Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: Η Λίβερπουλ της χάλασε το πάρτι της πρεμιέρας στο «Ολντ Τράφορντ»
Η 19η Φεβρουαρίου 1910 ήταν μια σπουδαία ημέρα για το αγγλικό ποδόσφαιρο, και ημερομηνία ορόσημο για την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Οι «κόκκινοι διάβολοι» για πρώτη φορά στην Ιστορία τους αγωνίστηκαν στο νέο ποδοσφαιρικό κόσμημα της πατρίδας του δημοφιλέστερου των σπορ. Το επιβλητικό «Όλντ Τράφορντ».
Η γιγάντια αρένα χωρητικότητας σχεδόν 80.000 θεατών άνοιξε εκείνη τη μέρα με μεγαλοπρέπεια και τελετές όμως η προσκεκλημένη Λίβερπουλ χάλασε το πάρτι κερδίζοντας με 4-3!
Λίγο πριν από τον Μεγάλο Πόλεμο
Παραμονές του A’ Παγκοσμίου Πολέμου, Γιουνάιτεντ και Λίβερπουλ αν και δεν είχαν ακόμα αποκτήσει το μέγεθος του γίγαντα στο Νησί ήταν ένθερμοι αντίπαλοι και η επίσκεψη των «Κόκκινων» θεωρήθηκε ως το ιδανικό άνοιγμα της αυλαίας για ένα ποδοσφαιρικό οικοδόμημα που χαρακτηρίστηκε από τοπικό δημοσιογράφο ως «η πιο όμορφη, η πιο ευρύχωρη και η πιο αξιοσημείωτη αρένα, που έχω δει ποτέ» προσθέτοντας: «Ως γήπεδο ποδοσφαίρου είναι απαράμιλλο στον κόσμο, αποτελεί τιμή για το Μάντσεστερ και το σπίτι μιας ομάδας που μπορεί να κάνει θαύματα όταν είναι τόσο αποφασισμένη».
Φωλιασμένο ανάμεσα στο κανάλι Bridgewater στη βόρεια πλευρά του και μια σιδηροδρομική γραμμή στη νότια πλευρά του, το «Ολντ Τράφορντ» «ξεπηδά» από τα θεμέλιά του για να επισκιάσει τις βιομηχανικές περιοχές, τους δρόμους των σπιτιών με ταράτσα και ακόμη και το κλαμπ κρίκετ της κομητείας Lancashire, κάνοντας μια δήλωση σε όσους το πλησιάζουν. «Αυτή είναι η ποδοσφαιρική ομάδα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αυτό είναι το θέατρο των ονείρων». Φράση που επινοήθηκε από τον ζωντανό μύθο της ομάδας σερ Μπόμπι Τσάρλτον στο βιβλίο του Τζον Ράιλι με τον απλό τίτλο «Soccer» πριν από τρεις δεκαετίες. Ερχόμενη να δώσει τη δική της μεταφορά αναφοράς στην παραταταμένη περίοδο πρωτοφανούς επιτυχίας που γνώρισαν οι «κόκκινοι διάβολοι» υπό τη θητεία του άλλου ιππότη, του τρίτου κατά σειρά μετά από τον αείμνηστο αρχιτέκτονα των πρώτων τρανών θριάμβων της ομάδας Ματ Μπάμπι, Άλεξ Φέργκιουσον. Τον επιθετικό της που τίμησε το κλαμπ του Μάντσεστερ μετονομάζοντας το 2016 την Νότια εξέδρα του γηπέδου που πλέον έχει το ονοματεπώνυμο του κατά πολλούς κορυφαίου Άγγλου ποδοσφαιριστή όλων των αποχών. Αυτός ο καθεδρικός ναός του βρετανικού ποδοσφαίρου έχει στη διαδρομή ενός και πλέον αιώνα υποστεί μια πολύ έντονη μεταμόρφωση για να γίνει αναμφισβήτητα το καλύτερο γήπεδο αγγλικού συλλόγου. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο γήπεδο ποδοσφαίρου στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το «Γουέμπλεϊ» και ανάμεσα στα 10 στην Ευρώπη.
