Φελίπε Μουνιόζ: Ο μοναδικός «χρυσός» κολυμβητής του Μεξικού έχει ελληνικές ρίζες

Μέχρι το 2024 στο Παρίσι, όταν ο Απόστολος Χρήστου ανέβηκε στο δεύτερο σκαλί του βάθρου στα 200 μέτρα ύπτιο, τα μοναδικά ολυμπιακά μετάλλια που είχε να επιδείξει η Ελλάδα στην κολύμβηση περιορίζονταν σ’ εκείνα που είχαν κερδίσει οι αθλητές της στην πρώτη διοργάνωση του 1896. Τότε που οι αγώνες δεν διεξάγονταν σε πισίνα, αλλά… στη Μαρίνα Ζέας.

Πόσοι γνωρίζουν, όμως, ότι πολλά χρόνια πριν τον Χρήστου υπήρξε ολυμπιονίκης, χρυσός μάλιστα, ο οποίος είχε ελληνική καταγωγή από την πλευρά της μητέρας του;

Πρόκειται για τον Μεξικανό Φελίπε Μουνιόζ, ο οποίος στις 22 Οκτωβρίου 1968 έκανε τη μεγάλη έκπληξη στους Ολυμπιακούς Αγώνες που διεξάγονταν στην πατρίδα του, κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο στα 200 μέτρα πρόσθιο. Το δεύτερο επώνυμό του ολυμπιονίκη είναι Καπαμάς και – όπως συμβαίνει με όλους τους ισπανόφωνους – πρόκειται το πατρικό της μητέρας του. Η οποία ονομαζόταν Αρετή και ήταν μετανάστρια τρίτης γενιάς από τη χώρα μας!

Ο παππούς του από την πλευρά της μητέρας του, Δημήτριος Καπαμάς, γεννήθηκε το 1893 στην Κύμη και μετανάστευσε στο Μεξικό σε νεανική ηλικία. Αρκετά μακρινή ρίζα, αλλά όπως και να το δεις, υπήρχε. Το 1968, όμως, κανείς δεν γνώριζε τον δεσμό του Μουνιόζ με την Ελλάδα κι έτσι η επιτυχία του δεν έτυχε προβολής στον ελληνικό Τύπο. Χάθηκε μες στον ορυμαγδό των αποτελεσμάτων όλων των αθλημάτων και το μόνο που τονίστηκε ήταν ότι η διοργανώτρια χώρα περίμενε μέχρι τη δέκατη ημέρα των αγώνων για να πανηγυρίσει ένα χρυσό μετάλλιο.

Ούτε ο ίδιος ο Μουνιόζ είχε την παραμικρή επαφή με την Ελλάδα μέχρι τον Αύγουστο του 2004, όταν έδωσε το «παρών» στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, ως πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής του Μεξικού. Από καθαρή σύμπτωση, μάλιστα, πληροφορήθηκε ότι στην Κύμη υπήρχαν ακόμα απόγονοι του παππού του. Ο Έλληνας οδηγός του τις ημέρες των αγώνων καταγόταν κι εκείνος από την πόλη της κεντρικής Εύβοιας και γνώριζε ανθρώπους με το επώνυμο «Καπαμάς» που αποδείχθηκαν μακρινοί συγγενείς του ολυμπιονίκη.

«Το βαφτιστικό της μητέρας μου είναι Αρετή, ένα πολύ συνηθισμένο όνομα στην Ελλάδα και το επώνυμό της είναι Καπαμάς, το οποίο απ’ όσο ξέρω είναι ίδιο με ένα πιάτο της ελληνικής κουζίνας. Είμαι ενθουσιασμένος που ανακαλύπτω τις ρίζες μου, είναι μια έκπληξη που δεν περίμενα», είχε δηλώσει εκείνες τις μέρες ο Μουνιόζ στην εφημερίδα «El Siglo del Torreón».

