Σαμπντόρια: Η ομάδα-όνειρο του Μπόσκοφ που άγγιξε την κορυφή της Ευρώπης

Συγκίνηση προκαλούσε πριν από τέσσερα χρόνια στους μεγαλύτερους σε ηλικία ποδοσφαιρόφιλους η εικόνα του Ρομπέρτο Μαντσίνι να πανηγυρίζει αγκαλιασμένος με τον Τζιανλούκα Βιάλι τις νίκες της Εθνικής Ιταλίας στην πορεία μέχρι την κατάκτηση Euro 2020.

Δεν ήταν μόνο επειδή ήταν γνωστή η μάχη του Βιάλι με τον καρκίνο, που έμελλε να τον καταβάλει στις 5 Ιανουαρίου 2023. Το μυαλό γύριζε τρεις δεκαετίες πίσω, στην ομάδα-όνειρο της Σαμπντόρια, η οποία στις 9 Μαΐου 1990 έκανε τη δική της υπέρβαση. Κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων, νικώντας με 2-0 την Άντερλεχτ στον τελικό του Γκέτεμποργκ με τον Βιάλι να πετυχαίνει και τα δύο γκολ στην παράταση.

Ήταν η εποχή που η Serie A ήταν ακόμα το κορυφαίο πρωτάθλημα του πλανήτη, λίγο πριν ανοίξουν τα σύνορα με την υπόθεση Μποσμάν. Και θεωρητικά «μικρές» ομάδες όπως η Σαμπντόρια, μπορούσαν με τη στήριξη ενός ισχυρού τοπικού επιχειρηματία να δημιουργήσουν σύνολα ικανά να κοντράρουν μεγαλύτερα μεγέθη. Το «στοίχημα» ήταν να βρουν ταλαντούχους Ιταλούς παίκτες, στους οποίους αναγκαστικά έπρεπε να στηριχθούν όλοι, πλούσιοι και φτωχοί.

Στην περίπτωση της «Σαμπ», ο επιχειρηματίας που την «μεγάλωσε» ήταν ο Πάολο Μαντοβάνι, ιδιοκτήτης της πετρελαϊκής εταιρίας Pontoil, ο οποίος επένδυσε πολλά εκατομμύρια λιρέτες και την ανέβασε στην κορυφαία κατηγορία το 1982. Η πρώτη μεγάλη διάκριση ήρθε το 1985, όταν με αστέρια τους Βρετανούς άσους Γκρέαμ Σούνες και Τρέβορ Φράνσις, κατέκτησε για πρώτη φορά το Κύπελλο Ιταλίας (με δύο νίκες επί της Μίλαν στον διπλό τελικό). Ωστόσο, οι βάσεις για τη μεγάλη ομάδα που θα κέρδιζε θαυμαστές σε όλη την Ευρώπη, μπήκαν από το 1986. Τότε που την τεχνική ηγεσία ανέλαβε ο Γιουγκοσλάβος, Βούγιαντιν Μπόσκοφ, αντί του Εουτζένιο Μπερσελίνι.

Δίπλα στον Βιάλι και τον Μαντσίνι βρέθηκε ο πολύπειρος Βραζιλιάνος χαφ, Τονίνιο Σερέζο, ενώ δεύτερος ξένος ήταν ο εξαιρετικός Δυτικογερμανός δεξιός μπακ, Χανς-Πέτερ Μπρίγκελ (που είχε αναδειχθεί πρωταθλητής το 1985 με τη Βερόνα). Οι «παλιοί» Λούκα Πελεγκρίνι και Πιέτρο Βιέρκοβουντ συγκροτούσαν ένα άκρως αποτελεσματικό δίδυμο στο κέντρο της άμυνας, ενώ σταδιακά έκαναν αισθητή την παρουσία τους και νεαροί Ιταλοί άσοι, που δεν θα αργούσαν να αγωνιστούν και με τη Σκουάντρα Ατζούρα. Ο μέσος Λούκα Φούζι και ο τερματοφύλακας Τζιανλούκα Παλιούκα. Αργότερα αποκτήθηκε κι ο έμπειρος χαφ, Τζουζέπε Ντοσένα.

