Χασίμπα Μπουλμέρκα: Χάρισε το χρυσό μετάλλιο εκεί που την ήθελαν νεκρή

Η Χασίμπα Μπουλμέρκα γιορτάζει τα 54α γενέθλιά της, μια και είναι γεννημένη στις 10 Ιουλίου 1968, στο Κονσταντίν της Αλγερίας. Αλλά πριν από 30 χρόνια, στα 24 της, στο δρόμο προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, ουδείς από τους δικούς της της ευχήθηκε και ούτε ήξερε ότι ο πατέρας της ήταν σε κώμα.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο της θρησκείας ως έννοιας είναι ότι οι γυναίκες πρέπει να αισθάνονται άβολα. Το κόκκινο φόρεμα της Ιεζαβέλ, της πληρεξούσιου της θεάς Αστάρτης και τελευταίας γυναίκας με το άρωμα της μητριαρχίας, είναι μια ένδειξη για του λόγου το ασφαλές. Οι γυναίκες πρέπει να αισθάνονται άβολα. Στο πέρασμα των χρόνων, τον εκπολιτισμό του ανθρώπου και την αποδοχή της επιστήμης ως συμμάχου, η Εκκλησία, όποια κι αν είναι, έπρεπε να «δώσει» κάτι, διότι τα δεσμά ήταν απόλυτα. Ακόμα κι έχανε τη μάχη με τα ρούχα, όμως, οι υπόνοιες για το ότι η γυναίκα πρέπει να ζει άβολα, τόσο στους τρόπους συμπεριφοράς της όσο και στην ανάπτυξη των διαπροσωπικών σχέσεών της, έχουν ισχυρά θεμέλια, με αποτέλεσμα να χρειάζονται ακόμα αιώνες -αν υπολογιστεί η ταχύτητα με την οποία υποχωρεί η Εκκλησία σε όλα τα ζητήματα- για να φτάσει η ανθρωπότητα στο σημείο να κάνει λόγο για ίδια μεταχείριση. Πλέον, αυτό που έχει απομείνει είναι η θρησκευτική μισαλλοδοξία, που ανταμώνεται κυρίως σε χώρες που ασπάζονται το Ισλάμ. Οι φανατικοί του, έξαλλοι με το γεγονός ότι ο χριστιανισμός κυριαρχεί, είναι αδύνατον να διαπιστώσουν και, κυρίως, να τηρήσουν τους απαλούς σαν μετάξι κανόνες τους. Αφ’ ης στιγμής ο χριστιανισμός έχασε την αυστηρότητά του στην επίκριση για την ενδυμασία, οι απειλές των ισλαμιστών σε γυναίκες που τολμούν να αφήνουν μέρη των σωμάτων τους κενά -σε κάποιες περιπτώσεις, δε, να… βγαινουν έξω από το σπίτι τους- «μυρίζουν» έντονο συντηρητισμό.

Η Χασίμπα Μπουλμέρκα, πάντως, έπεσε στην περίπτωση. Μετά το Τόκιο και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1991, η επιστροφή της στο Αλγέρι με το χρυσό μετάλλιο για τα 1.500μ. έγινε μετά Βαΐων και Κλάδων. Η θρησκευτική ορολογία, εδώ, δεν είναι μόνο μια ακριβής μεταφορά, αλλά επαρκής και παραβολικά, για να εξηγήσει το δράμα της. Η Μπουλμέρκα, που ξεκίνησε να τρέχει στα 10 της στον τόπο γέννησής της, το Κονσταντίν, έκανε το γύρο της πρωτεύουσας μέσα σε ένα ανοιχτό αυτοκίνητο, με το θρυλικό Νουρεντίν Μορσελί, παγκόσμιο πρωταθλητή στο ίδιο αγώνισμα και την ίδια διοργάνωση, να βρίσκεται δίπλα της. «Η ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη», περιέγραψε. Είχε ήδη κάνει το νταμπλ στα 800μ. και τα 1.500μ. στους Μεσογειακούς Αγώνες της Αθήνας. Ο καμηλιέρης, σιγά σιγά και ψιθυριστά, την ενσωμάτωνε στο τραγούδι του. Έπειτα, ήρθε το 1992. Επρόκειτο για ολυμπιακή χρονιά, η διοργάνωση της Βαρκελώνης ήταν, για τον τέταρτο από τα εφτά παιδιά μιας πολυπληθούς οικογένειας, η μεγάλη πρόκληση.

