Μιχάλης Αναματερός: Ο επιθετικός του Ολυμπιακού που σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά

Έχει επικρατήσει όταν κάποιος παίκτης σημειώνει χατ τρικ σε κάποιο ντέρμπι της σύγχρονης Super League, όπως ο Αγιούμπ Ελ Καμπί στο πρόσφατο Ολυμπιακός-ΑΕΚ 4-1, να συγκρίνουμε το επίτευγμα με τα αντίστοιχα των χρόνων από την καθιέρωση της Α’ Εθνικής, την περίοδο 1959-60.

Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν κι άλλοι ποδοσφαιριστές που έχουν πετύχει αντίστοιχα ή και εντυπωσιακότερα κατορθώματα στα χρόνια που προηγήθηκαν. Ανάμεσά τους είναι κι ο αξέχαστος Μιχάλης Αναματερός, ένας από τους κορυφαίους «ερυθρόλευκους» ποδοσφαιριστές εκείνης της ηρωικής εποχής, με τον οποίο θα ασχοληθούμε σήμερα. Η ιστορία του, άλλωστε, δεν αφορά μόνο το ποδόσφαιρο, μια και συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση κατά τη διάρκεια της Κατοχής ως μέλος του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ κι έχασε τη ζωή του στα Δεκεμβριανά του 1944.

Στις 19 Μαρτίου 1939, λοιπόν, ο Αναματερός πέτυχε τρία τέρματα στην επιβλητική νίκη του Ολυμπιακού επί της ΑΕΚ με 5-1 στο παλιό γήπεδο «Γεώργιος Καραϊσκάκης». Ο δυναμικός έξω αριστερά σκόραρε στο 53′, το 69′ και το 75′ και μετέτρεψε το ισχνό 1-0 που είχε γράψει από το 16′ ο έτερος εξτρέμ, Σπύρος Δεπούντης, στο θριαμβευτικό 4-1 (μια και στο 60′ είχε μειώσει για την Ένωση ο Γιώργος Παπαδόπουλος). Το τελικό 5-1 διαμόρφωσε στο 80′ ο μέσα δεξιά της επιθετικής πεντάδας των Πειραιωτών, Γιάννης Βάζος.

Όπως έγραψε ο Πάνος Μακρίδης στην εφημερίδα «Αθλητισμός», την επομένη εκείνου του αγώνα (διατηρούμε την ορθογραφία του πρωτοτύπου, χωρίς το πολυτονικό): «Ο Αναματερός επέτυχεν τα ωραιότερα και δυσκολώτερα γκολ του αγώνος από πλαγίαν θέσιν! Με θυελλώδεις εφόδους ανέτρεπε τον Σπυρίδωνα και τον Γάσπαρη και εσούταρε προς το “Γ”. Πέντε θανασίμους εφόδους επεχείρησεν ο Αναματερός και επέτυχε τα τρία γκολ. Κανείς Έλλην γκολκίπερ δεν θα ήτο εις θέσιν να αποκρούση τα… φαρμάκια του Αναματερού».

Η τελική φάση του Πανελληνίου Πρωταθλήματος διεξήχθη εκείνη τη σεζόν σε δύο ομίλους, με τους νικητές του καθενός να αναμετρώνται στο τέλος σε διπλό τελικό. Η ΑΕΚ είχε πάρει από νωρίς το προβάδισμα στον Νότο εκμεταλλευόμενη κάποιες γκέλες του Ολυμπιακού, ο οποίος νωρίτερα είχε χάσει για πρώτη φορά το Πρωτάθλημα Πειραιά από τον ισχυρό Εθνικό.

Ήταν, δηλαδή, μια μίνι έκπληξη εκείνο το 5-1, σήμανε όμως την αντεπίθεση των «ερυθρόλευκων» που τους έφερε ισόβαθμους  στην κορυφή με την Ένωση στο τέλος της διοργάνωσης. Η πρόκριση στον τελικό του πρωταθλήματος με τον Ηρακλή χάθηκε λόγω χειρότερου συντελεστή τερμάτων! Ο Ολυμπιακός έβγαζε 2,23 (38 υπέρ, 17 κατά) και η ΑΕΚ 2,45 (54-22).

