Εθνική Ελλάδας: Ιστορική πρεμιέρα με «εννιάρα» στην Αμβέρσα

Τα πρόσωπα στην ξεθωριασμένη φωτογραφία ξεχωρίζουν μετά βίας. Το ελληνικό ποδόσφαιρο, όμως, οφείλει σχεδόν τα πάντα σ’ αυτούς τους νέους αθλητές, αφού εκείνοι άρχισαν να γράφουν την ιστορία του, πιθανόν εν αγνοία τους!

Πρόκειται για τους έντεκα ποδοσφαιριστές που συγκρότησαν την πρώτη Εθνική Ελλάδας, η οποία στις 28 Αυγούστου 1920 έδωσε τον παρθενικό αγώνα της στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αμβέρσας. Αντίπαλος ήταν η πολύ ισχυρή ομάδα της Σουηδίας και το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από μια βαριά ήττα (9-0).

Τούτο, ωστόσο, είχε τη μικρότερη σημασία. Η Ελλάδα, η οποία δεν διέθετε καν ποδοσφαιρική ομοσπονδία ή οργανωμένο εθνικό πρωτάθλημα, είχε μπει στον χάρτη του ραγδαία αναπτυσσόμενου σε όλο τον κόσμο αθλήματος. Είχε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει μέχρι να θεωρηθεί ισάξια με τις υπόλοιπες χώρες. Είχε κάνει, όμως, το πρώτο βήμα.

Αξίζει να αναφέρουμε έναν προς έναν τους ποδοσφαιριστές, μαζί με τη θέση τους στην κεντρική φωτογραφία. Πρώτος από αριστερά στους όρθιους είναι ο τερματοφύλακας Αντώνης Φωτιάδης του Απόλλωνα Σμύρνης. Δεύτερος είναι ο Δημήτριος Γώτης, επίσης του Απόλλωνα και τρίτος ο Γιάννης Ανδριανόπουλος της Πειραϊκής Ένωσης, ο μεγαλύτερος από τους πέντε αδελφούς που ίδρυσαν το 1925 τον Ολυμπιακό.

Τέταρτος είναι ο Νίκος Καλούδης (Πειραϊκή Ένωσις), πέμπτος ο Θόδωρος Νικολαΐδης (ΑΠΣ Γουδή), έκτος ο Αγαμέμνων Γκίλης (Απόλλων), έβδομος ο Γιώργος Χατζηανδρέου (Πειραϊκός Σύνδεσμος) και όγδοος ο Θόδωρος Δημητρίου (Πανιώνιος).

Στους καθήμενους διακρίνουμε πρώτο από αριστερά τον Απόστολο Νικολαΐδη του Πανελλήνιου Ποδοσφαιρικού Αθλητικού Ομίλου. Πρόκειται για τον σύλλογο που εξελίχθηκε στον Παναθηναϊκό, με τον ίδιο τον Νικολαΐδη να αναλαμβάνει για δεκαετίες την προεδρία του. Δεύτερος είναι ο Χρήστος Πέππας της Πειραϊκής Ενώσεως και τρίτος ο ιδρυτής του ΠΠΑΟ, Γιώργος Καλαφάτης, ο οποίος σε ηλικία 30 ετών ασκούσε και καθήκοντα προπονητή στην Εθνική.

Μαζί τους είχαν ταξιδέψει στην Αμβέρσα και πέντε αναπληρωματικοί. Ο Γιώργος Ανδριανόπουλος του Πειραϊκού Συνδέσμου (αδελφός του Γιάννη και μετέπειτα σημαίνουσα φυσιογνωμία του Ολυμπιακού), ο Σοφοκλής Δεσποτόπουλος του Πανιωνίου, ο Βασίλης Σάμιος του Απόλλωνα και οι Ιωάννης Σταυρόπουλος και Δημήτριος Δεμερτζής του ΠΠΑΟ. Αρχηγός της αποστολής ήταν ο Ιωάννης Βαλτζής.

Σ’ αυτούς τους ανθρώπους οφείλει την ύπαρξή του το ελληνικό ποδόσφαιρο. Σίγουρα αν δεν ήταν αυτοί στις 28 Αυγούστου 1920, θα εμφανίζονταν κάποιοι άλλοι για να κάνουν το πρώτο βήμα, λίγα ή περισσότερα χρόνια αργότερα. Στην ιστορία, όμως, γράφτηκαν τα δικά τους ονόματα και ίσως να μην είναι τυχαίο ότι δύο από αυτούς, ο Νικολαΐδης και ο Ανδριανόπουλος, καθόρισαν ως πρόεδροι των δύο λαοφιλέστερων συλλόγων τις εξελίξεις στο ποδόσφαιρο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70.

Πώς φτάσαμε στην ιστορική συμμετοχή

Η συμμετοχή σε εκείνους τους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν ουσιαστικά η δικαίωση των προσπαθειών που που είχε καταβάλει από τις αρχές του 20ού αιώνα ο Παναγής Βρυώνης, ο άνθρωπος που θεωρείται πιονέρος του ποδοσφαίρου στη χώρα μας.

