Τζόνι Νιούμαν: Η εκτός εαυτού αντίδραση που καταδίκασε τον ΠΑΟΚ

Ο όρος «cult» έχει… ξεχειλωθεί σήμερα, στην εποχή των social media, αλλά ο Τζόνι Νιούμαν ήταν αναμφίβολα μια τέτοια προσωπικότητα για όσους είχαν την τύχη να παρακολουθούν μπάσκετ στο δεύτερο μισό των ’80s.

Συνέβαλε σ’ αυτό και η τακτική της ΕΡΤ να βάζει κάμερα και μικρόφωνο στα τάιμ άουτ των ομάδων (μια και οι διαφημίσεις δεν ήταν ακόμα πολλές). Ο Αμερικανός προπονητής του ΠΑΟΚ με το επιβλητικό παρουσιαστικό και το λεπτό μουστάκι (τον πρώτο καιρό), που συνήθως μασούσε τσίχλα αλλά εμφανιζόταν πάντοτε καλοντυμένος στους αγώνες, ανέλυε με πάθος στους παίκτες του τα συστήματα που επιθυμούσε να ακολουθήσουν και ήταν αδύνατον να περάσει απαρατήρητος.

Νεότατος (γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1951 στο Μέμφις) και ευθυτενής, ήταν στα μάτια πολλών το ιδανικό αντίπαλο δέος για τον Γιάννη Ιωαννίδη, με τον οποίο βλέπετε μαζί στην κεντρική μας φωτογραφία. Οι ισχυρές προσωπικότητές τους συνέβαλαν αποφασιστικά ώστε οι Έλληνες φίλαθλοι να καθηλώνονται στις τηλεοράσεις τους για να παρακολουθήσουν τα μεγάλα ντέρμπι ανάμεσα στον «Δικέφαλο» και τον «αυτοκράτορα» Άρη.

Στις 8 Νοεμβρίου 1988, ωστόσο, ο εκρηκτικός χαρακτήρας του Νιούμαν έβαλε… ταφόπλακα στις ελπίδες του ΠΑΟΚ για διάκριση στο Κύπελλο Κόρατς κόντρα στον Ερυθρό Αστέρα. Οι Γιουγκοσλάβοι νίκησαν με 86-76 στη ρεβάνς του Βελιγραδίου και ισοφάρισαν το -10 του πρώτου αγώνα στη Θεσσαλονίκη (95-85), έχοντας όμως την προκλητική εύνοια των διαιτητών, του Σοβιετικού Μούχιν και του Ιταλού Γκρόσι. Κι όταν ο Αμερικανός τεχνικός είδε να δίνουν παράβαση στον Μπιλ Μέλις στο εναρκτήριο τζάμπολ της παράτασης, βγήκε εκτός εαυτού, έσπρωξε τον Γκρόσι και τον πήγε… καροτσάκι μέχρι τη φυσούνα, με συνέπεια ο αγώνας να διακοπεί εις βάρος της ελληνικής ομάδας!

Ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε άδοξα (είχε προηγηθεί με 50-37 στο 23′), αλλά η αλήθεια είναι πως δύσκολα θα ήταν ανταγωνιστικός στην παράταση αφού οι διαιτητές τον είχαν αφήσει με τη δεύτερη πεντάδα, φορτώνοντας από νωρίς με άδικα φάουλ όλους τους βασικούς. Όσο το σκορ της ρεβάνς ήταν ακόμα ισόπαλο (67-67 στο 35′) απέβαλαν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα τον Νίκο Σταυρόπουλο και τον Μπάνε Πρέλεβιτς. Και λίγο αργότερα (75-73 στο 37′) χρέωσαν με πέμπτο φάουλ και τους Παναγιώτη Φασούλα και Μάικ Τζόουνς, που ήταν οι κορυφαίοι παίκτες του «Δικεφάλου» εκείνο το βράδυ!

