Βαγγέλης Πανάκης: Σφράγισε το αήττητο πρωτάθλημα και μια ολόκληρη εποχή του Παναθηναϊκού

Για το αήττητο πρωτάθλημα του Παναθηναϊκού τη σεζόν 1963-64 έχουν γραφτεί μυριάδες κείμενα, ακόμα και βιβλία («Ανίκητη Γενιά» του Γιάννη Ανδρέου, εκδ. Δίαυλος 2010/«Αήττητε Παναθηναϊκέ» του Ανδρέα Οικονόμου, εκδ. Belle Epoque 2024).

Γι’ αυτό κι εμείς θα σταθούμε σήμερα στον ποδοσφαιριστή που σφράγισε εκείνο το σπάνιο επίτευγμα και αποτελούσε συνδετικό κρίκο με την ομάδα των «πρασίνων» της προηγούμενης δύσκολης δεκαετίας. Αναφερόμαστε φυσικά στον Βαγγέλη Πανάκη, ο οποίος πέτυχε το γκολ της νίκης επί του Ολυμπιακού (1-0), στο ντέρμπι της 24 Μαΐου 1964 στο «Γ. Καραϊσκάκης», με το οποίο ολοκληρώθηκε η διοργάνωση.

Οι «πράσινοι» του Στιέπαν Μπόμπεκ είχαν εξασφαλίσει μαθηματικά τον τίτλο από τις 19 Απριλίου, όταν συνέτριψαν με 4-0 τον ΠΑΟΚ στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Η μάχη όμως δεν είχε τελειώσει. Στο ντέρμπι με τους «ερυθρόλευκους» στο Νέο Φάληρο καλούνταν να υπερασπίσουν το αήττητο. Ο «αιώνιος» αντίπαλος ήταν αποφασισμένος να τους το σπάσει.

Οι ελπίδες του Ολυμπιακού έσβησαν στο 54ο λεπτό. Τότε ο Μίμης Δομάζος εκτέλεσε ένα φάουλ προς την «ερυθρόλευκη» περιοχή, ο Πανάκης πρόλαβε την έξοδο του τερματοφύλακα, Παράσχου Αυγητίδη κι από την κεφαλιά του η μπάλα χτύπησε πρώτα στο οριζόντιο δοκάρι κι ύστερα μέσα απ’ τη γραμμή του τέρματος. Αν και οι παίκτες των γηπεδούχων διαμαρτυρήθηκαν, ο Δυτικογερμανός διαιτητής, Γιοχάνες Μάλκα, κατακύρωσε το γκολ.

Το 0-1 δεν άλλαξε μέχρι το τέλος κι ο Παναθηναϊκός στέφθηκε πρωταθλητής με 24 νίκες και έξι ισοπαλίες σε 30 αγώνες. Ρεκόρ για τη σύντομη ιστορία της Α’ Εθνικής (ο Ολυμπιακός είχε κατακτήσει Πανελλήνια Πρωταθλήματα χωρίς να ηττηθεί, αλλά με πολύ λιγότερους αγώνες), που έφερε τη σφραγίδα του Μπόμπεκ, αλλά και της νέας γενιάς παικτών που είχαν ενταχθεί στον σύλλογο. Τον 22χρονο ακόμα Δομάζο, τον Ανδρέα Παπαεμμανουήλ, τον Αριστείδη Καμάρα, τον Φραγκίσκο Σούρπη και τον Τάκη Λουκανίδη, που είχε αποκτηθεί το 1962 από τη Δόξα Δράμας.

