Εθνικός Πειραιώς: Πώς κέρδισε το Κύπελλο Ελλάδας το 1933 κόντρα στον πρωταθλητή Άρη

Για κάποιους είναι… αρχαίο το Κύπελλο Ελλάδας που κατέκτησε ο Εθνικός στις 25 Μαρτίου 1933. Για τους οπαδούς του, όμως, είναι αιτία υπερηφάνειας.

Γενιές και γενιές φιλάθλων του πειραϊκού συλλόγου μεγάλωσαν με τις διηγήσεις των μεγαλύτερων για εκείνο το μοναδικό πανελλήνιας εμβέλειας τρόπαιο της ποδοσφαιρικής ομάδας. Κάθε χρόνο, όταν διεξάγεται ο τελικός του Κυπέλλου, τα ΜΜΕ μνημονεύουν τον Εθνικό μαζί με τους υπόλοιπους νικητές του θεσμού. Αποτελεί και το βασικό επιχείρημα για την ιστορική υπεροχή του έναντι του Απόλλωνα Σμύρνης ή ομάδων της περιφέρειας, όπως η Παναχαϊκή, ο ΠΑΣ Γιάννινα και η Δόξα Δράμας που έχουν διακρίσεις, αλλά όχι και κάποιον τίτλο στο παλμαρέ τους.

Είναι πράγματι πολύ παλιός αυτός ο θρίαμβος του Εθνικού επί του Άρη με 2-1, στον επαναληπτικό τελικό που διεξήχθη ανήμερα της 112ης επετείου του ξεσπάσματος της Ελληνικής Επανάστασης. Δεν υπάρχει επιζών ούτε ανάμεσα στους ποδοσφαιριστές ούτε ανάμεσα στους φιλάθλους που είχαν βρεθεί εκείνο το απόγευμα στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.

Η Ιστορία, όμως, δεν σβήνει. Κι εκείνο το τρόπαιο του 1933 εξακολουθεί να ρίχνει «φως» στο σκοτάδι στο οποίο ζει, ατυχώς, από την έναρξη του 21ου αιώνα ο ιστορικός σύλλογος του Πειραιά. Γι’ αυτό αξίζει να διηγηθούμε πώς το κατέκτησε, με βάση τα ελάχιστα ντοκουμέντα που έχουν διασωθεί, ώστε οι πιστοί οπαδοί του να μεταφέρουν την ιστορία και στις γενιές που θα ακολουθήσουν.

Ο Εθνικός ιδρύθηκε τυπικά το 1923 υπό την ονομασία Πειραϊκός Ποδοσφαιρικός Όμιλος (καμία σχέση με τον αρχαιότερο Πειραϊκό Σύνδεσμο) και πήρε τη σημερινή του ονομασία το 1925. Ουσιαστικά άρχισε τη δράση του την ίδια πάνω-κάτω περίοδο με τον Ολυμπιακό, του οποίου αποτέλεσε βασικός αντίπαλος από το πρώτο πρωτάθλημα της ΕΠΣ Πειραιώς, τη σεζόν 1924-25.

Το γεγονός ότι για να φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου του 1933 χρειάστηκε να αποκλείσει τον ήδη πιο ισχυρό συμπολίτη του, δίνει πρόσθετη αξία στο επίτευγμα του Εθνικού. Ο ημιτελικός διεξήχθη στις 29 Ιανουαρίου στην κοινή έδρα του Ποδηλατοδρομίου και οι «κυανόλευκοι» επικράτησαν με 2-1, χάρη σε τέρματα που σημείωσαν ο Κυριάκος Τσιριτάκης στο 8′ και ο αδελφός του, Νίκος Τσιριτάκης, στο 63′. Για τον Ολυμπιακό, ο οποίος θα αναδεικνυόταν πρωταθλητής Ελλάδας λίγους μήνες αργότερα, αλλά είχε απογοητευτική εικόνα εκείνη την ημέρα (σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Αθλητικά Χρονικά») σκόρερ ήταν ο Νίκος Πανόπουλος στο 58′.