Μακριά από τη χώρα της

Το νέο έτος, όμως, δεν έφερε καλά μαντάτα για την Αλγερία. Οι εκλογές της 26ης Δεκεμβρίου 1991, γιορτινές κατά τα άλλα, αφού ήταν οι πρώτες μετά την ανεξαρτησία της χώρας από τη Γαλλία το 1962, φαίνεται ότι θα έβγαζαν το Ισλαμικό Κίνημα Σωτηρίας πρώτο, καθώς έμοιαζε βέβαιη η κατοχή των 2/3 των εδρών. Ένα στρατιωτικό κίνημα διέκοψε τη διαδικασία, αφού τα μέλη του ισχυρίστηκαν ότι στην περίπτωση που γινόταν κυβέρνηση το φαβορί, θα εφήρμοζε αυτομάτως τον Ισλαμικό Νόμο, μία κατάσταση στην οποία το βουνό και ο Μωάμεθ ουδέποτε συναντήθηκαν. Η Πρωτοχρονιά βρήκε την Αλγερία σε κατάσταση εμφύλιου πολέμου, ο οποίος θα άφηνε 250.000 νεκρούς, και την Μπουλμέρκα οριστικά ξενιτεμένη.

Η ίδια θυμάται χαρακτηριστικά τη στιγμή που σε μια προσευχή της Παρασκευής, στο τοπικό τζαμί στο Κονσταντίν, ο ιμάμης καταφέρθηκε εναντίον της, λέγοντας ότι δεν ήταν μουσουλμάνα, από τη στιγμή που έτρεχε με τα πόδια και τα χέρια εκτεθειμένα. Η Χασίμπα είχε καταλάβει ότι έπρεπε να φύγει, από τη στιγμή που εκείνη και η οικογένειά της δέχονταν απειλές. Δεν ήταν ανοίκειες για την ίδια, μεγαλώνοντας μέχρι που την έφτυναν και της πετούσαν πέτρες όταν την έβλεπαν να τρέχει, αλλά αυτά ήταν μεμονωμένα συμβάντα. Τώρα, είχε πάρει διάσταση επιδημίας. Μέχρι και γκράφιτι που την χαρακτήριζε «προδότη» υπήρχε στην πόλη. Μετακόμισε στο Βερολίνο και μπορεί να μη δοκίμασε τα μπαρ των Κατσιμιχαίων, αλλά το έριξε στη δουλειά. Ακόμα και στη Γερμανία, όμως, δεν ήταν ήσυχη για τη σωματική ακεραιότητά της. Οι φανατικοί είχαν ως στόχο να μην την αφήσουν να τρέξει στους Αγώνες, να μην «ντροπιάσει» την Αλγερία. Η Χασίμπα ερχόταν σε επικοινωνία με την οικογένειά της, τουλάχιστον μέχρι και το τέλος Ιουνίου. Στα 24α γενέθλιά της, στις 10 Ιουλίου 1992, δεν άκουσε τα χρόνια πολλά από τους δικούς της ανθρώπους -και όχι μόνο για να παραμείνει συγκεντρωμένη στους Αγώνες: ο βομβαρδισμός των τηλεφωνικών κέντρων στο Κονσταντίν έκοψε όλες τις γραμμές.

Η Χασίμπα, τουλάχιστον, πήγε στους Ολυμπιακούς δίχως να μάθει κάτι πάρα πολύ δυσάρεστο. Ο πατέρας της έπαθε καρδιακή προσβολή και έπεσε σε κώμα. Η ίδια θα το έφερε προσωπικά και βαρέως, άλλωστε και αργότερα στοιχειοθέτησε τους λόγους αυτής της κατάστασης στο γεγονός ότι είχε στρεσαριστεί πολύ για την τύχη της. Η μετακίνησή της στη Βαρκελώνη έγινε μέσω Όσλο, ενώ φυλασσόταν σε κάθε περίσταση. Δεν κυκλοφορούσε μόνη της, σε μια περίπτωση μάλιστα «με ακολούθησαν ως και την τουαλέτα». Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ευχόταν να αξίζει τον κόπο.  

Και τον άξιζε.

