Κύπελλο Ελλάδας: Το σπάνιο επίτευγμα του Βαγιαννίδη και τα υπόλοιπα στατιστικά του τελικού

Ένα πολύ σπάνιο επίτευγμα πέτυχε ο Γιώργος Βαγιαννίδης με το γκολ στο έβδομο λεπτό των καθυστερήσεων, που χάρισε στον Παναθηναϊκό τη νίκη επί του Άρη με 1-0 και μαζί το Κύπελλο Ελλάδας για τη σεζόν 2023-24.

Ο 22χρονος δεξιός μπακ έγινε ο πρώτος αμυντικός παίκτης που σημείωσε το νικητήριο γκολ σε τελικό, έπειτα από 51 χρόνια! Ο προηγούμενος ήταν ο Θανάσης Αγγελής του Ολυμπιακού, ο οποίος αγωνιζόμενος ως αριστερός μπακ στον αντίστοιχο αγώνα του 1973, είχε πετύχει το μοναδικό γκολ στον τελικό κόντρα στον ΠΑΟΚ στο «Γ. Καραϊσκάκης» (1-0).

Προσοχή: Δεν αναφερόμαστε σε σκόρερ σε τελικούς γενικώς, διότι και ο Αντρέ Βιεϊρίνια είχε δώσει προβάδισμα στον ΠΑΟΚ στο 65′, στον τελικό του 2018 κόντρα στην ΑΕΚ αγωνιζόμενος ως αριστερός μπακ. Όμως, δεν ήταν το καθοριστικό, αφού ακολούθησε και δεύτερο γκολ στο 90’+2 από τον Δημήτρη Πέλκα.

Σε όλη την ιστορία των τελικών που κρίθηκαν στο γκολ, δεν υπάρχει άλλος αμυντικός που να ήταν ο καθοριστικός σκόρερ πέρα απ’ τον Βαγιαννίδη και τον Αγγελή.

Αναπληρωματικός και Έλληνας

Ο Βαγιαννίδης πέτυχε το νικητήριο γκολ έχοντας μπει στον χθεσινό αγώνα ως αλλαγή (στο 63′ στη θέση το Μαντσίνι). Αυτό, όμως, δεν είναι τόσο σπάνιο. Για τελευταία φορά το είδαμε να συμβαίνει σε τελικό μόλις το 2021, όταν ο Μίχαλ Κρμέντσικ μπήκε στο γήπεδο στο 80′ για τον ΠΑΟΚ και στο 90′ σημείωσε το γκολ που χάρισε τη νίκη με 2-1 επί του Ολυμπιακού στο ΟΑΚΑ.

Αντίστοιχα, ο προηγούμενος Έλληνας σκόρερ του νικητήριου τέρματος πάει αρκετά πιο πίσω, αλλά εντός του 21ου αιώνα. Ήταν ο Γιώργος Χ. Γεωργιάδης, ο οποίος το 2003 είχε χαρίσει στον ΠΑΟΚ τη νίκη επί του Άρη με 1-0 στην Τούμπα, σκοράροντας στο 24′.

Ο τελευταίος Έλληνας που είχε σκοράρει γενικώς σε τελικό, ήταν ο Πέλκας του ΠΑΟΚ στον προαναφερθέντα τελικό του 2018.

Τρεις αποβολές άλλες τρεις φορές

Άλλο ένα θέμα είναι και οι τρεις αποβολές, αφού χθες αποβλήθηκε ο Κώτσιρας του Παναθηναϊκού (50′) και οι Νταρίντα (65′) και Ζαν Ζιλ (71′) του Άρη. Ο προηγούμενος τελικός με τόσες κόκκινες κάρτες ήταν εκείνος του 2018 (ΠΑΟΚ-ΑΕΚ 2-0). Στο 80′ αποβλήθηκαν οι Μαουρίσιο και Όγκνιεν Βράνιες και στο τέταρτο λεπτό των καθυστερήσεων ο Φερνάντο Βαρέλα.

Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και το 1998 (Πανιώνιος-Παναθηναϊκός 1-0). Ο Γιώργος Σ. Γεωργιάδης των «πράσινων» πήρε πρώτος την άγουσα για τα αποδυτήρια (48′) και ακολούθησαν δύο παίκτες των «κυανέρυθρων»: ο Γιάννης Καμίτσης στο 57′ και ο Φώτης Ιωαννίδης στο 72′.

Η αρχή είχε γίνει το 1962, στον τελικό Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός που δεν τελείωσε ποτέ λόγω επεισοδίων – ούτε επαναλήφθηκε, αφού το κλίμα παρέμενε τεταμένο. Μόλις στο 5′ αποβλήθηκαν για διαπληκτισμό οι Σάββας Παπάζογλου (Ολυμπιακός) και Ανδρέας Παπαεμμανουήλ (Παναθηναϊκός). Στο 41′ τους ακολούθησε ο Αριστείδης Παπάζογλου των «ερυθρόλευκων».