Σχεδιάστηκε από τον διάσημο Σκωτσέζο αρχιτέκτονα Άρτσιμπαλντ Λιτς, του οποίου το εμβληματικό έργο μπορεί να δει κανείς επίσης τόσο στο «Γκούντισον Πάρκ» της Έβερτον όσο και το στάδιο «Ίμπροξ» της Ρέιντζερς της Γλασκώβης. Η Γιουνάιτεντ αρχικά έπαιζε στο Νόρθ Ρόουντ (1878 -1893) και στη συνέχεια στην Μπάνκ Στριτ (1893- 1910) στο κοντινό Κλέιτον που είχαν χωρητικότητα 15 και 50 χιλιάδες θεατές αντίστοιχα. Ωστόσο, οι κάθε άλλο παρά αξιόλογες προδιαγραφές αμφότερων δημιουργούσαν ένα μη κατάλληλο περιβάλλον για μία μεγάλη ποδοσφαιρική ομάδα η οποία τα προηγούμενα χρόνια είχε κατακτήσει αρχικά το πρωτάθλημα (1907-08) και στη συνέχεια το πολύ σημαντικότερο τότε και μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα Κύπελλο Αγγλίας ένα χρόνο μετά (συν το υποδεέστερο Τσάριτι Σιλντ το 1908 επίσης). Η ιστορία εκείνης της μεγάλης μετακόμισης στο νέο σπίτι της ομάδας ξεκινά σχεδόν μία δεκαετία νωρίτερα.
Το νέο αφεντικό που τ’ άλλαξε όλα στην ομάδα του Μάντσεστερ
Πιο συγκεκριμένα όταν 1902 ο Τζον Χένρι Ντέιβις ασχολήθηκε με το κλαμπ βρισκόταν στο χαμηλότερο σημείο του με την ομάδα ριζωμένη στη βάση της βαθμολογίας της δεύτερης κατηγορίας αγωνιζόμενη σε ένα γήπεδο στην στο Κλάιτονπου ήταν περισσότερο… χωριουδάκι σε σχέση με το σημερινό επιβλητικό «θέατρο των ονείρων», ενώ η Νιούτον Χιθ (όπως ονομάζονταν τότε η Γιουνάιτεντ) ήταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Αλλά θα πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι η Μπανκ Στριτ ήταν μια… πρόοδος σε σχέση το πρώτο γήπεδο του συλλόγου στη Νόρθ Ρόουντ του Μόνσαλ. Το γήπεδο εκείνο ήταν καλυμμένο από νέφος που εξέπεμπε κοντινό χημικό εργοστάσιο και περιγράφηκε ως «σκληρός πυριτόλιθος» στο ένα άκρο και «λάσπη» στο άλλο. Τα αποδυτήρια βρίσκονταν στην… τοπική παμπ, κάτι που επέτρεψε στον σύλλογο να… θέσει νέα πρότυπα στη φιλοξενία των αγώνων, αλλά ήταν μισό μίλι μακριά από το γήπεδο. Η Νιούτον Χιθ τελικά έφυγε από τη εκεί με προορισμό την Μπανκ Στριτ αφού εκδιώχθηκε μετά από μια διαφωνία σχετικά με τη χρέωση φιλοξενίας της ομάδας στο εν λόγω μέρος.
Ο Ντέιβις, έχοντας επενδύσει πολλά στον σύλλογο,αφού άλλαξε αμέσως (1902) το όνομά της ομάδας σε Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και την εμφάνιση σε ερυθρόλευκη στη συνέχεια έστρεψε την προσοχή του στο γήπεδο. Μέχρι το 1906, η Μπανκ Στριτ είχε την πρώτη σκεπαστή εξέδρα στη χώρα και χωρητικότητα άνω των 50.000 ατόμων. Όμως το φιλόδοξο και πλούσιο αφεντικό της ομάδας του αγγλικής μεγαλούπολης ο πληθυσμός της οποίας είχε αυξηθεί τότε στα περίπου 2.000.000 κατοίκους μπόρεσε επενδύοντας σημαντικά ποσά να την οδηγήσει στην πρώτη τρανή της επιτυχία έξι χρόνια μετά με τον τίτλο του πρωταθλητή. Με τη θέσπιση μειωμένων ωρών εργασίας, οι άνθρωποι είχαν περισσότερο χρόνο στη διάθεση τους για να επιλέξουν τακτικότερα εκδηλώσεις όπως το ποδόσφαιρο που άρχισε να κερδίσει εντυπωσιακά σε δημοφιλία. Και ο Ντέιβις αντιλαμβανόμενος τις απαιτήσεις των καιρών αποφάσισε ότι ο σύλλογος χρειαζόταν μια διαφορετική πιο αντάξια του μεγαλείου της Γιουνάιτεντ σκηνή για να «κατοικεί» και ν’ αγωνίζεται. Άρχισε να κάνει σχέδια για ένα καινούργιο γήπεδο χωρητικότητας 100.000 ατόμων για να κεφαλαιοποιήσει η ομάδα του τη αύξηση του ενδιαφέροντος του κόσμου. Λεπτομέρειες για το νέο στάδιο είχαν αποκαλυφθεί τον Μάρτιο του 1909 καθώς η Γιουνάιτεντ ήταν καθ’ οδόν προς τον πρώτο της θρίαμβο στο Κύπελλο Αγγλίας.
