στο Γ’ Ράιχ; Κανείς δεν θα μάθει ποτέ ποια ήταν η πλήρης αλήθεια. Όπως δεν είναι πλέον δυνατό να εξακριβωθεί τι ακριβώς συνέβη στο περιβόητο φιλικό του Απρίλη του 1938 με τη Γερμανία στο «Πράτερ», λίγο μετά την εισβολή.

Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Ζίντελαρ αγνόησε τις εντολές των ναζί προς τους παίκτες να λήξει το ματς ισόπαλο και έκανε… τα δικά του. Πολλές φορές πέρασε όλη την άμυνα των αντιπάλων και αστόχησε επιδεικτικά, μέχρι που κάποια στιγμή… δεν άντεξε και πέτυχε γκολ. Κι όταν ο συμπαίκτης του, Καρλ Σέστα, έγραψε λίγο αργότερα το 2-0, λέγεται ότι ο Ζίντελαρ πανηγύρισε υπέρ του δέοντος  για τη διαγραφόμενη νίκη, μπροστά στα μάτια των έκθαμβων αξιωματούχων του Χίτλερ.

Ο «χάρτινος» επιθετικός

Ο Ζίντελαρ γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1903 στο Κοζλόφ της τότε Αυστροουγγαρικής Αυτοκρατορίας, το οποίο ανήκει πλέον στην Τσεχία. Η οικογένειά του μετακόμισε στη Βιέννη το 1905 κι όταν ο μικρός Ματίας μεγάλωσε, άρχισε να παίζει ποδόσφαιρο στους δρόμους της πρωτεύουσας, μαζί με άλλα γειτονόπουλα.

Άνθρωποι της Χέρτα Βιέννης διέκριναν το ταλέντο του στην ντρίμπλα και στο σκοράρισμα και τον πήραν στην ομάδα τους το 1918. Έφτασε να παίξει στην πρώτη ομάδα το 1921, αλλά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε ο σύλλογος τον ανάγκασαν να αναζητήσει αλλού την τύχη του, παρότι αντιμετώπιζε ένα σοβαρό πρόβλημα τραυματισμού.

Ο Ζίντελαρ πήρε το ρίσκο να χειρουργηθεί στον μηνίσκο, επέμβαση ρουτίνας στις μέρες μας, αλλά ικανή να σου κόψει την μπάλα εκείνη την εποχή εάν δεν ήταν επιτυχής. Ο γιατρός που έκανε την επέμβαση εργαζόταν στην Αματέρε Βιέννης (SV Amateure), η οποία δύο χρόνια αργότερα μετατράπηκε σε επαγγελματικό σωματείο και πήρε την ονομασία Αούστρια. Η γνωστή έως και σήμερα Αούστρια Βιέννης.

Με τη φανέλα της ο Ζίντελαρ μεγαλούργησε την περίοδο του Μεσοπολέμου. Αν και αγωνιζόταν στην κορυφή της επίθεσης, δεν αρκούνταν μόνο στο να στέλνει την μπάλα στα δίχτυα. Αξιοποιούσε τη σπάνια ικανότητά του στην ντρίμπλα για να δίνει έτοιμα γκολ στους συμπαίκτες του. Η Αούστρια κατέκτησε επί των ημερών του μόνο ένα πρωτάθλημα (1926) και πέντε Κύπελλα Αυστρίας, ο ίδιος όμως εξελίχθηκε στον απόλυτο σταρ του ποδοσφαίρου της χώρας και φυσικά της εθνικής ομάδας.

Η χάρη στις κινήσεις του και το λεπτεπίλεπτο παρουσιαστικό του, τού χάρισε το παρατσούκλι «Ο Χάρτινος» (Der Papierene). Τη δεκαετία του 1950, όταν εμφανίστηκε στο διεθνές ποδοσφαιρικό προσκήνιο ο Φέρεντς Πούσκας, πολλοί συνέκριναν το αγωνιστικό στιλ του με εκείνο του Ζίντελαρ.

Η καταξίωση με την Εθνική Αυστρίας

Ο Ζίντελαρ πέτυχε 600 γκολ σε 703 αγώνες με την Αούστρια Βιέννης, όμως έξω απ’ τα σύνορα έγινε γνωστός κυρίως για την παρουσία του με την Εθνική Αυστρίας, με την οποία διέπρεψε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1934.

Πρόκειται για τη διοργάνωση που ο φιλοξενήθηκε στα γήπεδα της Ιταλίας, την οποία κυβερνούσε ήδη ο φασίστας Μπενίτο Μουσολίνι. Ο οποίος φυσικά έκανε ό,τι περνούσε απ’ το χέρι του για να βοηθήσει την εθνική ομάδα της χώρας του να κατακτήσει το τρόπαιο.

Ήταν προφανώς η μοίρα του Ζίντελαρ να πέσει στον δρόμο και των δύο παρανοϊκών Ευρωπαίων ηγετών, εξαιτίας των οποίων ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η Αυστρία του Ούγκο Μάισλ θεωρούνταν ικανή ακόμα και να κατακτήσει το τρόπαιο, λόγω του πρωτοποριακού τρόπου παιχνιδιού με τις γρήγορες εναλλαγές της μπάλας που είχε εμφυσήσει o μεγάλος Άγγλος προπονητής Τζίμι Χόγκαν (ο βασικός υπεύθυνος για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου στην κεντρική Ευρώπη).

Με ηγέτη τον Ζίντελαρ και άξιους συμπαραστάτες τους Άντον Σαλ, Γιόζεφ Μπίτσαν και Βάλτερ Νάους, η Αυστρία απέκλεισε τη Γαλλία (3-2 στην παράταση) και στον προημιτελικό νίκησε και την ισχυρή Ουγγαρία με 2-1. Στον ημιτελικό, όμως, έπρεπε να αντιμετωπίσει τη γηπεδούχο Ιταλία. Και ηττήθηκε με 1-0 με ένα γκολ το οποίο δεν έπρεπε να μετρήσει.