Στη Θεσσαλονίκη ο πρώτος τελικός

Αντίπαλος του Εθνικού στον τελικό ήταν ο Άρης, ο οποίος νίκησε στον άλλο ημιτελικό τον Ηρακλή με 3-1. Οι «κίτρινοι» είχαν αναδειχθεί πρωταθλητές Ελλάδας την προηγούμενη σεζόν (1931-32) και θα είχαν κάνει το νταμπλ αν δεν είχαν ηττηθεί στον τελικό της παρθενικής διοργάνωσης του Κυπέλλου με 5-3 από την ΑΕΚ, ηγέτης της οποίας ήταν ο Κώστας Νεγρεπόντης.

Με αστέρια τους διεθνείς επιθετικούς Νίκο Αγγελάκη και Νίκο Κίτσο, αλλά και τον Δανιήλ Δανελιάν, τον Ιορδάνη Βογδάνου και τους αδελφούς Κώστα και Νικηφόρο Βικελίδη (ο Κλεάνθης ήταν ακόμα μικρός) που επίσης είχαν παίξει στην Εθνική Ελλάδας, ο Άρης φάνταζε το λογικό φαβορί για το τρόπαιο. Ιδίως απ’ τη στιγμή που ο τελικός ορίστηκε (ύστερα από κλήρωση) να διεξαχθεί στις 5 Φεβρουαρίου στο δικό του γήπεδο, το οποίο βρισκόταν στην περιοχή όπου έχει ανεγερθεί πλέον το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.

Ο Εθνικός, ωστόσο, αποδείχθηκε σκληρό καρύδι και όχι μόνο απέσπασε ισοπαλία 2-2 (κάτι που σήμαινε ότι το Κύπελλο θα κρινόταν σε επαναληπτικό), αλλά έφτασε κοντά στη νίκη. Μετά το γκολ του Αγγελάκη στο 25′, αντέδρασε και ανέτρεψε το σκορ με τέρματα των Ν. Τσιριτάκη (30′) και Δεληγιώργη (47′). Όμως, ο Κίτσος ισοφάρισε στο 65′. Οι Πειραιώτες διαμαρτυρήθηκαν για την ακύρωση ενός γκολ που πέτυχαν με απ’ ευθείας κόρνερ στο 83′ (δεν μνημονεύεται ο σκόρερ), το οποίο ακύρωσε για άγνωστο λόγο ο Θεσσαλονικιός διαιτητής Δούσκας.

Σύμφωνα με τον ανταποκριτή της εφημερίδας «Αθλητικά Χρονικά» της 7ης Φεβρουαρίου 1933, κορυφαίοι παίκτες του Εθνικού ήταν ο τερματοφύλακας Χρήστος Ζαντιώτης, ο αμυντικός Δημήτρης Ζουρντός και ο μέσος Γιάννης Χέλμης, ο μικρότερος από τα δύο αδέλφια (ο άλλος ήταν ο Βαγγέλης) που έγραψαν Ιστορία τα χρόνια που ακολούθησαν στον Ολυμπιακό, τόσο ως ποδοσφαιριστές του όσο και ως προπονητές του.

Στην τεχνική ηγεσία των «κυανόλευκων» βρισκόταν ο Τσεχοσλοβάκος, Γιαν Κοπσίβα, το όνομα του οποίου αξίζει να συγκρατήσετε μια και υπήρξε ο πρώτος αλλοδαπός προπονητής της Εθνικής Ελλάδας (την καθοδήγησε σε τέσσερις αγώνες τη διετία 1929-30).

Ανώτερος ο Εθνικός στον επαναληπτικό

Στον επαναληπτικό τελικό που ορίστηκε να διεξαχθεί στο γήπεδο του Παναθηναϊκού στις 25 Μαρτίου 1933, ο Εθνικός είχε τον αέρα του φαβορί. Όχι μόνο επειδή απέφευγε το σιδηροδρομικό ταξίδι που τότε ήταν πολύωρο και επίπονο (αν και μάλλον πιο ασφαλές απ’ ό,τι σήμερα), αλλά και λόγω των προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο Άρης.