Ο Πανάκης κόντευε τότε τα 31 του χρόνια (γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1933) και θεωρούταν ήδη μεγάλος για την εποχή. Παρ’ όλα αυτά, ήταν ο πρώτος σκόρερ του Παναθηναϊκού στο αήττητο πρωτάθλημα με 15 γκολ κι έδειχνε ότι είχε ακόμα πολλά να προσφέρει. Ήταν γιγαντόσωμος, χωρίς σπουδαία τεχνική κατάρτιση, αλλά με πόδια που εξαπέλυαν «κεραυνούς», ενώ πολύ συχνά σκόραρε με κεφαλιές – όπως στην περίπτωση που περιγράψαμε πιο πάνω – και δεν φοβόταν να δώσει μάχες ακόμα και με τους πιο σκληροτράχηλους αντιπάλους.

Δυστυχώς, οι τραυματισμοί που αντιμετώπισε τη σεζόν 1964-65 του επέτρεψαν να παίξει μόνο σε παιχνίδια. Όπως εκμυστηρεύθηκε σε αφιέρωμα του Στράτου Σεφτελή για το «Εθνοσπόρ» (που αργότερα συμπεριλήφθηκε στην έκδοση «Οι 50 Κορυφαίοι»), δέχθηκε μεγάλη πίεση απ’ τους γονείς του και τη σύζυγό του, Ουρανία, να σταματήσει το ποδόσφαιρο και να αφοσιωθεί στην οικογένειά του. Είχε μόλις γεννηθεί και η κόρη του, η Μάρθα, οπότε πείστηκε.

Σε ηλικία 32 ετών, λοιπόν, αποφάσισε να ολοκληρώσει την ένδοξη καριέρα του. Εργαζόταν ήδη αρκετά χρόνια στη ΔΕΗ (οι διακεκριμένοι ποδοσφαιριστές ανταμείβονταν τότε απ’ τους συλλόγους με διορισμό στο Δημόσιο), οπότε το μεροκάματο ήταν εξασφαλισμένο και η μετάβαση στη ζωή του οικογενειάρχη ήταν πιο εύκολη.

Δεν έκοψε, πάντως, ποτέ τους δεσμούς του με το ποδόσφαιρο. Είδε μάλιστα τον μικρότερο αδελφό του, Απόστολο Πανόπουλο (αυτό ήταν το πραγματικό επώνυμο της οικογένειας, αφού το «Πανάκης» οφείλεται σε λάθος αναγραφή στο δελτίο ψωμιού τα χρόνια της Κατοχής!) να παίζει ποδόσφαιρο σε αρκετά υψηλό επίπεδο, ενώ ο ίδιος ασχολήθηκε με την προπονητική και αργότερα με τον Σύνδεσμο Παλαιμάχων του αγαπημένου του Παναθηναϊκού.

Ο Μαρόπουλος τον βοήθησε να ξεπεταχθεί

Ο Βαγγέλης Πανάκης άρχισε να κλοτσάει το τόπι στις αμέτρητες αλάνες της Καλογρέζας, της συνοικίας όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Παιδάκι ακόμα είχε βιώσει την πείνα και τις κακουχίες της Κατοχής και μετά την απελευθέρωση έκανε όποια δουλειά του ποδαριού έβρισκε, για να βγάζει το χαρτζιλίκι του και να μην επιβαρύνει οικονομικά τους γονείς του, που ήταν πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη. Για να τα προλαβαίνει όλα, μάλιστα, γράφτηκε σε νυχτερινό Γυμνάσιο ώστε να μπορεί να δουλεύει τα πρωινά.

Άρχισε να παίζει ποδόσφαιρο πιο συστηματικά το 1947, ως έξω αριστερά στην ανεξάρτητη ΑΕ Καλογρέζας, η οποία μετονομάστηκε σε ΠΑΟ Καλογρέζας το 1949. Ύστερα από δύο χρόνια καλών εμφανίσεων στο πρωτάθλημα της «δοκίμου» κατηγορίας της ΕΠΣ Αθηνών, η μοίρα του άλλαξε στις 30 Σεπτεμβρίου 1951, σε έναν φιλικό αγώνα της Μικτής Αθηνών κόντρα στην αντίστοιχη της Θεσσαλονίκης, στο παλιό γήπεδο του ΠΑΟΚ στο Σιντριβάνι.

