EURO 2020: Οι μεγαλύτερες στιγμές των τελικών του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος

Ο σύγχρονος αθλητισμός χρωστάει πολλά στη Γαλλία.

Οι Γάλλοι είναι υπεύθυνοι για την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, την εκκίνηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου και των Κυπέλλων Ευρώπης, αλλά και για την έναρξη του Κυπέλλου Εθνών, το Euro των ημερών μας. Ο Ανρί Ντελονέ έριξε στο τραπέζι την ιδέα το 1927, αλλά μόλις το 1958, τρία χρόνια μετά το θάνατό του, η διοργάνωση πήρε σάρκα και οστά. Προς τιμή του, το τρόπαιο που απονέμεται στο νικητή φέρει το όνομά του.

Η αρχή της ιστορίας μας, λοιπόν, εντοπίζεται πίσω στο 1958 με τα πρώτα προκριματικά του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης. Πέρασαν 63 χρόνια από τότε και 15 τελικοί. Το τρόπαιο «Ανρί Ντελονέ» σήκωσαν δέκα διαφορετικές ομάδες, κι άλλες δύο έφτασαν μέχρι τον τελικό, χωρίς να γευτούν το νέκταρ της επιτυχίας. Η Αγγλία έγινε η 13^η χώρα που θα διεκδικήσει τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης, ενώ η Ιταλία θα παίξει για τέταρτη φορά σε τελικό, έχοντας μία κατάκτηση μέχρι τώρα στο παλμαρέ της.

Κάθε τελικός και ο δρόμος για να φτάσουν οι δύο ομάδες μέχρι εκεί, έχει τη δική του ιστορία. Τις δέκα πιο ξεχωριστές τις παρουσιάζουμε σε αυτό το αφιέρωμα:

1960

Σοβιετική Ένωση – Γιουγκοσλαβία 2-1 (παρ.), Παρκ ντε Πρενς – Παρίσι

Ο πρώτος τελικός είναι από μόνος του ιστορικός. Οι Σοβιετικοί, αφού πέρασαν στα τελικά (όπου συμμετείχαν μόνο τέσσερις ομάδες) χωρίς αγώνα μετά την απόσυρση των Ισπανών στα προημιτελικά, νίκησαν με ανατροπή στην παράταση τη μεγάλη Γιουγκοσλαβία. Αλησμόνητες έχουν μείνει οι επεμβάσεις της «Μαύρης Αράχνης» Λεβ Γιασίν, που κράτησε την ομάδα του στο παιχνίδι στις στιγμές πίεσης των Γιουγκοσλάβων. Ο σκόρερ του 2-1, Βίκτορ Πονεντέλνικ, ήταν, τότε, ο πρώτος παίκτης από ομάδα Β’ Εθνικής (Ροστόβ), που έπαιξε στην εθνική ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης.

1968

Ιταλία – Γιουγκοσλαβία 1-1 και 2-0, Ολίμπικο – Ρώμη

Η Γιουγκοσλαβία φτάνει για δεύτερη φορά στον τελικό, προηγείται και πάλι στο σκορ, αλλά μια απίθανη εκτέλεση φάουλ του Ντομενγκίνι στο 80’, οδήγησε το ματς στην παράταση, όπου γκολ δεν μπήκε κι έτσι, για πρώτη και τελευταία φορά, ο τίτλος κρίθηκε σε επαναληπτικό στο ίδιο γήπεδο δύο μέρες αργότερα. Αυτή τη φορά οι Ιταλοί κερδίζουν εύκολα και απλά με 2-0.

1976

Τσεχοσλοβακία – Δυτική Γερμανία 2-2 (5-3 πεν.), Μαρακανά – Βελιγράδι

Λίγο πριν ξεκινήσει ο τελικός, οι δύο ομάδες ενημερώνονται ότι αντί επαναληπτικού, σε περίπτωση ισοπαλίας, θα εκτελέσουν πέναλτι. Οι Τσεχοσλοβάκοι προηγούνται γρήγορα-γρήγορα με 2-0, αλλά οι παγκόσμιοι πρωταθλητές ισοφαρίζουν στο 89’ με τον Χόλτσεμπαϊν. Στα πέναλτι ευστοχούν όλοι, μέχρι το τέταρτο χτύπημα των Γερμανών από τον Χένες, με την μπάλα να φεύγει πάνω από το οριζόντιο δοκάρι. Και τότε ο Πανένκα εκτελεί το πιο απίθανο πέναλτι που είχε δει μέχρι τότε ο φίλαθλος κόσμος. Σημαδεύοντας στο κέντρο, με περισσή ψυχραιμία, «έσκαψε» την μπάλα την ώρα που ο Μάγερ έπεφτε αριστερά. Η κούπα στην Πράγα!

1984

Γαλλία – Ισπανία 2-0, Παρκ ντε Πρενς – Παρίσι

Ο Λουίς Αρκονάδα οδηγεί την Ισπανία στον τελικό με τις μεγάλες αποκρούσεις του. Στον τελικό, όμως, έκανε ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της καριέρας του. Στο 57’ η Γαλλία κερδίζει φάουλ, η εκτέλεση του σπεσιαλίστα Μισέλ Πλατινί είναι χλιαρή και ο κίπερ της Ρεάλ Σοσιεδάδ φαίνεται να σταματά εύκολα την μπάλα. Αυτή όμως περνάει κάτω από το σώμα του και καταλήγει στα δίχτυα. Η Ισπανία δεν μπορεί να αντιδράσει και ένα δεύτερο γκολ στην εκπνοή από τον Μπελόν γράφει το τελικό 2-0.