Μόνο ο Τζον Κόρφας είχε απομείνει στο παρκέ από τους βασικούς και κάπως έτσι η διαφορά εκτοξεύθηκε από το +2 στο +10 υπέρ του Ερυθρού Αστέρα μέσα σε κάτι παραπάνω από δύο λεπτά καθαρού χρόνου. Ο Νιούμαν δεν έπρεπε ασφαλώς να αντιδράσει όπως αντέδρασε (μάλιστα η απόφαση του Γκρόσι για το τζάμπολ ήταν μία από τις λίγες σωστές), αλλά το πιθανότερο ήταν ότι ο ΠΑΟΚ δεν θα κατάφερνε να προκριθεί. Το απονενοημένο διάβημα του προπονητή του, πάντως, έμεινε στην Ιστορία.

Πήγε στράφι η νίκη επί του Άρη

Οι οπαδοί του ΠΑΟΚ δικαίως νιώθουν ότι υπήρχε μια απροσδιόριστη κατάρα που κυνηγούσε την ομάδα τους εκείνα τα χρόνια. Μόλις τρεις ημέρες νωρίτερα, στις 5 Νοεμβρίου 1988, είχε νικήσει για πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό τον Άρη (81-78) δίνοντας τέλος στο ασύλληπτο σερί των 80 νικών που είχε στο ελληνικό πρωτάθλημα από την άνοιξη του 1985!

Με τον Νιούμαν στο τιμόνι (είχε αναλάβει την τεχνική ηγεσία από το καλοκαίρι του 1987) ο «Δικέφαλος» φαινόταν για πρώτη φορά ικανός να εκθρονίσει τον «αυτοκράτορα», που βέβαια είχε κατέβει σ’ εκείνο το ντέρμπι χωρίς τον Παναγιώτη Γιαννάκη (που είχε οικονομικές διαφορές με τη διοίκηση). Ο αποκλεισμός από τον Ερυθρό Αστέρα, όμως, τα τίναξε όλα στον αέρα.

Η FIBA τιμώρησε τον Αμερικανό προπονητή με διετή αποκλεισμό από τις διοργανώσεις της κι αυτό κλόνισε τη σχέση του με τον ΠΑΟΚ. Το τέλος της συνεργασίας ήρθε τον Μάρτιο του 1989, με αφορμή μια ήττα από την ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ο ευρωκόουτς Κώστας Πολίτης διαδέχθηκε τον υψηλόσωμο (1,98 μ.) Νιούμαν, αλλά δεν μπόρεσε να οδηγήσει τον «Δικέφαλο» του Βορρά στην κατάκτηση του τίτλου. Ο Άρης, με τον Γιαννάκη ξανά στη σύνθεσή του, απέδειξε στα πλέι οφ ότι παρέμενε ο «αυτοκράτορας» του ελληνικού μπάσκετ.

Ο Νιούμαν επέστρεψε στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1989 αναλαμβάνοντας το Παγκράτι, ενώ αργότερα (1992-93) εργάστηκε και στον Ηρακλή. Έγινε μόνιμος κάτοικος της χώρας μας, αφου παντρεύτηκε κιόλας με Ελληνίδα (ένας από τους πέντε συνολικά γάμους του) και μάλιστα ο γιος του, Μιχάλης, κάνει έως τις μέρες καριέρα ως ποδοσφαιριστής στα πρωταθλήματα της ΕΠΣΑ (γεννήθηκε το 1996 και είχε αρχίσει από τις ακαδημίες του Παναθηναϊκού).

Ο εκρηκτικός Αμερικανός κόουτς διέπρεψε στο μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του ’90 στην Κύπρο (Πεζοπορικός, ΑΕΚ Λάρνακας, ΑΠΟΕΛ), αργότερα εργάστηκε και σε πολλούς συλλόγους της Ασίας, ενώ για μια διετία πέρασε και από τον πάγκο της Εθνικής Ρουμανίας (2010-12).