Ο Πανάκης είχε συμπεριληφθεί στη Μικτή, που έκανε τότε περιοδεία στη Μακεδονία, χάρη στον Κλεάνθη Μαρόπουλο. Ο διεθνής επιθετικός της ΑΕΚ ήταν γείτονάς του στην Καλογρέζα και γνώριζε από πρώτο χέρι τις δυνατότητές του. Εκείνος πρότεινε στον εκλέκτορα, Οδυσσέα Τσούτσο, να τον πάρουν ως… συμπληρωματικό στην αποστολή, στην οποία μετείχαν αρκετοί παίκτες μικρότερων ομάδων της πρωτεύουσας. Οι κορυφαίοι Αθηναίοι ποδοσφαιριστές, άλλωστε, προετοιμάζονταν με την Εθνική Ελλάδας που είχε… σπάσει στα δύο, ώστε να δώσει δύο διαφορετικούς αγώνες στις 14 Οκτωβρίου 1951!

Στον πρώτο αγώνα εναντίον της ομάδας του Β’ Σώματος Στρατού, στις 29 Σεπτεμβρίου 1951, ο Πανάκης έμεινε στον πάγκο. Η εμπειρία και μόνο της παρουσίας στο ίδιο γήπεδο με πρωτοκλασάτους άσους όπως ο Μαρόπουλος, ο Ηλίας Σταφυλίδης του Παναθηναϊκού και ο Κώστας Σωτηριάδης του Πανιωνίου ήταν μαγευτική. Την επομένη, όμως, κλήθηκε να παίξει ως αλλαγή με την έναρξη του δευτέρου ημιχρόνου κόντρα στη Μικτή Θεσσαλονίκης. Και στο 85′ πέτυχε το γκολ που χάρισε στην Αθήνα τη νίκη με 2-1 και άλλαξε τη ζωή του.

Η ποδοσφαιρική πιάτσα άρχισε να συζητά για τον νεαρό εξτρέμ με τα επιβλητικά προσόντα και άρχισε μάχη για την απόκτησή του. Ο Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός κι ο Πανιώνιος κινήθηκαν δυναμικά για να τον κάνουν δικό τους, το προβάδισμα όμως το είχε η ΑΕΚ. Και λόγω γειτνίασης με την Καλογρέζα και λόγω του Μαρόπουλου, ο οποίος τον είχε πάει στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας για να τον δοκιμάσει ο Άγγλος προπονητής της, Τζακ Μπίμπι.

Νικητής στη μάχη βγήκε τελικά στις 23 Οκτωβρίου 1951 ο Παναθηναϊκός, για χάρη του οποίου μεσολάβησε ο «πράσινων» αισθημάτων πρόεδρος της ΕΠΣΑ, Ανδρέας Βγενόπουλος (παππούς του επιχειρηματία που είχε εμπλακεί το 2008 στα διοικητικά της ΠΑΕ). Ο 18χρονος άσος πήρε ως αμοιβή 5.000 δρχ., με τα οποία οι γονείς του έδωσαν την προκαταβολή για την αγορά ενός οικοπέδου στη Νέα Μάκρη (!) κι ο ΠΑΟ Καλογρέζας μια πλήρη αθλητική στολή.

Πρωταθλητής έξι φορές με το τριφύλλι

Ο Πανάκης καθιερώθηκε αμέσως στον Παναθηναϊκό, ο οποίος είχε τότε προπονητή τον Άγγλο Χάρι Γκέιμ. Στις 11 Νοεμβρίου 1951, μάλιστα, αγωνίστηκε ως έξω αριστερά αντί του Μπάμπη Φυλακτού στο εντός έδρας ντέρμπι του Πρωταθλήματος Αθηνών κόντρα στην ΑΕΚ, την ομάδα που μέχρι και λίγες ημέρες νωρίτερα ήταν έτοιμος να υπογράψει!