Ο Αγγελάκης και ο Δανελιάν είχαν τεθεί νοκ άουτ λόγω τραυματισμών, ενώ ο Κίτσος, οι αδελφοί Βικελίδη και ο Υετίων είχαν επαγγελματικές υποχρεώσεις την προηγούμενη ημέρα (ήταν Παρασκευή) και έφτασαν στην Αθήνα με το τρένο λίγες ώρες πριν την έναρξη του τελικού! Το ποδόσφαιρο, τότε, ήταν εντελώς ερασιτεχνικό και δεν μπορούσαν να γίνουν χάρες…

Ο Εθνικός, πάντως, δυσκολεύτηκε αρκετά στο πρώτο ημίχρονο, το οποίο ήταν κακό ποιοτικά. Όπως διαβάζουμε στην «Αθλητική Κυριακή» (εφημερίδα που ανήκε στην ίδια εκδοτική ομάδα με τα «Αθλητικά Χρονικά») της 26ης Μαρτίου 1933:

«Τα αλλεπάλληλα σφάλματα των ομάδων κατέστρεφαν τας επιθέσεις και των δύο ομάδων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι τερματοφύλακες δεν είχον την ευκαιρίαν να επέμβουν παρά κατ’ αραιά χρονικά διαστήματα. Οι θεαταί απεγοητεύθησαν από την κακήν ποιότηταν του παιχνιδιού και ανέμενον εις το δεύτερον ημίχρονον βελτίωσιν της τεχνικής των δύο ομάδων».

Το δεύτερο ημίχρονο, όμως, είχε εντελώς διαφορετική εξέλιξη. Στο 48′, στην πρώτη οργανωμένη επιθετική του προσπάθεια, ο Άρης άνοιξε το σκορ με τον Διονύση Καλτέκη «προς γενικήν κατάπληξιν παικτών και θεατών».

Πολλοί ίσως να περίμεναν ότι οι παίκτες του Εθνικού δεν θα μπορούσαν να αντέξουν το σοκ. Ωστόσο, κατάφεραν να αλλάξουν πολύ γρήγορα το σκηνικό. Ο Πασχαλίδης υπέπεσε σε πέναλτι στο 54′ (έκανε χέρι ύστερα από προσπάθεια του Λαπατά) το οποίο αξιοποίησε ο Ν. Τσιριτάκης. Και προτού κοπάσουν οι πανηγυρισμοί για την ισοφάριση, ο Αλεξόπουλος πέτυχε το δεύτερο γκολ των Πειραιωτών στο 55′!

Ο Άρης πήρε τα ηνία του αγώνα στα λεπτά που απέμεναν, όμως ο Εθνικός άντεξε την πίεση και κράτησε την πολύτιμη νίκη. Διαβάζουμε πάλι στο ρεπορτάζ της «Αθλητικής Κυριακής», το οποίο έχει ενδιαφέρον για να δείτε όχι μόνο το κράμα καθαρεύουσας και δημοτικής γλώσσας της εποχής, αλλά και πόσο διαφορετικά γινόταν τότε η κριτική των ποδοσφαιρικών αγώνων:

«Ο Εθνικός χθες έπαιξε ανδρικά και τεχνικά μαζύ και ήταν στο περισσότερον μέρος του παιγνιδιού η ομάς που είχε την πρωτοβουλία της εξορμήσεως κάτω από το κέντρο στο οποίο διεξήγετο κυρίως το παιγνίδι. Άλλως τε στο πρώτο ημίχρονο ο Άρης δεν παρουσιάσθη καθόλου καλός».

Και συνεχίζει το ρεπορτάζ: «Ο Εθνικός ήταν ομολογουμένως καλύτερος, όπως ήταν περισσότερες και οι επιθέσεις του. Αλλά κατά το β’ ημιχρόνιον ο Άρης εβελτιώθη αρκετά. Στο παιγνίδι του μαζί με τον αποκτηθέντα σύνδεσμο των παικτών προσετέθη κι ένας ενθουσιασμός χαρακτηριστικός. Τότε το παιγνίδι έγινε συναρπαστικό και αμφίρροπον. Εκέρδισε όμως τελικώς ο Εθνικός. Αυτό είναι το δικαιότερο που ημπορούσε να γίνη παρ’ ότι ο Άρης βρήκε ευκαιρίες που ημπορούσε να εκμεταλλευθή. Αλλά η ομάς εκτός από μερικά διαστήματα δεν είχε επίθεσι αλλ’ απλώς δύο παίκτας: τον Κίτσο και τον Αργυριάδη».