Ολυμπιονίκης ετών 17

Το χρυσό μετάλλιο του Μουνιόζ έχει ιστορική σημασία για τον πρόσθετο λόγο ότι παραμένει το μοναδικό που έχει κερδίσει το Μεξικό στην κολύμβηση σε ολόκληρη την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων! Αν και πρόκειται για χώρα με μακρά παράδοση διακρίσεων στις καταδύσεις, στο κατ’ εξοχήν ολυμπιακό άθλημα της πισίνας έπασχε απελπιστικά.

Ο Μουνιόζ γεννήθηκε στην Πόλη του Μεξικού στις 3 Φεβρουαρίου 1951. Κολυμπούσε από πολύ μικρός κι ήταν 11 ετών όταν έμαθε ότι η γενέτειρά του είχε κερδίσει το χρίσμα της ΔΟΕ για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1968. Αυτό του έδωσε κίνητρο να εξελίξει το ταλέντο του ώστε να μπορέσει να δώσει το «παρών» στο μεγάλο αθλητικό ραντεβού.

Το γεγονός ότι το κολυμβητήριο όπου θα φιλοξενούνταν οι αγώνες ανεγέρθηκε στη γειτονιά του, μερικά τετράγωνα από το σπίτι του, έκανε τον 17χρονο Μουνιόζ να νιώθει πραγματικά σαν να αγωνίζεται εντός έδρας όταν ήρθε η ώρα της αναμέτρησης με τους κορυφαίους κολυμβητές των 200 μέτρων πρόσθιο. Από μικρός είχε ξεχωρίσει στο συγκριμένο στιλ κολύμβησης, ενώ το παρατσούκλι του ήταν «El Tibio», που μεταφράζεται επί λέξει «χλιαρός», επειδή γκρίνιαζε όταν αναγκαζόταν να αγωνιστεί σε πισίνα που δεν ήταν θερμαινόμενη.

Δεν ήταν φυσικά το φαβορί για τη νίκη. Ο συγκεκριμένος τίτλος είχε αποδοθεί στον Σοβιετικό, Βλαντίμιρ Κοσίνσκι, που από τον Απρίλιο του ίδιου έτους κατείχε το παγκόσμιο ρεκόρ του αγωνίσματος (2:27.4). Υποψήφιοι για το βάθρο θεωρούνταν οι συμπατριώτες του, Νικολάι Πάνκιν και Γεβγκένι Μιχαΐλοφ, ο Αυστραλός χρυσός ολυμπιονίκης του 1964, Ίαν Ο’Μπράιεν και οι Αμερικανοί Μπράιαν Τζομπ και Φίλιπ Λονγκ.

Ο Μουνιόζ, όμως, εντυπωσίασε στις προκριματικές σειρές όπου σημείωσε τον ταχύτερο χρόνο (2:31.1) και κέρδισε το δικαίωμα να αγωνιστεί στην τέταρτη διαδρομή στον τελικό. Δίπλα του, στη διαδρομή Νο 3 ήταν ο Κοσίνσκι, ο οποίος παρέμενε το φαβορί για το χρυσό μετάλλιο, ενώ στο Νο 5 κολυμπούσε ο Τζομπ. Προς μεγάλη έκπληξη πολλών, ο Ο’Μπράιεν απέτυχε να προκριθεί.

Η εντολή που είχε πάρει ο Μουνιόζ από τον προπονητή του για τον τελικό, ήταν να κάνει συντήρηση δυνάμεων στα πρώτα 100 μέτρα και να κάνει την επίθεσή του στο δεύτερο σκέλος της κούρσας. Ο Κοσίνσκι, αντίθετα, επέλεξε να τα δώσει όλα από την αρχή και άρχισε να παρουσιάζει σημάδια κόπωσης πριν τη στροφή των 150 μέτρων.