Οι «ερυθρόλευκοι» είχαν αναδειχθεί πρωταθλητές Ελλάδας τις τρεις προηγούμενες σεζόν κι ο Αναματερός είχε σημαντική συμβολή και στους τρεις τίτλους. Είχε ενταχθεί στον σύλλογο το 1935, προερχόμενος από τον Ηρακλή Αθηνών, και από τα μισά της παρθενικής του σεζόν καθιερώθηκε στο αριστερό άκρο της επίθεσης, αφού μεσολάβησε η αποχώρηση απ’ τη δράση του θρύλου Λεωνίδα Ανδριανόπουλου. Μαζί με τους προαναφερθέντες Βάζο και Δεπούντη, αλλά και τους Θεολόγο Συμεωνίδη (μέσα αριστερά) και Χριστόφορο Ράγγο (σέντερ φορ) συγκρότησαν μια αχτύπητη επιθετική πεντάδα.

Είδαμε πρόσφατα ότι ο βραχύσωμος εξτρέμ είχε πρωταγωνιστήσει και στο ιστορικό 6-1 επί του Παναθηναϊκού το 1936, ενώ παρέμεινε ακλόνητος στη θέση του μέχρι την ιταλική εισβολή του 1940, που διέκοψε κάθε αθλητική δραστηριότητα. Φημιζόταν κυρίως για τον δυναμισμό και τη αυταπάρνηση με την οποία αγωνιζόταν, παρά για την τεχνική του κατάρτιση. Αυτός ήταν προφανώς και ο λόγος που δεν αγωνίστηκε ποτέ στην Εθνική Ελλάδας, αφού οι ομοσπονδιακοί προπονητές προτιμούσαν στη θέση του τον Τάκη Τριανταφύλλη του Παναθηναϊκού.

Σε ένα άλλο δημοσίευμα της εφημερίδας «Αθλητισμός», στο φύλλο της 2ας Φεβρουαρίου 1938, ο Αναματερός χαρακτηρίζεται ως «το πιο αμέριμνο ποδοσφαιρικό τζιτζίκι. Ο χαρακτηριστικός τύπος του Ρωμιού ποδοσφαιριστή που βλέπει τους πάντες και τα πάντα ύποπτα, που ζωηρεύει απότομα, που αγριεύει, που κάνει πνεύμα την ώρα που οι άλλοι είναι λυπημένοι από κάποια ατυχία». Το αφιέρωμα στον άσο του Ολυμπιακού είχε γίνει με αφορμή τα δύο γκολ που είχε πετύχει για λογαριασμό της Μικτής Πειραιά επί της αντίστοιχης της Θεσσαλονίκης, για το Κύπελλο Πόλεων.

Και συμπληρώνει ο συντάκτης (που υπογράφει μόνο με το αρχικό Σ.): «Ο Μιχαλάκης δεν έχει ούτε την τέχνη του Συμεωνίδη, πλάι στον οποίον παίζει, ούτε το σουτ του Βάζου, ούτε την κεφαλιά του Βικελίδη. Δεν είναι ταλλέντο ξεχωριστό. Έχει όμως μέσα του την δυνατή φλόγα της Ελληνικής ράτσας. Και χάρις σ’ αυτήν κατορθώνει την ώρα που μπήκε σε μια ομάδα “με το ζόρι” να την σώνη. Οι Ολυμπιακοί δεν έχουν μεγάλη εκτίμησι στο παιγνίδι του. Απόδειξις, ότι μόλις προ ολίγου καιρού εδοκίμαζον για την θέσι του τον Μαυρόπουλον. Εν τούτοις οι ίδιοι Ολυμπιακοί μιλάν σήμερα για τον Μιχαλάκη με ενθουσιασμό, βρίσκουν στο άτσαλο παιγνίδι του αρετές σπάνιες και καταλήγουν: Στην εθνική θα έκανε πιο πολλά πράγματα από τον Τριανταφύλλη…».

Η δράση του στην Αντίσταση και το τέλος

Ο Μιχάλης Αναματερός γεννήθηκε το 1910 στην Αθήνα, καταγόταν όμως από τον Απείρανθο της Νάξου. Κάτι που μπορεί να θεωρηθεί σημαδιακό για την αντιστασιακή δράση που ανέπτυξε κατά την περίοδο της γερμανικής Κατοχής, μια και στο ίδιο χωριό γεννήθηκε δώδεκα χρόνια αργότερα ο Μανώλης Γλέζος.