Για να φτάσει η μπάλα στον Ενρίκε Γκουάιτα, που σκόραρε με προβολή λίγο προ της γραμμής, είχε προηγηθεί φάουλ στον Αυστριακό τερματοφύλακα Πέτερ Πλάτσερ, το οποίο αγνόησε ο Σουηδός διαιτητής, Ιβάν Έκλιντ. Το όνειρο των Αυστριακών έσβησε άδοξα, αλλά ο Ζίντελαρ παρηγορήθηκε με το έπαθλο του δεύτερου καλύτερου παίκτη της διοργάνωσης.

Ο θάνατος του Μάισλ τον Φεβρουάριο του 1937 και η προσάρτηση της Αυστρίας από τη Ναζιστική Γερμανία τον Μάρτιο του 1938, σήμαναν το τέλος εκείνης της θρυλικής ομάδας. Ο Ζίντελαρ αρνήθηκε να υποκύψει στις πιέσεις και να αγωνιστεί στην Εθνική Γερμανίας, όπως έκαναν κάποιοι συμπαίκτες του. Κι αυτό ίσως ήταν το μοιραίο λάθος του.

Μήπως ήταν σαμποτάζ;

Μεταγενέστερες έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος του Ζίντελαρ οφείλεται πιθανότατα σε ατύχημα. Υπάρχουν καταγεγραμμένα παράπονα γειτόνων προς τις Αρχές ότι η καμινάδα της πολυκατοικίας ήταν φραγμένη, λίγες μέρες πριν το συμβάν, ενώ εκτιμάται ότι δεν ήταν εύκολο να αυτοκτονήσει κάποιος με αυτόν τον τρόπο.

Η επικρατέστερη εκδοχή, πάντως, είναι ότι ο Ζίντελαρ έπεσε θύμα σαμποτάζ των Ναζί, οι οποίοι δεν χώνεψαν ποτέ ότι ένας ποδοσφαιριστής θα αρνούνταν να αγωνιστεί στην Εθνική Γερμανίας. Σε κάθε περίπτωση, ο Ζίντελαρ έχει μείνει στη συλλογική μνήμη ως σύμβολο της αντιναζιστικής δράσης του αυστριακού λαού.

Κι αυτό για το οποίο σίγουρα δεν διαφωνεί κανείς από όσους είχαν την τύχη να τον δουν, είναι η ποδοσφαιρική του κλάση. Υπήρξε ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους καλλιτέχνες του ποδοσφαίρου, ο «Μότσαρτ της μπάλας» όπως είχε χαρακτηριστεί και έφυγε κι αυτός απ’ τη ζωή -όπως ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης- μόλις στα 35 του χρόνια…

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 23 Ιανουαρίου

2017: Πεθαίνει στα 83 του ο Βαγγέλης Πανάκης, κορυφαίος επιθετικός του Παναθηναϊκού και της Εθνικής Ελλάδας κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Το κανονικό του επώνυμο ήταν «Πανόπουλος», όμως επικράτησε το «Πανάκης» λόγω εξαιτίας λανθασμένης αναγραφής στο δελτίο ψωμιού που λάμβανε η οικογένεια κατά την Κατοχή.

2014: Πεθαίνει ο παλαίμαχος επιθετικός, Τάκης Παπαδημητρίου, σε ηλικία 65 ετών. Ήταν αναπληρωματικός στον Παναθηναϊκό που έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1971 και αργότερα έπαιξε βασικός και κατέκτησε τίτλους. Πέρασε ακόμα από τους ΟΦΗ, Πανιώνιο, Παναιγιάλειο.

2002: Ο Ηρακλής αποκλείει τον Παναθηναϊκό απ’ το Κύπελλο μια και ηττάται με 2-1 στη ρεβάνς της Λεωφόρου, ενώ είχε νικήσει με 1-0 στο πρώτο παιχνίδι. Το γκολ για τον Γηραιό πέτυχε στο 83′ ο Λεβάν Κεμπάτζε, ενώ για τους «πράσινους» είχε σκοράρει στο πρώτο ημίχρονο ο Νίκος Λυμπερόπουλος (40′, 43′).

1994: Η ΑΕΚ νικά με 2-0 τον Παναθηναϊκό στη Νέα Φιλαδέλφεια και αποκτά προβάδισμα εννέα βαθμών για την κατάκτηση του πρωταθλήματος για τρίτη διαδοχική χρονιά. Τα γκολ πετυχαίνουν ο Χάρης Κοπιτσής (75′) και ο Αλέξης Αλεξανδρής (84′).

1991: Η Εθνική Ελλάδας νικά 3-2 την Πορτογαλία του Πάολο Φούτρε στο ΟΑΚΑ και διατηρεί ελπίδες πρόκρισης στα τελικά του Euro ’92. To νικητήριο γκολ πετυχαίνει ο Γιώτης Τσαλουχίδης έξι λεπτά πριν τη λήξη.

1967: Η ΑΕΚ προσλαμβάνει στην τεχνική ηγεσία τον Γερμανό Γένε Τσάκναντι, ο οποίος την είχε οδηγήσει στην κατάκτηση του πρωταθλήματος το 1963.

1958: Η Ρεάλ Μαδρίτης συντρίβει τη Σεβίλλη με 8-0, στον πρώτο προημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και σημειώνει ρεκόρ ευρύτερης νίκης σε τόσο προχωρημένη φάση της διοργάνωσης. Τέσσερα γκολ πετυχαίνει ο Αλφρέδο Ντι Στέφανο.

 

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News