Ο αγώνας έληξε ισόπαλος 0-0, ο Πανάκης δεν διακρίθηκε ιδιαίτερα, όμως η μεγάλη καριέρα του με το τριφύλλι στο στήθος είχε μόλις αρχίσει. Λίγο καιρό αργότερα παρουσιάστηκε στο Λιμενικό για να υπηρετήσει τη θητεία του, αλλά συνέχισε να αγωνίζεται και την επόμενη σεζόν (1952-53) είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατάκτηση του Πανελληνίου Πρωταθλήματος, ύστερα από σκληρή μάχη με τον Ολυμπιακό.

Οι «ερυθρόλευκοι» διέθεταν τότε την καλύτερη ομάδα της ιστορίας τους και το απέδειξαν κατακτώντας τον τίτλο του πρωταθλητή τις έξι σεζόν που ακολούθησαν (μέχρι και το 1959), κάνοντας και το νταμπλ στις τρεις τελευταίες (ακατάρριπτο ρεκόρ). Ο Πανάκης είχε στο μεταξύ κερδίσει θέση στην Εθνική Ανδρών από το 1954, ως αντικαταστάτης των περιβόητων «ανταρτών» και συνέχισε να αποτελεί βασική επιλογή για το αριστερό άκρο της επίθεσης.

Από την περίοδο 1959-60, οπότε καθιερώθηκε η Α’ Εθνική, ο Παναθηναϊκός ευνοήθηκε από τη συγκυρία της σταδιακής απόσυρσης των μεγάλων άσων του Ολυμπιακού και άρχισε να κυριαρχεί. Ο Πανάκης ήταν συνδετικός κρίκος της ομάδας των ’50s, μαζί με τον στενό του φίλο Δημήτρη Θεοφάνη, τον τερματοφύλακα Μιχάλη Βουτσαρά και τον μεσοαμυντικό Σωτήρη Αγγελόπουλο. Μόνο αυτός όμως έμεινε στο «τριφύλλι» μέχρι το 1965 και πανηγύρισε και τα πέντε πρωταθλήματα που κατέκτησε στα επτά πρώτα χρόνια της εθνικής κατηγορίας (1960, 1961, 1962, 1964, 1965).

Έκλεισε την καριέρα του έχοντας κατακτήσει και ένα Κύπελλο (1955), ενώ με την Εθνική Ελλάδας είχε 14 συμμετοχές και 5 γκολ. Μετά το τέλος της καριέρας του φοίτησε στη Σχολή Προπονητών της Βουδαπέστης και άσκησε το επάγγελμα για αρκετά χρόνια, κυρίως σε συλλόγους μικρών κατηγοριών. Στο τέλος της περιπετειώδους σεζόν 1974-75, μάλιστα, ανέλαβε υπηρεσιακός τεχνικός του «τριφυλλιού» μαζί με τον Θεοφάνη.

Από το 1987 μέχρι και λίγο καιρό πριν τον θάνατό του, στις 23 Ιανουαρίου 2017, διατέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου Παλαιμάχων του Παναθηναϊκού, αναλαμβάνοντας πολλές πρωτοβουλίες που εξύψωσαν το κύρος και τη φιλανθρωπική του δράση.

Πηγές: Αρχείο εφημερίδας «Αθλητική Ηχώ», Στράτος Σεφτελής: «Οι 50 Κορυφαίοι» (Πήγασος Εκδοτική 2004), Ανδρέας Μπόμης «Αυτή είναι η ιστορία της Εθνικής Ελλάδας» (εκδ. Ερεχθηίδα 2009).

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 24 Μαΐου

2019: Πεθαίνει σε ηλικία 81 ετών ο άλλοτε πρόεδρος της FIA (1993-2009), Μαξ Μόσλεϊ.