Το νεόδμητο «Ολντ Τράφορντ» ονομάστηκε έδρα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, μετά την αγορά γης για περίπου 60.000 στερλίνες. Το στάδιο και ο αγωνιστικός χώρος το οποίο επρόκειτο να κατασκευαστεί θα κόστιζε στον Ντέιβις και τον σύλλογο 60.000 λίρες. Μια τοποθεσία βρέθηκε πέντε μίλια μακριά από την Μπάνκ Στριτ, κοντά στο κανάλι για τα πλωτά σκάφη του Μάντσεστερ στη βιομηχανική περιοχή Τράφορντ Παρκ.
Ο αρχιτέκτονας που σχεδίασε το εντυπωσιακό ποδοσφαιρικό κόσμημα της αγγλικής μεγαλούπολης
Ο Ντέιβις προσέλαβε τον Σκωτσέζο αρχιτέκτονα να σχεδιάσει το νέο στάδιο και ο Λιτς ο οποίος έχτισε το Κρέιβεν Κότιτζ και το Γουάιτ Χαρτ Λέιν στο Λονδίνο, είχε μια λακωνική εντολή να ακολουθήσει: «Δημιουργήστε το καλύτερο στάδιο στο Βορρά». Στον αρχιτέκτονα δόθηκε εν τέλει προϋπολογισμός 30.000 για την κατασκευή. Τα αρχικά σχέδια προέβλεπαν χωρητικότητα 100.000 θέσεων, όμως οι περιορισμοί του προϋπολογισμού ανάγκασαν την αναθεώρηση σε κάτι παραπάνω από 77.000. Το οικοδόμημα του γηπέδου το οποίο είχε μόνο μια σκεπαστή κερκίδα,κατασκευάστηκε από τους τοπικούς μεγαλοεργολάβους Μπράμελντ και Σμιθ. Μπορούσε να φιλοξενήσει 12.000 άτομα στην εξέδρα με σκέπαστρο, με χώρο για έως και 70.000 θεατών στις ακάλυπτες εξέδρες. Ο Σκωτσέζος αρχιτέκτονας είχε περικλείσει εντελώς τον αγωνιστικό χώρο με καμπύλες στις γωνίες των εξεδρών ενώ το όλο δημιούργημα του περιλάμβανε επίσης γυμναστήριο και μπάνιο, καθώς και μπιλιάρδο, μασάζ και αίθουσες πλυντηρίων.
Οι πιο ευκατάστατοι φίλοι του ποδοσφαίρου δεν χρειαζόταν πλέον να περπατήσουν μισό μίλι για τα σνακ τους στο ημίχρονο – οι συνοδοί ήταν στη διάθεσή τους για να τους καθοδηγήσουν μεταξύ των αιθουσών τσαγιού και των αναπαυτικών καθισμάτων τους σε στυλ θεάτρου. Και σαν σήμερα πριν ακριβώς από 112 χρόνια φιλοξενήθηκε εκεί για πρώτη φορά παιχνίδι των «κόκκινων διαβόλων» που αναμετρήθηκαν στο πλαίσιο της 25ης αγωνιστικής της πρώτης κατηγορίας με την ομάδα του μεγάλου λιμανιού η οποία την αμέσως προηγούμενη δεκαετία είχε δις κατακτήσει τον τίτλο του πρωταθλητή ( 1900-01, 1905-6).
Η Λίβερπουλ έκανε το 3-1, 3-4 στα τελευταία 20 λεπτά
Η γηπεδούχος που είχε τεχνικό τον Έρνστ Μάνγκαλ και μεταξύ άλλων στις τάξεις τα αστέρια της Μπίλι Μέρεντιθ και Τσάρλι Ρόμπερτς προηγήθηκε 2-0 και 3-1 με τα γκολ των Σάντι Τέρνμπουλ (30’), Τόμας Χόμερ (32’) και Τζορτζ Γουόλ (στο β’ μέρος) όμως οι φιλοξενούμενοι υπό τις οδηγίες του Τομ Γουότσον όχι μόνον κατάφεραν να μειώσουν αρχικά με τον Άγγλο μέσα δεξιά τους Άρθουρ Γκόνταρντ στο πρώτο μέρος και να ισοφαρίσουν μετά το 70′ με δύο τέρματα του Σκοτσέζου μέσα αριστερά Τζίμι Στίουαρτ αλλά και χάρη στο 2ο γκολ από τον πρώτο πήραν τη σπουδαία νίκη με 4-3. Η Γιουνάιτεντ παρά την κακή αρχή στη συνέχεια ήταν αήττητη σχεδόν ένα χρόνο στο νέο της σπίτι και αυτή η εντυπωσιακή εντός έδρας φόρμα βοήθησε στην κατάκτηση του τίτλου του πρωταθλήματος το 1911.