Η ηρωική δράση του Αναματερού δεν μνημονεύεται εξίσου με εκείνη του άλλου αριστερού ήρωα του Ολυμπιακού, του Νίκου Γόδα. Κάτι που ενδεχομένως να οφείλεται στο ότι δεν έφτασε τόσο ψηλά στην ιεραρχία του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ή και στο γεγονός ότι είχε σημαντικότερη καριέρα ως ποδοσφαιριστής, η οποία επισκίασε τη δράση του την περίοδο της Κατοχής. Έλαβε όμως κι εκείνος ενεργά μέρος στην Εθνική Αντίσταση και είχε παρόμοιο τραγικό τέλος στα τέλη του 1944 στην Αθήνα, όταν έλαβαν χώρα τα Δεκεμβριανά. Πρόκειται για μάχες που έλαβαν χώρα στην πρωτεύουσα αμέσως μετά την Απελευθέρωση και θεωρούνται ένα από τα πρώιμα στάδια του Εμφυλίου Πολέμου (που άρχισε επίσημα το 1946).

Η ακριβής ημερομηνία, αλλά και ο τόπος του θανάτου του Αναματερού δεν έχουν αποσαφηνιστεί έως και σήμερα. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή σκοτώθηκε τις πρώτες ημέρες των Δεκεμβριανών στο Μεταξουργείο, σε μια μάχη που έλαβε χώρα στο τέλος της οδού Σατωβριάνδου. Λέγεται μάλιστα ότι το σημείο όπου έχασε τη ζωή του είχε ονομαστεί ανεπίσημα «Μνημείο Αναματερού». Άλλοι υποστηρίζουν ότι έχασε τη ζωή του στα Εξάρχεια.

Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι από τα τέλη της δεκαετίας του ’30 είχε ανοίξει ένα καφενείο στην περιοχή του παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού Πελοποννήσου, το οποίο είχε ονομάσει «Ολύμπια» (το οποίο προφανώς ήταν έμμεση αναφορά στον Ολυμπιακό). Ήταν ήδη αρκετά μεγάλος ποδοσφαιρικά όταν ξέσπασε ο πόλεμος με τους Ιταλούς, που ακολουθήθηκε από τη γερμανική Κατοχή (τον Απρίλιο του 1941). Δεν κάθισε όμως στα αυγά του ούτε πρόδωσε τις ιδέες του.

Μπορεί με την πάροδο των χρόνων το όνομά του να ξεχάστηκε και η δράση του εντός και εκτός γηπέδων να είναι γνωστή σε λίγους. Ποτέ δεν είναι αργά, όμως, να τον μάθουν και οι νεότερες γενιές φιλάθλων.

Πηγές: Μάκης Διόγος («Πεθαίνοντας στο Μεταξουργείο», epohi.gr), Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων (φύλλα των εφημερίδων «Αθλητισμός» και «Αθλητική Ημέρα»), Wikipedia.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 19 Μαρτίου

2022: Πεθαίνει σε ηλικία 97 ετών ο δημοσιογράφος και ιστορικός του αθλητισμού, Πέτρος Λινάρδος.

2019: Πεθαίνει σε ηλικία 88 ετών ο Θανάσης Γιαννακόπουλος ύστερα από δίμηνη νοσηλεία με βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο. Από το 1992 υπήρξε συνιδιοκτήτης της ομάδας μπάσκετ του Παναθηναϊκού μαζί με τον αδερφό του Παύλο αλλά το 2012 παρέδωσε την διοίκηση στον ανιψιό του, Δημήτρη. Ανέλαβε την προεδρία των ερασιτεχνικών τμημάτων του Παναθηναϊκού από το 1999 έως το 2009. Υπήρξε ακόμα πρόεδρος του επαγγελματικού τμήματος βόλεϊ ανδρών του Παναθηναϊκού την περίοδο 2008-09, ενώ είχε διατελέσει για αρκετά χρόνια και σύμβουλος της ΕΠΟ .

2004: Ο Νίκος Αλέφαντος αναλαμβάνει για τρίτη φορά την τεχνική ηγεσία του Ολυμπιακού, αντικαθιστώντας τον Όλεγκ Προτάσοφ. Την πρώτη φορά (1/12/83-12/3/84) είχε διαδεχθεί τον Θανάση Μπέμπη και τη δεύτερη (27/01/94-16/9/94) τον Κώστα Πολυχρονίου.

2000: Ολοκληρώνεται το 5ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κολύμβησης 25άρας πισίνας που διεξάγεται στην Αθήνα. Η ελληνική ομάδα κατακτά την 15η θέση στη γενική κατάταξη με 115 βαθμούς με πρώτη την ομάδα των ΗΠΑ (774), δεύτερη την Μ. Βρετανία (614) και τρίτη την Γερμανία (514). Σημειώνονται πανελλήνια ρεκόρ στα 4×100μ. μικτής ομαδικής ανδρών με 3.44.15, στα 4×100μ. μικτής ομαδικής γυναικών με 4.15.16 και στα 200μ. μικτής ατομικής γυναικών από την Κάτια Σαρακατσάνη με 2.17.24.