Σπουδαίος και ως παίκτης

Το σαράκι της προπονητικής το είχε κολλήσει από τη Γερμανία, την εποχή που αγωνιζόταν (ως σμολ φόργουορντ) στη Σατούρν της Κολωνίας (1980-82). Νωρίτερα είχε κάνει σπουδαία καριέρα στο ABA (κυρίως με τους Μέμφις Προς), ενώ είχε περάσει και από το ΝΒΑ (Ιντιάνα Πέισερς, Μπάφαλο Μπρέιβς, Λος Άντζελες Λέικερς). Τις σημαντικότερες στιγμές του, ωστόσο, τις έζησε στην Ιταλία με την Γκαμπέτι Καντού, με την οποία κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1979.

Οι διακρίσεις που είχε ως παίκτης ήταν το βασικό προσόν στο οποίο βασίστηκε ο ΠΑΟΚ για να του αναθέσει την τεχνική ηγεσία, αφού ως προπονητής είχε εργαστεί στην Ευρώπη μόνο στη βελγική Ρουαγιάλ Πέπινστερ (1986-87). Ο Νίκος Βεζυρτζής, πάντως, δεν μετάνιωσε για την επιλογή του να αναθέσει την τεχνική ηγεσία στον Νιούμαν, άσχετα αν είδε πολλές από τις προσδοκίες του να γκρεμίζονται άδοξα το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου 1988.

Ο Αμερικανός (που έφυγε απ’ τη ζωή χτυπημένος απ’ τον καρκίνο στις 23 Απριλίου 2019) διαιούταν να λέει ότι είχε βάλει κι αυτός ένα λιθαράκι για να «χτιστεί» η σπουδαία ομάδα του «Δικεφάλου», που κατέκτησε κάποια χρόνια αργότερα δύο ευρωπαϊκούς (το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1991 και το Κύπελλο Κόρατς το 1994) και το ελληνικό πρωτάθλημα (1992).

Πηγές: Φύλλα των εφημερίδων «Αθλητική Ηχώ», «Απογευματινή», Wikipedia («Johnny Neumann»), athletestories.gr («Η βουή και η μανία του Τζόνι Νιούμαν»).

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 8 Νοεμβρίου

2016: Ο Στεφ Κάρι ευστοχεί σε 13 τρίποντα στη νίκη των Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς επί του Νιου Ορλίνς Πέλικανς με 116-106 και καταρρίπτει το ρεκόρ που κατείχαν από κοινού με 12 ο Κόμπι Μπράιαντ και ο Ντόνιελ Μάρσαλ.

2015: Ο Ολυμπιακός συντρίβει με 108-39 το Λαύριο στο ΣΕΦ και σημειώνει την ευρύτερη νίκη της ιστορίας του (+69 πόντοι) από την καθιέρωση της Α1, το 1986-87. Το προηγούμενο ρεκόρ των «ερυθρόλευκων» ήταν το +65 επί του Περιστερίου στις 14 Ιανουαρίου 1995 (123-58).

2000: Με πρωταγωνιστή τον Πάουλο Σόουζα, ο Παναθηναϊκός νικά με 3-1 τη Γιουβέντους στο ΟΑΚΑ και προκρίνεται στους «16» του Champions League.

2001: Πεθαίνει σε ηλικία 54 ετών ο αθλητικός συντάκτης της εφημερίδας «Τα Νέα», Τάκης Χαραλαμπίδης. Πέρα απ’ τη δημοσιογραφική του πορεία, είχε διατελέσει πρόεδρος της ΠΑΕ Χαϊδάρι και το δημοτικό γήπεδο της πόλης στην Ιερά Οδό έχει πάρει το όνομά του.