2015: Ο Στίβεν Τζέραρντ αγωνίζεται για 710η και τελευταία φορά με τη φανέλα της Λίβερπουλ, αφού έχει προαναγγείλει τη μεταπήδησή του στους Λος Άντζελες Γκάλαξι. Αντίπαλος είναι η Στόουκ Σίτι η οποία συντρίβει με 6-1 τους «κόκκινους» σημειώνοντας πέντε γκολ στο πρώτο ημίχρονο (22′, 26′ Ντιούφ, 30′ Γουόλτερς, 41′ Άνταμ, 45′ Ενζονζί)! Ο Τζέραρντ πετυχαίνει το μοναδικό γκολ της Λίβερπουλ στο 70′, προτού ο Κράουτς διαμορφώσει το τελικό σκορ στο 86′.

2014: Η Ρεάλ Μαδρίτης γίνεται η πρώτη ομάδα που κατακτά το Champions League για δέκατη φορά, όταν νικά στον τελικό της Λισαβώνας την Ατλέτικο Μαδρίτης με 4-1 στην παράταση. Οι «ροχιμπλάνκος» ανοίγουν το σκορ με γκολ του Γκοντίν στο 36′ και κρατούν στα χέρια τους τη νίκη μέχρι το τρίτο λεπτό των καθυστερήσεων, όταν ο Ράμος ισοφαρίζει. Στον έξτρα χρόνο, η «Βασίλισσα» βρίσκει άλλα τρία τέρματα με τους Μπέιλ (110′), Μαρσέλο (118′) και Κριστιάνο Ρονάλντο (120′ πέν.).

2000: Η Ρεάλ Μαδρίτης στέφεται πρωταθλήτρια Ευρώπης για όγδοη φορά, χάρη στην άνετη νίκη της με 3-0 επί της Βαλένθια στον τελικό του Champions League στο Παρίσι. Τα γκολ πετυχαίνουν οι Μοριέντες (39′), ΜακΜάναμαν (67′) και Ραούλ (75′).

1998: Ο Παναθηναϊκός στέφεται πρωταθλητής Ελλάδας στο μπάσκετ για πρώτη φορά μετά το 1984, χάρη στη νίκη του με 68-58 επί του ΠΑΟΚ στον πέμπτο τελικό των πλέι οφ, στο κλειστό γυμναστήριο του ΟΑΚΑ. Προπονητής των «πρασίνων» είναι ο Λευτέρης Σούμποτιτς και αστέρια της ομάδας οι Μπάιρον Σκοτ, Ντίνο Ράτζα, Φραγκίσκος Αλβέρτης, αλλά και ο Φάνης Χριστοδούλου, στην τελευταία σεζόν της καριέρας του.

1995: Ο Άγιαξ του Λουίς Φαν Χάαλ κατακτά το Champions League νικώντας με 1-0 τη Μίλαν στον τελικό που φιλοξενείται στο «Ερνστ Χάπελ» της Βιέννης. Το «χρυσό» γκολ πετυχαίνει ο Πάτρικ Κλάιφερτ στο 85′, ενώ άλλα «αστέρια» της ομάδας (που είχε αντιμετωπίσει στη φάση των ομίλων την ΑΕΚ) είναι οι Γιάρι Λιτμάνεν, Κλάρενς Ζέεντορφ, Έντγκαρ Ντάβιντς, Έντβιν Φαν Ντερ Σαρ και τα αδέλφια Φρανκ και Ρόναλντ Ντε Μπουρ.

1992: Ο Ολυμπιακός δίνει τέλος στη δυσμενή παράδοση στην έδρα του ΠΑΟΚ, που κρατάει από την περίοδο 1969-70, αφού τον νικά με 2-1 στην Τούμπα με γκολ των Ηλία Σαββίδη και Γιώργου Βαΐτση. Στο μεσοδιάστημα οι «ερυθρόλευκοι» είχαν απολογισμό 19 ήττες και δύο ισοπαλίες!