Ο Μουνιόζ ήταν πλέον δεύτερος και ο μόνος που μπορούσε να απειλήσει τον παγκόσμιο ρέκορντμαν. Μετά την τελευταία στροφή άρχισε να ροκανίζει τη διαφορά μέχρι που τον προσπέρασε. «Κάποια στιγμή δεν μπορούσα πλέον να τον δω, άκουγα όμως τις φυσαλίδες που έβγαιναν στο νερό απ’ τις χεριές του», διηγείται ο Μεξικανός κολυμβητής σε αφιέρωμα της ΔΟΕ.

Η επόμενη έκπληξη ήρθε όταν άγγιξε την πλάκα του τερματισμού. «Θυμάμαι ότι με το που τερμάτισα άκουσα έναν εκκωφαντικό θόρυβο. Γύρισα το βλέμμα μου και είδα στον φωτεινό πίνακα τον αριθμό “1” δίπλα στο όνομά μου». Το όνειρο του 17χρονου κολυμβητή είχε γίνει πραγματικότητα με χρόνο 2:28.7, πολύ πίσω από το παγκόσμιο ρεκόρ του Κοσίνσκι. Ο Μουνιόζ όμως είχε τερματίσει πρώτος κι ο Σοβιετικός δεύτερος (2:29.2), ενώ το χάλκινο μετάλλιο κατέκτησε ο Τζομπ (2:29.9).

Ο πρόεδρος του χάρισε ένα σπίτι

Ο Μουνιόζ μετατράπηκε μεμιάς σε εθνικό ήρωα για το Μεξικό. Οι συναθλητές του τον σήκωσαν στους ώμους και έκαναν τον γύρο του θριάμβου μετά την απονομή, στη διάρκεια της οποίας ο νεαρός ολυμπιονίκης άφησε στην άκρη την έμφυτη συστολή του και φίλησε όλα τα όμορφα κορίτσια που μετέφεραν τα μετάλλια και τις ανθοδέσμες.

Από την κερκίδα τον καμάρωναν και οι (χωρισμένοι) γονείς του, που κάθονταν σε διαφορετικές πλευρές ο καθένας. Η ελληνικής καταγωγής μητέρα του με τους υπόλοιπους συγγενείς κι ο πατέρας του με τους φίλους της οικογένειας. Η δημοφιλία του εκείνες τις μέρες στο Μεξικό ήταν τέτοια, που ο πρόεδρος της χώρας, Γκουστάβο Ντίαζ Ορντάζ, του έκανε δώρο ένα σπίτι!

Ο Μουνιόζ (ο οποίος είχε λάβει μέρος και στα 100 μέτρα πρόσθιο το 1968, χωρίς να προκριθεί στον τελικό) δεν μπόρεσε να επαναλάβει την επιτυχία της 22ας Οκτωβρίου 1968. Ήταν ο σημαιοφόρος της μεξικανικής αποστολής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 στο Μόναχο, αλλά αρκέστηκε στην πέμπτη θέση στο «διακοσάρι» πρόσθιο και στη 19η στο «κατοστάρι».

Κέρδισε, πάντως, δύο ασημένια μετάλλια στους Παναμερικανικούς Αγώνες του 1971 (ένα στο καλό του αγώνισμα κι άλλο ένα στα 200 μικτή), το χάλκινο στα 200 πρόσθιο στην Πανεπιστημιάδα του 1973, καθώς και τα τέσσερα χρυσά και στις δύο αποστάσεις του προσθίου στους Αγώνες Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής του 1970 και του 1974.

Μετά το τέλος της καριέρας του ασχολήθηκε με τον αθλητισμό ως παράγοντας. Προτού εκλεγεί στη θέση του του προέδρου της Ολυμπιακής Επιτροπής του Μεξικού (την οποία κατείχε από το 2001 έως και το 2012), είχε διατελέσει πρόεδρος της αθλητικής συνομοσπονδίας της χώρας (ένας είδος διευρυμένου… ΣΕΓΑΣ) από το 1985 έως και το 2001. Αργότερα ασχολήθηκε και με την πολιτική και παραμένει σεβαστή φυσιογνωμία απ’ όλους τους Μεξικανούς ακόμα και σήμερα.