1999: Τέσσερις ημέρες προτού κλείσει τα 101 του χρόνια, αφήνει την τελευταία του πνοή ο Σλοβένος ολυμπιονίκης της ενόργανης γυμναστικής, Λέον Στούκελι. Είχε κερδίσει μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, του 1928 και του 1936, ενώ τον Μάρτιο του 1999 είχε επισκεφτεί την Ελλάδα, εκπληρώνοντας ένα νεανικό του όνειρο.

1987: Με κορυφαίο παίκτη τον Δημήτρη Σαραβάκο, ο οποίος σημειώνει κι ένα γκολ, ο Παναθηναϊκός συντρίβει με 4-1 τον Ολυμπιακό ως τυπικά φιλοξενούμενος στο ΟΑΚΑ. Αρνητικός πρωταγωνιστής του αγώνα είναι ο Πολωνός τερματοφύλακας των «ερυθρόλευκων», Γιάτσεκ Καζιμιέρσκι, ενώ το αποτέλεσμα προκαλεί την παραίτηση του προπονητή, Αλκέτα Παναγούλια.

1986: Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ηττάται με 2-0 από την Όξφορντ, στο ντεμπούτο του Σκωτσέζου μάνατζερ, Άλεξ Φέργκιουσον, στον πάγκο της.

1978: Ο Πολωνός προπονητής, Κάζιμιρ Γκόρσκι, παραιτείται από την τεχνική ηγεσία του Παναθηναϊκού ύστερα από σχεδόν δύο χρόνια παρουσίας.

1972: Με γκολ του Ρομέν Αργυρούδη στην εκπνοή του πρώτου ημιχρόνου, ο Ολυμπιακός νικά με 1-0 την Τότεναμ στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» για τον 2ο γύρο του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Πρόκειται για την πρώτη νίκη ελληνικής ομάδας επί αγγλικής στα Κύπελλα Ευρώπης, αλλά δεν έχει ουσιαστικό αντίκρισμα μια και η Τότεναμ είχε νικήσει με 4-0 στον πρώτο αγώνα.

1967: Ο Ανατολικογερμανός κολυμβητής, Ρόλαντ Μάτες, σημειώνει νέο παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μέτρα ύπτιο με 58.4, μία μέρα μετά το παγκόσμιο ρεκόρ στα 200 ύπτιο με 2:07.9.

1959: Πεθαίνει σε ηλικία 39 ετών ο παλαίμαχος Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής, Ελένο ντε Φρέιτας, ένας από τους κορυφαίους στον κόσμο τη δεκαετία του ’40. Παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους θρύλους της Μποταφόγκο, ενώ ήταν στέλεχος της Εθνικής Βραζιλίας που έφτασε στους τελικούς του Κόπα Αμέρικα το 1945 και το 1946.

1931: Διεξάγεται ο τελικός της παρθενικής διοργάνωσης του Κυπέλλου Ελλάδας. Αντίπαλοι στο γήπεδο του Παναθηναϊκού είναι η ΑΕΚ κι ο Άρης, με την Ένωση να επικρατεί με 5-3 σε έναν συναρπαστικό αγώνα και να κατακτά το τρόπαιο. Πρωταγωνιστής της ΑΕΚ είναι ο Κώστας Νεγρεπόντης, ο οποίος δημιουργεί δύο γκολ και σημειώνει ένα και για τον Άρη ο Νίκος Κίτσος, ο οποίος σημειώνει χατ τρικ.

1926: Με πρωτοβουλία 40 Ελλήνων της Λευκωσίας, ιδρύεται ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας, ο οποίος αργότερα θα μετονομαστεί σε ΑΠΟΕΛ (με την προσθήκη του «Αθλητικός» στον τίτλο του). Η συνάντηση γίνεται σε ένα παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο που ανήκει στον Χαράλαμπο Χατζηιωάννου στην οδό Λήδρα, στο κέντρο της πρωτεύουσας της Κύπρου. Πρώτος πρόεδρος εκλέγεται ομόφωνα ο Γιώργος Πούλιας.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News