Ντένις Μπέργκαμπ: Το ματς που τον καθιέρωσε ως έναν από τους κορυφαίους στον κόσμο

Όταν γίνεται κουβέντα για τα επιτεύγματα του Ντένις Μπέργκαμπ με την Εθνική Ολλανδίας, το μυαλό όλων πηγαίνει κατ’ ευθείαν στο υπέροχο γκολ που έβαλε στην Αργεντινή, στον προημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Γαλλίας, το 1998.

Τότε, βέβαια, ο χαρισματικός μεσοεπιθετικός μετρούσε μία τριετία στην Άρσεναλ του Αρσέν Βενγκέρ, με την οποία είχε κατακτήσει εκείνη τη σεζόν την Premier League. Και είχε ήδη καθιερωθεί ανάμεσα στους κορυφαίους μεσοεπιθετικούς στον κόσμο. Για να βρούμε, λοιπόν, πότε το ευρύ κοινό συνειδητοποίησε ότι παρακολουθούσε έναν από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές εκείνης της γενιάς, θα σταματήσουμε το ταξίδι στον χρόνο στις 18 Ιουνίου 1992. Τότε που ο Μπέργκαμπ πρωταγωνίστησε στη νίκη των «Οράνιε» επί της Γερμανίας με 3-1, για την τελευταία αγωνιστική της φάσης των ομίλων του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος της Σουηδίας.

Στα 23 του χρόνια τότε (γεννήθηκε στις 10 Μαΐου 1969), ο ντελικάτος άσος δεν ήταν ασφαλώς άγνωστος στο διεθνές ποδοσφαιρικό στερέωμα. Είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στον Άγιαξ που είχε κατακτήσει το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ κόντρα στην Τορίνο, μερικές εβδομάδες νωρίτερα. Στην πρώτη ομάδα του «Αίαντα» τον είχε προωθήσει από το 1986 κιόλας ο Γιόχαν Κρόιφ, ο οποίος μάλιστα τον είχε χρησιμοποιήσει ως αλλαγή και στον νικηφόρο τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων του 1987, κόντρα στη Λοκομοτίβ Λειψίας στην Αθήνα.

Στην Εθνική Ολλανδίας άρχισε να αγωνίζεται από το 1990 και μάλιστα πέτυχε το παρθενικό του γκολ στη νίκη με 2-0 επί της Ελλάδας στο Ρότερνταμ, για τα προκριματικά του Euro ’92. Ωστόσο, ο κόσμος στην πατρίδα του τον έβλεπε ακόμα ως ελπίδα για το μέλλον. Όχι μόνο επειδή ήταν μικρός σε ηλικία, αλλά επειδή στη θέση του σέντερ φορ αγωνιζόταν ο μεγάλος Μάρκο Φαν Μπάστεν.

Ο Μπέργκαμπ, βέβαια, είχε ήδη καθιερωθεί στον Άγιαξ ως δεκάρι ή, καλύτερα, περιφερειακός κυνηγός. Και σ’ εκείνο το ματς με τη Γερμανία, είχε άψογη συνεργασία με τον MVP των πρωταθλητών Ευρώπης του ’88, που είχαν ξανά στην τεχνική ηγεσία τον βετεράνο Ρίνους Μίχελς. Η φάση του τρίτου τέρματος που σιγούρεψε τη νίκη των «οράνιε», είναι χαρακτηριστική.

Στο 71ο λεπτό, ο Άρον Βίντερ (μετέπειτα συνεργάτης του Τζον Φαν’τ Σχιπ στον πάγκο της Εθνικής Ελλάδας) έκανε μία επέλαση από τα δεξιά και λίγο προτού σεντράρει, μέτρησε τις επιλογές του. Η προφανής ήταν ο Φαν Μπάστεν, ο οποίος είχε ήδη μπει στη μεγάλη περιοχή και κινούταν στο ύψος του πρώτου δοκαριού. Την ίδια στιγμή, όμως, ο σέντερ φορ της Μίλαν τσέκαρε αν ο Μπέργκαμπ τον ακολουθούσε για βοήθεια.

Όταν βεβαιώθηκε ότι αυτό συνέβαινε, καθώς κι ότι είχε «τραβήξει» πάνω του τον σέντερ μπακ των «πάντσερ», Γιούργκεν Κόλερ, έκανε νόημα στον Βίντερ να σεντράρει προς τα πίσω. Ο τελευταίος αντιλήφθηκε το σινιάλο και έστειλε πράγματι μία συστημένη σέντρα προς τον Μπέργκαμπ, ο οποίος με μία καλοζυγισμένη κεφαλιά κάρφωσε την μπάλα στην απέναντι γωνία του Μπόντο Ίλγκνερ.