Ο Βρυώνης είχε ασχοληθεί με το άθλημα τον καιρό που σπούδαζε στην Ελβετία. Με την επιστροφή του στην πατρίδα, εντάχθηκε στον Εθνικό ΓΣ, όπου συγκρότησε τμήμα ποδοσφαίρου και άρχισε την προσπάθεια διάδοσής του.

Η ποδοσφαιρική ομάδα του Εθνικού ΓΣ εκπροσώπησε την Ελλάδα στο ποδοσφαιρικό τουρνουά των Μεσοολυμπιακών Αγώνων του 1906 στην Αθήνα. Από τις τάξεις της ξεπήδησε και ο Γιώργος Καλαφάτης, ο οποίος λίγο αργότερα μεταπήδησε στον Πανελλήνιο και το 1908 ίδρυσε τον Ποδοσφαιρικό Όμιλο Αθηνών – ο οποίος εξελίχθηκε στον γνωστό μας σήμερα Παναθηναϊκό – αλλά και ο Σύλλογος Ποδοσφαιρίσεως Γουδή, δημιούργημα του ίδιου του Βρυώνη μετά την αποχώρησή του από τον Εθνικό ΓΣ.

Αντίστοιχες προσπάθειες καλλιέργειας του ποδοσφαίρου κατέβαλλαν η Πειραϊκή Ένωση και ο Πειραϊκός Σύνδεσμος στον Πειραιά,  ο Ηρακλής και Άρης στη Θεσσαλονίκη, αλλά και τα δύο μεγάλα σωματεία της ελληνικής κοινότητας της Σμύρνης, ο Πανιώνιος και ο Απόλλων. Το άθλημα, ωστόσο, δεν είχε γίνει ακόμα αποδεκτό από την αθλητική ηγεσία του τόπου, παρότι κέντριζε όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των φιλάθλων.

Προάγγελος της παρουσίας της Εθνικής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920 ήταν η συμμετοχή μιας ελληνικής ποδοσφαιρικής ομάδας στους Διασυμμαχικούς Αγώνες του 1919 στο Παρίσι, η οποία μάλιστα είχε σημειώσει και μία νίκη (3-2 επί της Ρουμανίας). Ο Καλαφάτης ήταν παίκτης και προπονητής εκείνης της άτυπης Εθνικής Ενόπλων, καθώς και το μοναδικό κοινό πρόσωπο με την ομάδα που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Αμβέρσα (μαζί με τον αναπληρωματικό τερματοφύλακα Δημήτριο Δεμερτζή).

Έξι γκολ στο πρώτο ημίχρονο

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Έλληνες ποδοσφαιριστές αγωνίστηκαν στις 28 Αυγούστου 1920 για πρώτη φορά σε γήπεδο με χλοοτάπητα, γεγονός που δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο την προσπάθειά τους απέναντι στους πιο καλά προπονημένους Σουηδούς. Στην Ελλάδα, άλλωστε, ήταν ελάχιστα ακόμα και τα γήπεδα με χώμα.

Ενδεικτικό της διαφοράς δυναμικότητας ήταν ότι το σκορ ήταν ήδη 6-0 λίγο μετά τη συμπλήρωση του πρώτου ημιώρου. Ο τραυματισμός του Νίκου Καλούδη στο 8ο λεπτό, που τον ανάγκασε να έχει τυπική παρουσία στο γήπεδο, έπαιξε σίγουρα μεγάλο ρόλο ώστε το σκορ να ξεφύγει από πολύ νωρίς.

Προφανώς οι Σουηδοί έριξαν ταχύτητα στο δεύτερο ημίχρονο, αν και είναι πολύ πιθανό απλώς να κουράστηκαν. Όσο πιο «προχωρημένοι» κι αν ήταν σε σύγκριση με τους Έλληνες, δεν έπαυαν να διακρίνονται κι αυτοί σε ένα ποδόσφαιρο που ήταν πρωτόγονο. Πέντε γκολ σημείωσε ο Χέρμπερτ Κάρλσον (15′, 20′, 21′, 51′, 85′), δύο ο Άλμπερτ Όλσον (4′, 79′) κι από ένα ο Ράγκναρ Βίκσελ (25′) και ο Καρλ Νταλ (31′).

Όπως γράψαμε και στον πρόλογό μας, ο συγκεκριμένος αγώνας θεωρείται το «σημείο μηδέν» για την Εθνική Ελλάδας, κάτι που ισχύει μεταφορικά και κυριολεκτικά.

Κι αυτό συμβαίνει επειδή η επίσημη αρίθμηση των αγώνων του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος αρχίζει στις 7 Απριλίου 1929, όταν το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα έδωσε τον πρώτο του αγώνα υπό την αιγίδα της ιδρυθείσας από το 1926, ΕΠΟ. Πρόκειται για τη φιλική ήττα με 4-1 από τη Β’ Ιταλίας στο γήπεδο του Παναθηναϊκού.