Πηγές: elsiglodetorreon.com.mx («Le salen parientes griegos a Felipe ‘Tibio’ Muñoz Kapamas»), eluniversal.com.mx («El tablero y ‘El Tibio’»), tudn.com («Especial: Felipe Muñoz sinónimo de oro olímpico»), milenio.com («El día que Gustavo Díaz Ordaz mandó buscar a Felipe Muñoz por todo Acapulco»), swimmingworldmagazine.com («50 Year Lookback of 1968 Mexico City Olympics: Felipe Muñoz Stuns With Mexico’s First Ever Swimming Gold Medal on Day Six»), abc.net.au («Rio 2016: Olympic hometown heroes who delivered surprises and performed under pressure»), esto.com.mx (Felipe Muñoz, la noche que se baño en oro»), Wikipedia («Felipe Muñoz», «Swimming at the 1968 Summer Olympics»), olympedia.org («Felipe Muñoz»).

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 22 Οκτωβρίου

2022: Η Ελισάβετ Τελτσίδου κατακτά το πρώτο της χρυσό μετάλλιο σε τουρνουά γκραν σλαμ του τζούντο, με τη νίκη της επί της Βελγίδας Γκαμπριέλα Βίλεμς.

2019: Η Βελγίδα παραολυμπιονίκης Μαρίκε Βερβόορτ βάζει τέλος στη ζωή της με ευθανασία στα 40 της χρόνια. Είχε ανακοινώσει την πρόθεσή της να καταφύγει στην ευθανασία, εφόσον η πορεία της εκφυλιστικής της πάθησης επιδείνωνε τους πόνους της, μετά τη συμμετοχή της στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2016.

2017: Πεθαίνει σε ηλικία 52 ετών από ανακοπή καρδιάς ο παλαίμαχος πρωταθλητής του στίβου, Θανάσης Καλογιάννης. Υπήρξε κάτοχος του πανελληνίου ρεκόρ στα 400 μέτρα με εμπόδια (48.80) για πολλά χρόνια, ενώ σημείωσε πολλές διακρίσεις σε Βαλκανικούς Αγώνες και Πανεπιστημιάδες, με κορυφαία συμμετοχή αυτήν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984.

2015: Ο Δημήτρης Σενικίδης κατακτά το ασημένιο μετάλλιο στη σφαιροβολία κατηγορίας F20 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στην Ντόχα, με βολή στα 15.45 μ.

2014: Ο Ολυμπιακός νικά με 1-0 τη Γιουβέντους στο «Γ. Καραϊσκάκης» για το Champions League, με κορυφαίο τον τερματοφύλακα Ρομπέρτο και σκόρερ τον Κασάμι (36′).

2006: Πεθαίνει σε ηλικία 78 ετών ο Βολιώτης δημοσιγράφος Σταύρος Ρεπανάς, που ζούσε και αρθρογραφούσε στην Θεσσαλονίκη σαν ανταποκριτής των εφημερίδων «Αθλητική Ηχώ», «Το Βήμα», «Τα Νέα», «Ομάδα». Aπό 1964 έως το 1992 διατέλεσε προϊστάμενος του αθλητικού τμήματος στην «Μακεδονία» και τη «Θεσσαλονίκη».

2002: Η ΑΕΚ εντυπωσιάζει όλη την Ευρώπη με την ισοπαλία που αποσπά από τη Ρεάλ Μαδρίτης με 2-2 στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου». Αν και έχει μείνει πίσω στο σκορ με 2-0 με τέρματα του Στιβ ΜακΜάναμαν (24′, 43′), η Ένωση μεταμορφώνεται όταν ο Ντούσαν Μπάγεβιτς αντικαθιστά τους Βασίλη Τσιάρτα και Ντέμη Νικολαΐδη με τους Ίλια Ίβιτς και Χρήστο Μαλαδένη αντίστοιχα και φτάνει στην ισοφάριση με τέρματα των Κώστα Κατσουράνη (74′) και Βάλτερ Σεντένο (86′).