Εβδομάδες αργότερα, το «Ολντ Τράφορντ» επιλέχθηκε να φιλοξενήσει έναν από τους ημιτελικούς του FA Cup,την επόμενη χρονιά (1911) τον επαναληπτικό τελικό της διοργάνωσης (1-0 η Μπράντφορντ τη Νιουκάστλ) ενώ το 1915 την «κανονική» υπέρτατη γιορτή του αγγλικού ποδοσφαίρου στην οποία αναμετρήθηκαν Τσέλσι και Σέφιλντ Γιουνάιτεντ.
Τον θρυλικό «Τελικό του Κυπέλλου Χακί» επειδή το μεγαλύτερο μέρος του 49.557 κόσμου ήταν με στολή λόγω του Μεγάλου Πολέμου (έτσι έμεινε στην ιστορία ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος) στον οποίο οι «λεπίδες» θριάμβευσαν 3-0. Ο πρώτος διεθνής αγώνας παίχτηκε εκεί το 1926 με μονομάχους την Αγγλία και τη Σκωτία όταν 49.000 φίλαθλοι είδαν τους φιλοξενούμενους να κερδίζουν με 1-0. Το ρεκόρ προσέλευσης του καταγράφηκε στις 25 Μαρτίου 1939, όταν ένας ημιτελικός του Κυπέλλου Αγγλίας μεταξύ της Γουλβερχάμπτον Γουόντερερς και της Γκρίμσμπι Τάουν συγκέντρωσε 76.962 θεατές ενώ σε διάστημα ενός έτους, σημειώθηκαν δύο ρεκόρ προσέλευσης. Οι 70.504 ήταν ο μεγαλύτερος προπολεμικός κόσμος στο «Ολντ Τράφορντ» για αγώνα της Γιουνάιτεντ στο πρωτάθλημα ( κόντρα στην Άστον Βίλα στις 27 Δεκεμβρίου 1920) ενώ η χαμηλότερη προσέλευση ήταν μόλις 13 (!!!) άτομα που παρακολούθησαν την Στόκπορτ Κάουντι να παίζει με τη Λέστερ Σίτι το 1921, σε ένα παιχνίδι στο οποίο η πρώτη μετακόμισε από το Έντζλι Παρκ το οποίο έκλεισε λόγω βίαιων επεισοδίων των οπαδών. Έκτοτε η χωρητικότητα του γηπέδου μειώθηκε και αυξήθησε τις δεκαετίες του 70, 80 και 90 κι έγιναν πολλές βελτιώσεις στο όλο οικοδόμημα.
Το ρεκόρ του 2007 στο ματς με την Μπλάκμπερν
Το μεγαλύτερο κοινό που βρέθηκε στις εξέδρες του γηπέδου ήταν στις 31 Μαρτίου 2007 όταν τις κατέκλυσαν 76.098 θεατές για να δουν τη γηπεδούχο να επικρατεί 4-1 της Μπλάκμπερν στο πλαίσιο της Premier League. Σε αντίθεση με πολλούς αντιπάλους που έπρεπε να σκεφτούν να εγκαταλείψουν τα ποδοσφαιρικά τους σπίτια στο κέντρο των πόλεων για να βρουν χώρο για να επεκταθούν, η επιλογή της τοποθεσίας του Ντέιβις στην αυγή του 20 αιώνα σήμαινε ότι το γήπεδο που επέλεξε τότε για να μετακομίσει η Γιουνάιτεντ θα μπορούσε να αναπτυχθεί μαζί με το κλαμπ. Μέχρι σήμερα, το «Ολντ Τράφορντ» παραμένει αντικείμενο ζήλειας των άλλων συλλόγων. Αν οι εμπνευστής και δημιουργός του ζούσαν στις ημέρες μας θα ήξεραν ότι τουλάχιστον ένα πράγμα δεν είχε αλλάξει ποτέ. Αυτό το απαράμιλλο γήπεδο ποδοσφαίρου, τιμή για το Μάντσεστερ που πρωτουποδέχθηκε την τοπική Γιουνάιτεντ σαν σήμερα πριν από 112 χρόνια.