Με Μουνιόθ και Κάτανετς

Με αυτόν τον βασικό κορμό η Σαμπντόρια καθιερώθηκε στην πρώτη πεντάδα του Καμπιονάτο και κατέκτησε άλλες δύο φορές το Κύπελλο, το 1988 και το 1989. Τη θέση του Μπρίγκελ πήρε τη διετία 1988-90 ο Ισπανός μέσος, Βίκτορ Μουνιόθ, που τον ζήσαμε χρόνια αργότερα ως προπονητή του Παναθηναϊκού, ενώ επιτράπηκε και η απόκτηση τρίτου ξένου, ο οποίος ήταν ο Γιουγκοσλάβος, Σρέτσκο Κάτανετς. Κι αυτός έμελλε να δουλέψει ως προπονητής απ’ την Ελλάδα (στον Ολυμπιακό).

Ο Κάτανετς ήταν κι ο μοναδικός από τους τρεις ξένους της «Σαμπ» που αγωνίστηκε στον τελικό της 9ης Μαΐου 1990 (ο Μουνιόθ έμεινε στον πάγκο κι ο Σερέζο ήταν τραυματίας). Ο αγώνας ήταν αμφίρροπος, αφού η Άντερλεχτ δεν ήταν τυχαία ομάδα. Στη δύναμή της είχε τη μισή Εθνική Βελγίου, με επικεφαλής τους επιθετικούς Μαρκ ΒανΝτερ Λίντεν και Μαρκ Ντεγκρίζ, τον Νιγηριανό αμυντικό Στίβεν Κέσι, αλλά και τον Ισλανδό μέσο Άρνορ Γκούντγιονσεν.

Η Σαμπντόρια, όμως, ήταν ανώτερη σε όλη τη διάρκεια του τελικού. Στο πρώτο ημίχρονο έχασε τρεις καλές ευκαιρίες με τον Βιέρκοβοντ, τον Μαντσίνι και τον Τζιοβάνι Ινβερνίτσι, ενώ στο δεύτερο ο Φάουστο Πάρι νικήθηκε σε τετ α τετ από τον τερματοφύλακα Φίλιπ Ντε Βίλντε. Τη διαφορά την έκαναν τελικά οι δύο αλλαγές. Ο Ατίλιο Λομπάρντο (που δεν ήταν ακόμα εντελώς φαλακρός) πήρε τη θέση του Ινβερνίτσι κι έδωσε δημιουργική πνοή στο κέντρο. Και λίγο μετά την έναρξη της παράτασης, μπήκε κι ο Φάουστο Σάλσανο στη θέση του Κάτανετς.

Ο Σάλσανο έκανε και το σουτ στο δοκάρι στο 105′, στην αρχή της φάσης του γκολ με το οποίο ο Βιάλι άνοιξε το σκορ (σήμερα, βέβαια, θα δινόταν πιθανότατα επιθετικό φάουλ παρότι ο Ντε Βίλντε δεν κρατούσε σταθερά την μπάλα στα χέρια του όταν του την έκλεψε ο Ιταλός φορ μες στην περιοχή). Και με την έναρξη του δευτέρου ημιχρόνου της παράτασης, στο 107′, πάλι ο Βιάλι έγραψε το 2-0 με καρφωτή κεφαλιά, έπειτα από σέντρα του Μαντσίνι.

Το πρωτάθλημα και η παρακμή

Η Ιταλία κινούταν τότε ήδη στους ρυθμούς του Παγκοσμίου Κυπέλλου, το οποίο θα φιλοξενούσε για πρώτη φορά ύστερα από 56 χρόνια. Η Σκουάντρα Ατζούρα ήταν το μεγάλο φαβορί, όμως μόνο ο Βιάλι λογιζόταν ως βασικός από όλα τα αστέρια της Κυπελλούχου Ευρώπης.

Ο Μαντσίνι, αν και είχε παίξει στο Euro ’88, συμπεριλήφθηκε ως εφεδρεία στην 22άδα από τον ομοσπονδιακό τεχνικό, Ατζέλιο Βιτσίνι. Το ίδιο κι ο Βιέρκοβουντ, ο οποίος είχε να συναγωνιστεί τον Φράνκο Μπαρέζι της πρωταθλήτριας Ευρώπης Μίλαν και τον Ρικάρντο Φέρι της Ίντερ. Όσο για τον Παλιούκα, ήταν ακόμα νέος και ήξερε ότι μετείχε στην αποστολή ως τρίτος τερματοφύλακας πίσω από τους έμπειρους Βάλτερ Τζένγκα και Στέφανο Τακόνι.