Το «4» και οι παραδόσεις που έσπασαν

Ο Παναθηναϊκός διατήρησε την παράδοση που τον θέλει να κερδίζει το Κύπελλο στις χρονιές με λήγοντα το «4»! Είχε αναδειχθεί Κυπελλούχος και το 2014 (4-1 τον ΠΑΟΚ), το 2004 (3-1 τον Ολυμπιακό), το 1994 (4-2 την ΑΕΚ στα πέναλτι, μετά το 3-3 στα 120′) και το 1984 (2-0 την ΑΕΛ).

Το 1974 το τρόπαιο είχε κατακτήσει ο ΠΑΟΚ, το 1964 η ΑΕΚ χωρίς ωστόσο να διεξαχθεί ποτέ ο τελικός και το 1954 πάλι ο Ολυμπιακός. Άλλη χρονιά με τέτοιο λήγοντα δεν είχε διεξαχθεί καν η διοργάνωση. Το 1944 λόγω πολέμου και το 1934 επειδή η ΕΠΟ είχε διακόψει τον θεσμό μέχρι και το 1938.

Αντίστοιχα, ο Παναθηναϊκός κατέκτησε για πρώτη φορά το Κύπελλο Ελλάδας σε τελικό που διεξήχθη εκτός Λεκανοπεδίου της Αττικής. Φυσικά δεν είχε παίξει εκτός Αθήνας ή Πειραιά παρά μόνο το 2007, όταν ηττήθηκε με 2-1 από την ΑΕΛ στο Πανθεσσαλικό Στάδιο.

Οι «πράσινοι» έσπασαν και την παράδοση που ήθελε το Κύπελλο να μην καταλήγει σε ομάδα του τέως ΠΟΚ, τις χρονιές που κατέκτησε το πρωτάθλημα ο ΠΑΟΚ. Το 1976 Κυπελλούχος είχε αναδειχθεί ο Ηρακλής, το 1985 η ΑΕΛ και το 2019 ο «Δικέφαλος» είχε κάνει το νταμπλ.

Χωρίς νίκη εντός έδρας!

Άλλο ένα εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι ο Παναθηναϊκός έγινε η πρώτη ομάδα που κατέκτησε το Κύπελλο χωρίς να έχει σημειώσει εντός έδρας νίκη στους προηγούμενους γύρους! Αναφερόμαστε φυσικά στις διοργανώσεις από το 1978-79 και μετά, οπότε καθιερώθηκαν οι διπλοί αγώνες.

Στους «16» έφερε 1-1 με τον Ολυμπιακό και πέρασε στη ρεβάνς στα πέναλτι. Στα προημιτελικά ηττήθηκε 2-1 από τον Ατρόμητο και πήρε την πρόκριση νικώντας με 2-0 στο Περιστέρι. Και στα ημιτελικά ηττήθηκε με 2-1 από τον ΠΑΟΚ στη ρεβάνς, έχοντας νικήσει 1-0 στην Τούμπα, και τα κατάφερε ξανά στα πέναλτι.

Στα χρόνια που υπήρχαν μόνο νοκ άουτ αγώνες, υπάρχει η περίπτωση της ΑΕΚ του 1963-64 που είχε κληρωθεί να παίξει μόνο μακριά από την έδρα της. Στους «16» είχε νικήσει την Αναγέννηση Άρτας με 7-0, στους «8» τον ΠΑΟΚ με 3-0 στην παράταση και στους «4» την Προοδευτική με 1-0. Δεν πρόκειται για ίδια περίπτωση, όμως, αφού δεν κλήθηκε να παίξει ποτέ εντός έδρας.

Από το 1979 μόνο μία αλλαγή

Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι ο Χρήστος Κόντης και ο Άκης Μάντζιος (οι πρώτοι πρώην συμπαίκτες που αναμετρήθηκαν ως προπονητές σε τελικό, μια και είχαν συνυπάρξει στον Πανιώνιο το 2002-03) έκαναν χθες μόνο από μία αλλαγή ο καθένας.

Η προηγούμενη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο ήταν το 1979, όταν ο Πανιώνιος κατέκτησε το Κύπελλο για πρώτη φορά στην ιστορία του νικώντας με 3-1 την ΑΕΚ. Τότε, μάλιστα, ο μοναδικός παίκτης που έβαλε ο προπονητής των νικητών, Πάνος Μάρκοβιτς, εξελίχθηκε σε MVP του αγώνα. Ήταν ο Βασίλης Μωραϊτέλης, ο οποίος αντικατέστησε με την έναρξη του β’ μέρους τον Μπάμπη Σαϊπά. Για την Ένωση, ο Ανδρέας Σταματιάδης είχε αντικαταστήσει στο ίδιο χρονικό σημείο τον Χρήστο Αρδίζογλου με τον Θόδωρο Αποστολόπουλο.