1988

Ολλανδία – Σοβιετική Ένωση 2-0, Ολιμπιαστάντιον – Μόναχο

Η τελευταία Σοβιετική Ένωση έχει την τύχη να φυλάει την εστία της ο δεύτερος μεγαλύτερος τερματοφύλακας της ιστορίας της, μετά τον Λεβ Γιασίν, ο Ρινάτ Ντασάγεφ. Η Ολλανδία, όμως, έχει στην επίθεσή της τον δεύτερο μεγαλύτερο ποδοσφαιριστή της ιστορίας της, τον Μάρκο Φαν Μπάστεν (σ.σ.: δεν ρωτάμε ποιος είναι ο πρώτος). Ο στράικερ της Μίλαν, με ένα από τα πιο όμορφα τέρματα που έχουμε δει ποτέ, θα γράψει το 2-0 στο 54’ και θα χαρίσει στην Ολλανδία το μοναδικό τρόπαιο της ιστορίας της. Έβαλε το χεράκι του και ο Φαν Μπρόικελεν που απέκρουσε το πέναλτι του Μπελάνοφ.

1992

Δανία – Γερμανία 2-0, Ούλεβι – Γκέτεμποργκ

Χωρίς το Δυτική να τη συνοδεύει για πρώτη φορά, η πρωταθλήτρια κόσμου Γερμανία χάνει τα αυγά και τα πασχάλια στο μεγάλο φινάλε του πιο όμορφου ποδοσφαιρικού παραμυθιού: την κατάκτηση του Euro από μια ομάδα που μάζεψε τους παίκτες της από τις παραλίες, όντας αποκλεισμένη από τα τελικά. Η τιμωρία της Γιουγκοσλαβίας, τους είχε φέρει στη Σουηδία. Σκόρερ του δεύτερου γκολ στον τελικό ο Κιμ Βίλφορτ, η τραγική φιγούρα αυτής της ομάδας. Είχε χάσει το τελευταίο κρίσιμο ματς των ομίλων για να γυρίσει στην 7χρονη κόρη του Λίνε, που έπασχε από επιθετική μορφή λευχαιμίας. Η οικογένειά του τον παρακάλεσε να γυρίσει πίσω στην Εθνική και έμελε να σκοράρει και στα πέναλτι του ημιτελικού με την Ολλανδία, αλλά και στον τελικό. Η καρδούλα της Λίνε σταμάτησε να χτυπά λίγες μέρες μετά τον τελικό.

1996

Γερμανία – Τσεχία 2-1 (παρ.), Γουέμπλεϊ – Λονδίνο

Ο Όλιβερ Μπίρχοφ σκοράρει δις, το δεύτερο γκολ στο πέμπτο λεπτό της παράτασης και η Γερμανία επιστρέφει -με ανατροπή- στην κορυφή, ύστερα από 16 χρόνια, παίρνοντας και τη ρεβάνς για την ήττα του 1976. Γιατί μπαίνει αυτό το ματς στη λίστα; Γιατί το 2-1 του Μπίρχοφ είναι το πρώτο «χρυσό» γκολ της ιστορίας. Το ματς έληξε αυτόματα με το γκολ του ψηλού της Ουντινέζε.

2000

Γαλλία – Ιταλία 2-1 (παρ.), Ντε Κάιπ – Ρότερνταμ

Ο τελικός έχει μπει στο τέταρτο και τελευταίο λεπτό των καθυστερήσεων και οι τιφόζι στις εξέδρες έχουν ξεκινήσει να πανηγυρίζουν, όμως λογαριάζουν χωρίς τον Βιλτόρ που στην τελευταία φάση του αγώνα νικά τον ήρωα του ημιτελικού, Τόλντο. Ο Τρεζεγκέ πετυχαίνει άλλο ένα «χρυσό» γκολ στο 103’ και ο τελικός τελειώνει εκεί, με τη Γαλλία να συμπληρώνει ένα μοναδικό νταμπλ (Παγκόσμιο Κύπελλο 1998 και Euro 2000).

2004

Ελλάδα – Πορτογαλία 1-0, Ντα Λουζ – Λισαβώνα

Τα παραμύθια δεν τελείωσαν το 1992. Η πιο συμπαγής ομάδα που έχει παρουσιαστεί ποτέ σε Euro, οι Θεοί του Κένιγκ Ότο Ρεχάγκελ, κερδίζουν για δεύτερη φορά στο ίδιο τουρνουά την Πορτογαλία στο σπίτι της και τινάζουν την μπάνκα με τις προγνωστικά στον αέρα. Πιο έντονα στη μνήμη πολλών από αυτόν τον τελικό δεν έχει μείνει η κεφαλιά του Χαριστέα, αλλά το κλάμα του 19χρονου Ρονάλντο στη λήξη.

2012

Ισπανία – Ιταλία 4-0, Ολυμπιακό στάδιο – Κίεβο

Το σκηνικό για να το σηκώσει η Ιταλία όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982 είχε στηθεί. Δύο ισοπαλίες στον όμιλο και νίκη στο τρίτο ματς, δύο νίκες ως αουτσάιντερ στην επόμενη φάση και φύγαμε για τελικό. Όμως, εκεί γράφτηκε ο χειρότερος εφιάλτης τους. Κόντρα στην αιώνια αντίπαλο, Ισπανία, που εκείνη την εποχή έμοιαζε ανίκητη, δέχονται τέσσερα γκολ, παίζοντας με δέκα παίκτες επί μισή ώρα επειδή ο Τσέζαρε Πραντέλι είχε κάνει όλες τις αλλαγές του στο 57’ (οι δύο λόγω τραυματισμού).