Τα παράπονα των χαμένων και η φτώχεια των νικητών

Όπως ο Εθνικός είχε παράπονα από τη διαιτησία του πρώτου τελικού της Θεσσαλονίκης, έτσι κι ο Άρης έφυγε με γκρίνια για τον Αθηναίο ρέφερι Οικονομόπουλο, ύστερα από την ήττα του στον επαναληπτικό της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.

Η «Αθλητική Κυριακή» της 26ης Μαρτίου 1933 φιλοξένησε δηλώσεις του αρχηγού των «κιτρίνων», Κώστα Βικελίδη, ο οποίος εξέφρασε παράπονα τόσο για το πέναλτι που καταλογίστηκε υπέρ των Πειραιωτών όσο και για άλλο ένα υπέρ της ομάδας του που αγνόησε ο διαιτητής. «Ο κ. Οικονομόπουλος δεν έπαιξε καλά και έχω την γνώμη ότι εμερολήπτησε υπέρ του Εθνικού», είχε πει.

Ο πρεσβύτερος των τριών αδελφών της μεγάλης ποδοσφαιρικής οικογένειας του Άρη κατήγγειλε ακόμα ότι είδε έναν παράγοντα του Εθνικού («του οποίου το όνομα ήκουσα να λέγουν είναι Βολωνάκης») να… αγκαλιάζει και να φιλά τον διαιτητή μετά τη λήξη του αγώνα. «Όταν σεις βλέπετε ένα τέτοιο πράγμα τι πρέπει να υποθέσετε;», πρόσθεσε.

Κάπως έτσι γράφτηκε πριν από σχεδόν εκατό χρόνια αυτή η γλυκιά ιστορία  για τον Εθνικό, ο οποίος από τότε πάλευε με νύχια και με δόντια για να επιβιώσει. Το γεγονός ότι ζούσε στη σκιά του συμπολίτη Ολυμπιακού, ο οποίος με τις πρωτοβουλίες του από τα πρώτα χρόνια μετά την ίδρυσή του είχε κερδίσει την υποστήριξη της πλειονότητας των Πειραιωτών, σήμαινε ότι δεν είχε πολλούς φιλάθλους να τον στηρίξουν. Επομένως, τα έσοδά του ήταν πενιχρά.

Όπως σημειώνει η «Αθλητική Κυριακή» στην έκδοση της 2ας Απριλίου 1933, τα έσοδα των «κυανόλευκων» από τις εισπράξεις του τελικού είχαν κατασχεθεί εκ των προτέρων από δανειστές τους! Επίσης, οι άνθρωποι της ομάδας δεν είχαν χρήματα για να αγοράσουν ούτε βαμβάκι και ιώδιο, ώστε να προσφέρουν υποτυπώδεις πρώτες βοήθειες στους παίκτες που ενδεχομένως να τραυματίζονταν κατά τη διάρκεια του τελικού!

Όλα αυτά όμως κάνουν ακόμα πιο ρομαντική την ιστορία του μοναδικού τίτλου που έχει κατακτήσει ο ιστορικός σύλλογος του Πειραιά. Δεν ήταν γραφτό για τον Εθνικό να φτάσει ξανά στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας, ενώ και η τελευταία παρουσία του στα ημιτελικά «χάνεται» στην περίοδο 1988-89 (αποκλείστηκε με δύο ήττες από τον Παναθηναϊκό). Ίσως κάποτε να έρθουν καλύτερες μέρες.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 25 Μαρτίου

2003: Ο Φερνάντο Αλόνσο γίνεται ο νεότερος νικητής αγώνας της Formula 1 (22 ετών και 26 ημερών) όταν παίρνει την καρώ σημαία στο Γκραν Πρι της Ουγγαρίας. Το ρεκόρ ανήκει πλέον στον Μαξ Φερστάπεν, ο οποίος κέρδισε τον πρώτο του αγώνα το 2016 σε ηλικία 18 ετών και 228 ημερών.