Η διαφορά φυσικά είναι ότι τότε κάθε ομάδα είχε δικαίωμα να κάνει μέχρι και δύο αλλαγές και δεν ήταν σπάνιο να μείνουν στη μία. Η τελευταία ομάδα με μία αλλαγή ήταν ο Ολυμπιακός στον τελικό του 1988 (Σάκης Μουστακίδης αντί του Ανδρέα Μπονόβα). Από το 1994-95 που καθιερώθηκαν οι τρεις αλλαγές και πολύ περισσότερο από το 2020-21 με τις πέντε, ποτέ δεν είδαμε ομάδα να μην κάνει τουλάχιστον δύο.

Από το 2016 με υπηρεσιακό

Ο Χρήστος Κόντης κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδας ως υπηρεσιακός προπονητής του Παναθηναϊκού, αφού κλήθηκε να αντικαταστήσει τον Φατίχ Τερίμ πριν από μόλις οκτώ ημέρες και δεν έχει τεθεί ποτέ θέμα αν θα συνεχίσει την επόμενη περίοδο.

Ο προηγούμενος προπονητής που είχε κατακτήσει το τρόπαιο υπό αντίστοιχες συνθήκες ήταν ο Στέλιος Μανωλάς, το 2016 με την ΑΕΚ. Είχε διαδεχθεί τον Γκουστάβο Πογέτ στις 19 Απριλίου και πρόλαβε να κοουτσάρει την Ένωση μόλις σε τέσσερις αγώνες: τους ημιτελικούς με τον Ατρόμητο (1-0, 1-1), τον τελικό με τον Ολυμπιακό (2-1) και τον αγώνα των πλέι οφ της Super League με τον ΠΑΟΚ (ήττα με 2-1 στην Τούμπα).

Ως υπηρεσιακός δεν μπορεί να λογιστεί ο Πάμπλο Γκαρσία όταν κατέκτησε το Κύπελλο με τον ΠΑΟΚ το 2021, αφού καθόταν στον πάγκο από τον Νοέμβριο του 2020.

Άρης μόνο με ξένους

Ο Άρης έγινε η πρώτη ομάδα στη σχεδόν αιωνόβια ιστορία του Κυπέλλου Ελλάδας που παρατάχθηκε σε τελικό Κυπέλλου Ελλάδας μόνο με ξένους παίκτες.

Τα τελευταία χρόνια είχαμε δει αρκετές φορές φιναλίστ να ξεκινούν τον τελικό μόνο με έναν Έλληνα. Ο Ολυμπιακός είχε μόνο τον Δημήτρη Σιόβα το 2015 (3-1 την Ξάνθη) και τον Κώστα Φορτούνη το 2016 (1-2 από την ΑΕΚ). Ο ΠΑΟΚ μόνο τον Παναγιώτη Γλύκο το 2017 (2-1 την ΑΕΚ) και τον Αλέξανδρο Πασχαλάκη το 2021 (2-1 τον Ολυμπιακό). Και η ΑΕΚ μόνο τον Λάζαρο Ρότα το 2023 (2-0 τον ΠΑΟΚ).

Ποτέ, όμως, δεν είδαμε εντεκάδα χωρίς Έλληνα, κάτι που δεν άλλαξε ούτε με τη μοναδική αλλαγή που πρόλαβε να κάνει ο Άκης Μάντζιος. Το επόμενο βήμα θα είναι να δούμε και την πρώτη φιναλίστ μόνο με ξένους παίκτες και ξένο προπονητή.

Από 4-0… 4-12!

Ο Άρης συνέχισε και την κάκιστη παράδοση στους τελικούς. Έχει κερδίσει μόνο έναν στους δέκα που έχει παίξει, το 1970 κόντρα στον ΠΑΟΚ. Τότε, μάλιστα, το σκορ στους τίτλους μεταξύ των δύο μεγάλων ομάδων της Θεσσαλονίκης διαμορφώθηκε σε 4-0 υπέρ των «κίτρινων» (με τα τρία πρωταθλήματα που είχαν κατακτήσει το 1928, το 1932 και το 1946).

Έκτοτε ο Άρης δεν έχει κατακτήσει τίποτα (έχοντας χάσει ένα μπαράζ πρωταθλήματος και πέντε τελικούς Κυπέλλου), ενώ ο «Δικέφαλος» έχει φτάσει τους 12 τίτλους (τέσσερα πρωταθλήματα και οκτώ Κύπελλα) και… δεν βλέπει καν τον αιώνιο αντίπαλό του.

Το ακόμα πιο στενάχωρο για τον Άρη είναι ότι μετά το γκολ του Μανώλη Κεραμιδά που του χάρισε το Κύπελλο το 1970, δεν έχει σκοράρει σε κανέναν από τους πέντε τελικούς που έπαιξε έκτοτε! Έχει δύο ήττες από τον Παναθηναϊκό (1-0 και το 2010 και το 2014), δύο από τον Ολυμπιακό (3-0 το 2005, 2-0 το 2008) και μία από τον ΠΑΟΚ (1-0 το 2003).