Πάντως, ο αγώνας της 28ης Αυγούστου 1920 με τη Σουηδία λογίζεται ως επίσημος από τη FIFA και το φύλλο αγώνα υπάρχει στα αρχεία της.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 28 Αυγούστου

2018: Ο Αργεντινός σταρ του μπάσκετ, Μάνου Τζινόμπιλι, ανακοινώνει την απόσυρσή του από τη δράση σε ηλικία 41 ετών.

2007: Ο 22χρονος αμυντικός της Σεβίλλης, Αντόνιο Πουέρτα, αφήνει την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο, τρεις ημέρες μετά την καρδιακή προσβολή που είχε υποστεί κατά τη διάρκεια του αγώνα με τη Χετάφε. Ο χαμός του προκαλεί την αναβολή της ρεβάνς ΑΕΚ-Σεβίλλη που ήταν προγραμματισμένη να διεξαχθεί την ίδια ημέρα στο ΟΑΚΑ και αποτελεί την αφορμή ώστε η FIFA να θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση την ύπαρξη απινιδωτή σε όλα τα γήπεδα που θα φιλοξενήσουν αγώνες των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2010.

2004: Η Αργεντινή των Τζινόμπιλι, Σκόλα, Ομπέρτο κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο τουρνουά μπάσκετ των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, νικώντας άνετα στον τελικό την Ιταλία με 84-69. Το χάλκινο μετάλλιο θα κερδίσουν οι ΗΠΑ (104-96 τη Λιθουανία στον μικρό τελικό) ενώ η Ελλάδα, που είχε ηττηθεί 69-64 από την Αργεντινή στον προημιτελικό, θα καταλάβει την πέμπτη θέση.

2004: Η Ελισάβετ Μυστακίδου κατακτά το ασημένιο μετάλλιο στην κατηγορία των 67 κ. του τάε κβον ντο, αφού στον τελικό γνωρίζει την ήττα από την Κινέζα Λούο Γουέι.

1999: Η Μιρέλα Μανιάνι κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στον ακοντισμό στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Σεβίλλης με βολή στα 67.09 μ. Η ΙAAF θα αναγνωρίσει την επίδοση αυτή ως παγκόσμιο ρεκόρ, μια και έχει μεσολαβήσει μια σημαντική αλλαγή στο κέντρο βάρους του ακοντίου (το παλιό ρεκόρ της Πέτρα Φέλκε ήταν 80.00 μ. από το 1988).

1994: Ο Ρόμπι Φάουλερ σημειώνει το πιο γρήγορο χατ τρικ στην ιστορία της Premier League. Σκοράρει τρεις φορές μέσα σε διάστημα 4 λεπτών και 33 δευτερολέπτων στον αγώνα με την Άρσεναλ (3-0).

1982: Η Σοβιετική Ένωση κατακτά το Μουντομπάσκετ της Κολομβίας, νικώντας στον συγκλονιστικό τελικό τις ΗΠΑ με 95-94. Βασικά στελέχη της «Αρκούδας» είναι οι Ανατόλι Μίσκιν (πετυχαίνει 29 πόντους στον τελικό), Βλαντίμιρ Τκατσένκο, Βαλντεμάρας Χόμιτσιους, Βάλντις Βάλτερς, Σεργκέι Γιοβάισα, ενώ ενεργό ρόλο έχει και ο 17χρονος Άρβιντας Σαμπόνις. Πολυτιμότερος παίκτης του τουρνουά αναδεικνύεται ο Αμερικανός, Ντοκ Ρίβερς.

1981: Πεθαίνει σε ηλικία 82 ετών ο Μπέλα Γκούτμαν, ο Ούγγρος προπονητής που είχε οδηγήσει την Μπενφίκα στην κατάκτηση δύο Κυπέλλων Πρωταθλητριών Ευρώπης (1961, 1962) και θεωρείται από τους πλέον επιδραστικούς στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Εβραϊκής καταγωγής, επέζησε απ’ το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς και το 1967 έκανε ένα πολύ σύντομο πέρασμα απ’ τον πάγκο του Παναθηναϊκού.

1972: Ο Αμερικανός κολυμβητής, Μαρκ Σπιτς, κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 200 μέτρα ελεύθερο των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου με νέο παγκόσμιο ρεκόρ (1:52.78). Πρόκειται για το τρίτο χρυσό μετάλλιο του Σπιτς στους αγώνες, ύστερα από τα δύο που είχε κατακτήσει στις 28 Αυγούστου (στα 200 μέτρα πεταλούδα και στη σκυταλοδρομία 4×100 μικτή).

1949: Ο Κώστας Γιαταγάνας του Εθνικού ΓΣ γίνεται ο πρώτος Έλληνας σφαιροβόλος που σπάει το φράγμα των 15 μέτρων, με βολή στα 15.09 μ.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News