 

«Τώρα σκοτώστε με, έγραψα ιστορία»

Το πρόσωπο της Χασίμπα Μπουλμέρκα υπάρχει σε διάφορα κλιπ με τους ήρωες των Ολυμπιακών Αγώνων, μοιάζει με γνώριμο κομμάτι κλασικής μουσικής που δεν ξέρεις τον τίτλο. Στη Βαρκελώνη πέρασε πρώτη στους προκριματικούς και πρώτη στους ημιτελικούς: από τις δύο αθλήτριες της Κοινοπολιτείας (πρώην Σοβιετικής Ένωσης), τις Τετιάνα Ντορόφσκιχ και Λιουντμίλα Ρογκατσόβα, είχε τρία και τέσσερα εκατοστά του δευτερολέπτου διαφορά αντιστοίχως. Στον τελικό ήταν η δεύτερη που προπορευόταν κατά το μεγαλύτερο διάστημα της κούρσας. Η Μπουλμέρκα δεν χαλιόταν με τη δεύτερη θέση, που βρισκόταν το ίδιο διάστημα. Με μισό γύρο για το τέλος, σχεδόν μισό λεπτό, η Αλγερινή έκανε την αντεπίθεσή της και η Ρωσίδα δεν άντεξε: το 3.55.30 ήταν ο χρόνος που της χάρισε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο και η απόστασή της με τη Ρογκατσόβα ήταν πάνω από 1,5 δευτερόλεπτο. Ήταν η πρώτη κούρσα που οι τέσσερις πρώτες τερμάτισαν σε χρόνο κάτω των 4 λεπτών. Η Μπουλμέρκα τερμάτισε, σταμάτησε και σιγά σιγά έφερε τη γροθιά της σε ορθή γωνία, πριν ανοίξει τα χέρια της. Τότε ήταν που σκέφτηκε, «το έκανα, νίκησα! Και τώρα, αν με σκοτώσετε, είναι πολύ αργά! Έγραψα ιστορία».

Η πρώτη Αλγερινή που κατέκτησε χρυσό σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα έγινε η πρώτη που ανέβηκε στο πρώτο σκαλί του ολυμπιακού βάθρου. Εκεί ήταν που έβαλε τα κλάματα, παρ’ ότι «προσπάθησα να είμαι γενναία, να μην κλάψω». Όμως, «τα δάκρυα άρχισαν να πέφτουν. Ήταν τα δάκρυα της θυσίας, για όλους τους ανθρώπους που αγαπούσα και είχα εγκαταλείψει για αυτήν την κούρσα».

Το θάρρος της έφτανε για να επιστρέψει στην Αλγερία. Ουδεμία αποθεωτική υποδοχή υπήρξε. Έπειτα από νέες απειλές, αποφάσισε να μετοικήσει στην Κούβα. Το 1993 κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στα 1.500μ. στο Παγκόσμιο της Στουτγάρδης και το 1995, δίχως να έχει νικήσει σε αγώνα όλη τη χρονιά, ανέβηκε στο πρώτο σκαλί του βάθρου για την ίδια διοργάνωση στο Γκέτεμποργκ, μετά την επικράτησή της στο αγαπημένο της αγώνισμα. Έχει επίσης ακόμα ένα χρυσό για τα 800μ. των Μεσογειακών Αγώνων της Λανζντόκ-Ρουσιγιόν στη Γαλλία και ένα ασημένιο για τα 1.500μ. της ίδιας διοργάνωσης. Σταμάτησε το 1997, μετά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αθήνας, ενώ στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα, το 1996, δεν προκρίθηκε στον τελικό. Έγινε, επιπλέον, μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.

Πλέον, μένει στην Αλγερία και είναι στρουμπουλή και χαρούμενη. Δεν θυμίζει σε κάτι τη «γαζέλα από το Κονσταντίν», αλλά δεν νιώθει και απειλή για την ύπαρξή της. Ήθελε να επιστρέψει, αφού «εδώ είναι οι ρίζες μου», αλλά και για να κάνει παρέα στον πατέρα της, που συνερχόταν σιγά σιγά. Έγινε σύμβολο για τις γυναίκες από την Αραβία που νιώθουν τη φλόγα να σιγοκαίει μέσα τους και πρέπει να υπερκεράσουν εμπόδια και τείχη προκειμένου να τα καταφέρουν.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News