Ούτε ο Βιάλι είχε τελικά καλή απόδοση στο Μουντιάλ και γρήγορα έχασε τη θέση του, η Σαμπντόρια όμως παρουσιάστηκε ακόμα πιο δυνατή στο πρωτάθλημα της περιόδου 1990-91 – την είδαμε κιόλας στα μέρη μας να αποκλείει τον Ολυμπιακό στον 2o γύρο του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Με τον ίδιο βασικό κορμό και τον πληθωρικό Σοβιετικό χαφ, Αλεξέι Μιχαϊλιτσένκο, να παίρνει τη θέση του Μουνιόθ, η ομάδα του Μπόσκοφ πήρε από την αρχή προβάδισμα έναντι της Μίλαν του Αρίγκο Σάκι κι έκοψε πρώτη το νήμα με πέντε βαθμούς διαφορά.

Ισόβαθμη στη δεύτερη θέση τερμάτισε η Ίντερ, την οποία η Σαμπντόρια νίκησε στο Μιλάνο τον Μάιο για να εξασφαλίσει τον τίτλο. Εκτός εξάδας (και ευρωπαϊκών διοργανώσεων) έμειναν η Γιουβέντους, που δεν μπόρεσε να φανεί ανταγωνιστική παρά την προσθήκη του Ρομπέρτο Μπάτζιο και η κάτοχος του τίτλου Νάπολι, η οποία πλήρωσε ακριβά τη σύλληψη του Ντιέγκο Μαραντόνα για χρήση κοκαΐνης, λίγο μετά το μέσον της σεζόν.

Ήταν ένας προσωπικός θρίαμβος του Μπόσκοφ, μια και η Σαμπντόρια έπαιζε ποδόσφαιρο που ήταν ελκυστικό στο μάτι. Ακόμα και τα αστέρια της, όπως ο Βιάλι κι ο Μαντσίνι, τον έβλεπαν σαν πατέρα τους και κρέμονταν από τα χείλη του κάθε φορά που τους έδινε οδηγίες. Με την ίδια συνταγή έφτασε και στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1992, αποκλείοντας στον ημιτελικό όμιλο τον Ερυθρό Αστέρα και τον Παναθηναϊκό.

Η μέχρι πρότινος μικρή ομάδα της Γένοβας, δηλαδή, απείχε μια ανάσα από την κορυφή της Ευρώπης! Κάτι που κανείς δεν θα μπορούσε να διανοηθεί μερικά χρόνια νωρίτερα, παρότι οι Ιταλοί κυριαρχούσαν τότε στις διασυλλογικές διοργανώσεις. Στον τελικό του Γουέμπλεϊ η «Σαμπ» πάλεψε στα ίσα απέναντι στην Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ, «λύγισε» όμως στην παράταση με τη βολίδα του Ρόναλντ Κούμαν (112′).

Εκείνος ο χαμένος τελικός αποτέλεσε και την αρχή του τέλους. Ο Βιάλι άφησε τον «αδελφό» του Μαντσίνι και πήρε μεταγραφή στη Γιουβέντους, με την οποία θα σήκωνε ως αρχηγός το Champions League το 1996. Ο βετεράνος Σερέζο επέστρεψε στη Βραζιλία για να κλείσει εκεί την καριέρα του, ενώ η μεγαλύτερη ζημια έγινε με την αποχώρηση του Μπόσκοφ, ο οποίος ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Ρόμα – αν και τον διαδέχθηκε ο καταξιωμένος Σβεν Γκόραν Έρικσον.

Ο θάνατος του Μαντοβάνι τον Οκτώβριο του 1993 σε ηλικία 63 ετών, σήμανε το οριστικό τέλος μιας ομάδας που άφησε το δικό της αποτύπωμα στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. H σταδιακή αποχώρηση και των υπόλοιπων «αστέρων» (τελευταίος έφυγε ο Μαντσίνι για τη Λάτσιο το 1997) έφερε την απόλυτη παρακμή, που σφραγίστηκε με τον υποβιβασμό στη Serie B το 1999.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 9 Μαΐου

2023: Πεθαίνει σε ηλικία 93 ετών ο παλαίμαχος Μεξικανός τερματοφύλακας, Αντόνιοuro Καρμπαχάλ, ο πρώτος ποδοσφαιριστής στην ιστορία με συμμετοχές σε πέντε τελικές φάσεις Παγκοσμίου Κυπέλλου (από το 1950 έως και το 1966).