1995: Ο Δημήτρης Σαραβάκος επιστρέφει για πρώτη φορά στο ΟΑΚΑ ως αντίπαλος του Παναθηναϊκού, με τη φανέλα της ΑΕΚ. Οι «πράσινοι» επικρατούν με 3-0 και κάνουν ένα ακόμα βήμα για την κατάκτηση του πρωταθλήματος, με τέρματα των Καπουράνη (13′), Βλάχου (14′, αυτογκόλ) και Βαζέχα (86′), ενώ οι οπαδοί τους φωνάζουν στον Σαραβάκο «Μητσάρα, βαζέλα, βγάλε τη φανέλα».

1990: Ο ΠΑΟΚ συντρίβει τον Ολυμπιακό με 4-1 στην Τούμπα (10′ Λαγωνίδης, 35′, 40′ Σκαρτάδος, 47′ Αλεξούλης/11′ Μητρόπουλος) και συμπληρώνει 20 διαδοχικούς εντός έδρας αγώνες πρωταθλήματος χωρίς ήττα απέναντί του.

1987: Η Εθνική Ελλάδας αποσπά ισοπαλία με 1-1 από την Ολλανδία στο Ρότερνταμ, για τα προκριματικά του Euro ’88 και αποκτά βάσιμες ελπίδες για την πρώτη θέση του ομίλου που οδηγεί στην τελική φάση. Ο Δημήτρης Σαραβάκος ανοίγει το σκορ στο 6′, όμως ο Μάρκο Φαν Μπάστεν ισοφαρίζει για τους «οράνιε» στο 56′.

1982: Ο Γουέιν Γκρέτσκι γίνεται ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του επαγγελματικού χόκεϊ επί πάγου που φτάνει τους 200 πόντους σε μία σεζόν του NHL.

1958: Ο Σούγκαρ Ρέι Ρόμπινσον κατακτά για πέμπτη φορά τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή στα μεσαία βάρη της επαγγελματικής πυγμαχίας, νικώντας με απόφαση των κριτών τον Κάρμεν Μπαζίλιο.

1947: Η νίκη του Φράνκο Κορτέζε στο γκραν πρι της Ρώμης, το οποίο διεξάγεται στους δρόμους γύρω από τις Θέρμες (Λουτρά) του Καρακάλλα, αποτελεί την πρώτη επίσημη νίκη της Scuderia Ferrari σε αυτοκινητικούς αγώνες.

1938: Η Εθνική Ελλάδας γνωρίζει τη συντριβή από την Ουγγαρία με 11-1, στον προκριματικό γύρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ήρωας του αγώνα αναδεικνύεται ο τερματοφύλακας, Σπύρος Σκλαβούνος, ενώ το ελληνικό γκολ πετυχαίνει ο Λευτέρης Μάκρας στο 89′. Πρόκειται για τη βαρύτερη ήττα της Εθνικής μας έως και τις μέρες μας.

1934: Η Εθνική Ελλάδας ηττάται με 4-0 από την Ιταλία στο Μιλάνο, στον προκριματικό γύρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Όπως έχει ήδη αποκαλυφθεί αρκετές ημέρες πριν τον αγώνα η ΕΠΟ είχε προσυμφωνήσει με τους Ιταλούς την ήττα της ομάδας μας και τη μη διεξαγωγή ρεβάνς στην Αθήνα, με αντάλλαγμα 50.000 λιρέτες.

1928: Ο Χρήστος Τσιγγιρίδης από την Φιλιππούπολη με σπουδές Ηλεκτρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Στουτγκάρδης, λειτουργεί στην Θεσσαλονίκη τον πρώτο ολοκληρωμένο ραδιοφωνικό σταθμό της Ελλάδας και των Βαλκανίων, που θα κυριαρχήσει στην ραδιοφωνική ζωή της Βόρειας Ελλάδας για είκοσι και πλέον χρόνια.

1914: Μια παρέα 22 ατόμων που συγκεντρώνεται στο καφενείο του Φλόκα, στην περιοχή του Βότση στη Θεσσαλονίκη, αποφασίζει την ίδρυση του Άρη.

1905: Δεκαοχτώ νέοι από τη Ρόδο, υπό την καθοδήγηση του διευθυντή του Βενετόκλειου Γυμνασίου, Δημήτρη Αναστασιάδη, ιδρύουν τον Γ.Σ. Διαγόρα.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News