1989: Η Μίλαν του Αρίγκο Σάκι συντρίβει με 4-0 την Στεάουα Βουκουρεστίου του Άνγκελ Ιορντανέσκου στο «Καμπ Νου» και κατακτά με εμφατικό τρόπο το Κύπελλο Πρωταθλητριών για τρίτη φορά στην ιστορία της. Από δύο τέρματα πετυχαίνουν οι Ρουντ Γκούλιτ (18′, 39′) και Μάρκο Φαν Μπάστεν (28′, 46′).

1980: Ο Ολυμπιακός νικά με 2-0 τον Άρη στο μπαράζ του Βόλου και κατακτά το πρώτο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής ύστερα από την καθιέρωση του επαγγελματισμού. Τα γκολ σημειώνουν οι Βαγγέλης Κουσουλάκης (46′) και Τόμας Άλστρομ (59′).

1978: Η Εθνική Ελλάδας γνωρίζει ήττα-σοκ στη Φινλανδία με 3-0, στην πρώτη αγωνιστική των προκριματικών του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης του 1980.

1972: Οι Γκλάσγκοου Ρέιντζερς κατακτούν το Κύπελλο Κυπελλούχων νικώντας με 3-2 την Ντινάμο Μόσχας στον τελικό του «Καμπ Νου» της Βαρκελώνης. Οι Σκωτσέζοι προηγούνται με 3-0 (23′ Στέιν, 40′, 49′ Τζόνστον), αλλά οι Σοβιετικοί μειώνουν (60′ Εστρέκοφ, 87′ Μαχόβικοφ). Η εισβολή των οπαδών των Ρέιντζερς στον αγωνιστικό χώρο μετά τη λήξη, έχει ως συνέπεια η απονομή του τροπαίου να γίνει σε εσωτερικούς χώρους του σταδίου.

1970: Ο Παναθηναϊκός του Λάκη Πετρόπουλου εξασφαλίζει μαθηματικά τον τίτλο του πρωταθλητή στην Α’ Εθνική για έβδομη φορά. Παρά την απρόσμενη εντός έδρας ισοπαλία με τον Πιερικό (1-1), διατηρεί τη διαφορά των έξι βαθμών από την ΑΕΚ, η οποία μένει στο 0-0 με τον Εθνικό, δύο αγωνιστικές πριν το τέλος της διοργάνωσης (ίσχυε ακόμα το βαθμολογικό σύστημα 3-2-1).

1964: Ανείπωτη τραγωδία λαμβάνει χώρα στο «Εστάδιο Νασιονάλ» της Λίμα, κατά τη διάρκεια του αγώνα Περού-Αργεντινή για το προολυμπιακό τουρνουά. Η ακύρωση ενός γκολ των γηπεδούχων προκαλεί την οργή των οπαδών τους, τους οποίους οι αστυνομικοί προσπαθούν να αναχαιτίσουν ρίχνοντας δακρυγόνα. Οι οπαδοί τρέπονται πανικόβλητοι σε φυγή, όμως βρίσκουν κλειστές τις πόρτες του σταδίου και ποδοπατούνται, με συνέπεια 328 από αυτούς να βρουν τραγικό θάνατο και περισσότεροι από 650 να τραυματιστούν.

1903: O 31χρονος Μαρσέλ Ρενό, συνιδρυτής της αυτοκινητοβιομηχανίας Renault, σκοτώνεται κατά τη διάρκεια του αγώνα Παρίσι-Μαδρίτη. Τα πολλά δυστυχήματα, συνέπεια των οποίων είναι οκτώ θάνατοι και πολλοί τραυματισμοί, οδηγούν στην ματαίωσή του αγώνα μετά τη λήξη του πρώτου σκέλους της διαδρομής Παρίσι-Μπορντό, που σηματοδοτεί το τέλος της εποχής των αυτοκινητικών αγώνων από πόλη σε πόλη.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News