2000: Έπειτα από την κατάκτηση του πρωταθλήματος των οδηγών, ο Μίκαελ Σουμάχερ χαρίζει στην Ferrari το δεύτερο συνεχόμενο και δέκατο στην ιστορία της πρωτάθλημα των κατασκευαστών με τη νίκη του στο τελευταίο Grand Prix της σεζόν στη Μαλαισία. Πρόκειται για την ένατη νίκη του Σουμάχερ στη σεζόν, με την οποία ισοφαρίζει το δικό του ρεκόρ από το 1995 και του Νάιτζελ Μάνσελ από το 1992.

1997: Ο Ολυμπιακός γνωρίζει την ήττα με 5-1 από τη Ρεάλ Μαδρίτης στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου», για τη φάση των ομίλων του Champions League, παρότι ανοίγει το σκορ με τον Νίκο Νταμπίζα.

1989: Οι Ντένβερ Νάγκετς νικούν τη Γιουγκοπλάστικα Σπλιτ με 135-129 στον τελικό του 3ου τουρνουά MCDonald Open.

1972: Ο 35χρονος τερματοφύλακας της Στόουκ Σίτι και της Εθνικής Αγγλίας, Γκόρντον Μπάνκς, χάνει το δεξί μάτι σε τροχαίο ατύχημα κοντά στο σπίτι του. Ο σοβαρός τραυματισμός θα αναγκάσει τον κορυφαίο γκολκίπερ του κόσμου εκείνη την εποχή να εγκαταλείψει το ποδόσφαιρο.

1969: Ο Γιώργος Δέδες του Πανιωνίου γίνεται ο πέμπτος ποδοσφαιριστής στα χρονικά της Α’ Εθνικής που σημειώνει πέντε γκολ σε έναν αγώνα, στην εντός έδρας νίκη της ομάδας του επί του Ολυμπιακού Λευκωσίας με 8-0.

1968: Ο 17χρονος Γερμανός Ρόλαντ Μάτες κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα ύπτιο των Ολυμπιακών Αγώνων της Πόλης του Μεξικού με χρόνο 58.7 (ολυμπιακό ρεκόρ). Ο Μάτες αφήνει πίσω του τους Αμερικανούς Τσάρλι Χίκοξ (2ος με 1:00.2), Ρόνι Μιλς (3ος με 1:00.5) και Λόρενς Μπάρμπιερ (1:00.1).

1966: Ο Βρετανός Ντέιβιντ Μπράιαν κερδίζει το 1ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μπόουλινγκ που διεξάγεται στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας.

1964: Η Τσεχοσλοβάκα Βέρα Τσασλάφσκα κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στον τελικό του άλματος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο με βαθμολογία 19.483, ενώ το ασημένιο μοιράζονται η Σοβιετική Λαρίσα Λατίνινα και η Γερμανίδα Μπίργκιτ Ράντοχλα (19.283).

1950: Αρχίζει το 1ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ Ανδρών στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, με τους αγώνες Περού-Γιουγκοσλαβία 33-27 και Αίγυπτος-Εκουαδόρ 43-37. Τα σκορ είναι χαμηλά επειδή δεν έχει καθιερωθεί ακόμα το όριο των 30 δευτερολέπτων για την εκδήλωση της επίθεσης.

1908: Η Δανία συντρίβει τη Γαλλία με 17-1 στον ημιτελικό του ποδοσφαιρικού τουρνουά των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου. Πρόκειται για την ευρύτερη νίκη της ιστορίας της κι έχει πρωταγωνιστή τον Σόφους Νίλσεν, ο οποίος πετυχαίνει τα 10 από τα 17 γκολ.

1797: Ο Γάλλος Αντρέ-Ζακ Γκαρνερίν κάνει την πρώτη πτώση με αλεξίπτωτο από αερόστατο, από ύψος 3.000 ποδιών (915 μέτρα) στο Παρίσι.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News