1998: Η ΑΕΚ γνωρίζει οδυνηρό αποκλεισμό από τη Λοκομοτίβ Μόσχας στην προημιτελική φάση του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Έχοντας φέρει 0-0 στο πρώτο ματς στη Νέα Φιλαδέλφεια, γνωρίζει την ήττα με 2-1 τη ρεβάνς της Μόσχας με γκολ του Τζουγκαΐνοφ στο δεύτερο λεπτό των καθυστερήσεων, ενώ στο 90′ ο Ντέμης Νικολαΐδης είχε χάσει μοναδική ευκαιρία για το 1-2 προ κενής ουσιαστικά εστίας.

1995: Ο Μάικλ Τζόρνταν κάνει την επανεμφάνισή του στο ΝΒΑ, ύστερα από ενάμισι χρόνο απουσίας από τη δράση. Με το Νο 45 (αντί για το αγαπημένο 23) στη φανέλα του, πετυχαίνει 19 πόντους για τους Σικάγο Μπουλς στην ήττα με 103-96 απ’ τους Ιντιάνα Πέισερς.

1995: Η Αμερικανίδα Μπόνι Μπλερ ανακοινώνει την αποχώρησή της από το πατινάζ ταχύτητας μία ημέρα μετά τα 31α της γενέθλια. Στη συλλογή της έχει πέντε χρυσά και ένα ασημένιο μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες και τρία παγκόσμια ρεκόρ στα 500μ σπριντ.

1989: Επισημοποιείται η σύσταση του Πανελληνίου Συνδέσμου Αμειβομένων Καλαθοσφαιριστών (ΠΣΑΚ), μέσω γενικής συνέλευσης και των πρώτων αρχαιρεσιών. Πρόεδρος εκλέγεται ο Παναγιώτης Φασούλας και αντιπρόεδροι οι Μηνάς Γκέκος και Παναγιώτης Γιαννάκης.

1987: Μετά την ΑΕΚ και τον ΠΑΟΚ, ο Πανιώνιος του Ουρμπέν Μπραμς αποκλείει από το Κύπελλο και τον Ολυμπιακό. Αν και ηττάται με 1-0 στο ΟΑΚΑ (σκόρερ στο 9′ ο Μπονόβας), η ομάδα της Νέας Σμύρνης προκρίνεται χάρη στο 3-0 του πρώτου αγώνα στη Νέα Σμύρνη.

1972: Οι Λος Άντζελες Λέικερς συντρίβουν με 162-99 τους Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς, σημειώνοντας τη νίκη με την ευρύτερη διαφορά στην ιστορία του NBA (+63). Το ρεκόρ θα αντέξει μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου 1991, όταν οι Κλίβελαντ Καβαλίερς νικούν τους Μαϊάμι Χιτ με 148-80 (+68) και πλέον έχει φτάσει στο +79 από τις 2 Δεκεμβρίου 2021 (Μέμφις Γκρίζλις-Οκλαχόμα Σίτι Θάντερ 152-73).

1956: Οι Μινεάπολις Λέικερς συντρίβουν τους Σεντ Λούις Χοκς με 133-75 και δημιουργούν ρεκόρ μεγαλύτερης διαφοράς πόντων (58) σε αγώνα πλέι οφ του ΝΒΑ. Θα το ισοφαρίσουν οι Ντένβερ Νάγκετς τον Απρίλιο του 2009, όταν θα νικήσουν με 121-63 τους Νιου Όρλεανς Χόρνετς.

1954: Ο Τζόι Τζαρντέλο νικά με νοκ άουτ στον 7ο γύρο τον Γουίλι Τόρι, στον πρώτο αγώνα πυγμαχίας που μεταδόθηκε από την έγχρωμη τηλεόραση.

1947: Η Εθνική Ελλάδας μπάσκετ πετυχαίνει την πρώτη εκτός έδρας νίκη της ιστορίας της. Επικρατεί της Τουρκίας με 34-30.

1938: Το BBC μεταδίδει τον πρώτο του αγώνα ράγκμπι. Η Σκωτία νικά με 21-16 την Αγγλία στο Τουίκεναμ για το Calcutta Cup.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News