2021: Η Μπούργος νικά την Καρσίγιακα με 64-59 στον τελικό του Final-8 στο Νίζνι-Νόβγκοροντ και κατακτά για δεύτερη συνεχόμενη σεζόν το Champions League του μπάσκετ. Ο Βίκτορ Μπενίτε αναδεικνύεται MVP του Final-8.

2009: Πεθαίνει από καρκίνο στο πάνγκρεας σε ηλικία 78 ετών ο Τσακ Ντέιλι, ένας από τους κορυφαίους προπονητές στην ιστορία του ΝΒΑ (δύο φορές πρωταθλητής με τους Ντιτρόιτ Πίστονς, το 1989 και το 1990). Ήταν και ο προπονητής της αυθεντικής Dream Team των ΗΠΑ, που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992.

2007: Ολοκληρώνεται η κατασκευή του νέου Γουέμπλεϊ στο Λονδίνο. Ο 72χρονος Άγγλος αρχιτέκτονας Νόρμαν Φόστερ, που είχε χριστεί ιππότης το 1990, είναι ο αρχιτέκτονας του γηπέδου χωρητικότητας 90.000 θέσεων, που το καθιστά δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη μετά το «Καμπ Νου» της Βαρκελώνης και του μεγαλύτερου στον κόσμο με σκέπαστρο σε όλη την κερκίδα.

2001: Τα επεισόδια στον αγώνα Χαρτς οφ Όουκ-Κουμάσι Ασάντα Κοτόκο στην πρωτεύουσα της Γκάνας, Άκρα, οδηγούν στο θάνατο 130 φιλάθλων όταν οι άνδρες της αστυνομίας (εκτιμώντας λανθασμένα την κατάσταση) ρίχνουν δακρυγόνα και κλείνουν τις θύρες του γηπέδου, εγκλωβίζοντας τους 70.000 θεατές.

1986: Πεθαίνει σε ηλικία 72 ετών ο Τενζίνγκ Νοργκέι, ο Νεπαλέζος ορειβάτης που μαζί με τον Έντμουντ Χίλαρι έφτασε πρώτος στην κορυφή του Έβερεστ το 1953.

1985: Ο Άρης νικά με 86-70 τον Παναθηναϊκό στον τελικό του Κυπέλλου μπάσκετ με 37 πόντους του Παναγιώτη Γιαννάκη και κάνει για πρώτη φορά το νταμπλ στο άθλημα.

1978: Η Αϊντχόφεν κατακτά το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ νικώντας με 3-0 την Μπαστιά στον δεύτερο τελικό που διεξάγεται στην έδρα της (24′ Β. Φαν ντε Κέρκοφ, 67′ Ντέικερς, 69′ Φαν Κάιλεν). Ο πρώτος τελικός στην πόλη της Κορσικής είχε λήξει 0-0.

1976: Με τη νίκη του με 3-1 επί του Ηρακλή στο Καυτανζόγλειο, ο ΠΑΟΚ εξασφαλίζει και μαθηματικά το πρώτο πρωτάθλημα της ιστορίας του. Την ίδια ώρα η ΑΕΚ μένει στο 0-0 στις Σέρρες και η μεταξύ τους διαφορά αυξάνεται στους πέντε βαθμούς, δύο αγωνιστικές πριν το τέλος (ισχύει ακόμα το βαθμολογικό σύστημα 2-1-0).

1960: Ο Γιάτσεκ Γκμοχ κάνει ντεμπούτο ως ποδοσφαιριστής με την Λέγκια Βαρσοβίας, όπου μέχρι την προηγούμενη σεζόν ήταν προπονητής ο Στέπαν Μπόμπεκ. Οι φίλαθλοι θα του κολλήσουν το προσωνύμιο «σαγόνιας» (Szczeka), το οποίο θα τον ακολουθήσει και στην προπονητική του καριέρα στην Ελλάδα.

1957: Η Ίντερ νικά με 2-1 τον Εθνικό σε φιλικό αγώνα που διεξάγεται στο «Γ. Καραϊσκάκης».

1927: Αρχίζει ο πρώτος τελικός του 1ου Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Σνούκερ, με αντιπάλους τον Τζο Ντέιβις και τον Τομ Ντένις. Θα ολοκληρωθεί στις 12 Μαΐου με νικητή τον Ντέιβις με 20-11, ο οποίος κατακτά έτσι τον πρώτο απ’ τους 15 συνολικά τίτλους του στο σπορ.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News