Ο Μπέργκαμπ δεν είχε συμμετοχή στα πρώτα δύο γκολ των «οράνιε», που πέτυχαν ο Φρανκ Ράικαρντ με κεφαλιά στο 4′ και ο Ρομπ Βίτσγκε με συρτό σουτ από σαράντα μέτρα στο 15′ (ο Γιούργκεν Κλίνσμαν μείωσε προσωρινά στο 53′). Ωστόσο, ήταν ο σκόρερ του μοναδικού τέρματος στην αγχωτική νίκη επί της Σκωτίας στην πρεμιέρα, καθώς και της πρώτης ισοφάρισης στον ατυχή ημιτελικό με τη Δανία (2-2 στα 90′ και τα 120′ και ήττα με 4-5 στα πέναλτι).

Με αυτά τα τρία γκολ που σημείωσε, μοιράστηκε τον τίτλο του πρώτου σκόρερ της διοργάνωσης με τους Χένρικ Λάρσεν (Δανία), Τόμας Μπρόλιν (Σουηδία) και Καρλ-Χάιντς Ρίντλε (Γερμανία). Και δεν άφησε κανέναν να αμφιβάλλει για το πόσο σημαντικό αποτύπωμα θα άφηνε στο διεθνές ποδόσφαιρο τα χρόνια που ακολουθούσαν.

Αλλαγή σκυτάλης στους «οράνιε»

Όπως σημειώνει ο Μάικλ Κοξ στο βιβλίο του «Ανακαλύπτοντας το Ποδόσφαιρο» (εκδόσεις Δίχτυ, 2023), οι Ολλανδοί παρέμεναν πάντοτε πιστοί στο δόγμα της θυσίας του σέντερ φορ για χάρη του περιφερειακού κυνηγού, ακόμα κι όταν τη φανέλα με το «9» φορούσε ο χαρισματικός Φαν Μπάστεν. Η φάση του τρίτου γκολ κόντρα στη Γερμανία που μόλις περιγράψαμε, είναι ενδεικτική της συγκεκριμένης φιλοσοφίας.

Ωστόσο, χωρίς να το γνωρίζει κανείς ακόμα, σ’ εκείνο το Euro έγινε η παράδοση της σκυτάλης. Ο Φαν Μπάστεν, παρά την εξαιρετική παρουσία στο τουρνουά της Σουηδίας, δεν είχε μέλλον λόγω των τραυματισμών του στο γόνατο. Ο Ρουντ Γκούλιτ βρισκόταν ήδη σε φάση αποστρατείας (ο Μίχελς τον χρησιμοποιούσε σε ρόλο δεξιού εξτρέμ για να τον χωρέσει στην εντεκάδα). Ο Μπέργκαμπ ήταν πλέον το νέο μεγάλο αστέρι των «οράνιε» και ανταποκρίθηκε επαρκέστατα στον ρόλο του, παρά το γεγονός ότι δεν τους οδήγησε στην κατάκτηση κάποιου τροπαίου.

Ο ξανθομάλλης άσος είχε βρει πλέον και τη θέση στην οποία μπορούσε να αποδώσει καλύτερα. Το 1986, όταν ο Κρόιφ τον προώθησε στην πρώτη ομάδα του Άγιαξ, τον χρησιμοποιούσε στον ρόλο του δεξιού εξτρέμ, αν και στους «μικρούς» ήταν κλασικός σέντερ φορ. Το 1988, όμως, ο Γερμανός προπονητής Κουρτ Λίντερ τον υποβίβασε στη δεύτερη ομάδα. Εκεί κουμάντο έκανε ο Λούι Φαν Χάαλ, ο οποίος διέκρινε τα χαρίσματά του και τον καθιέρωσε ως δεκάρι. Ύστερα από τη γρήγορη απόλυση του Λίντερ, ο Μπέργκαμπ επέστρεψε στην πρώτη ομάδα και μάλιστα αναδείχθηκε κορυφαίος σκόρερ της στο τέλος της σεζόν 1988-89 με 13 τέρματα.

Αγωνιζόμενος πίσω από τον σέντερ φορ είχε καθοριστική συμβολή στο πρωτάθλημα που κατέκτησε ο Άγιαξ το 1989-90, για πρώτη φορά ύστερα από πέντε χρόνια. Είχε βρει εξαιρετική χημεία με τον Σουηδό, παλιάς κοπής σέντερ φορ, Στέφαν Πέτερσον, ο οποίος του δημιουργούσε χώρους για να βρίσκει πεδίο δράσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι εκείνη τη σεζόν ο Πέτερσον πέτυχε μόλις τέσσερα γκολ έναντι οκτώ του Μπέργκαμπ, ενώ πρώτος σκόρερ με δέκα τέρματα αναδείχθηκε ο Βίντερ, που αγωνιζόταν ακόμα πιο πίσω. Περίεργο για οποιαδήποτε άλλη χώρα και ομάδα, όχι όμως για την Ολλανδία και τον Άγιαξ.

Ήθελε χώρο για να δείξει την αξία του

Η παραγωγικότητα του Μπέργκαμπ αυξήθηκε κατακόρυφα τη σεζόν 1990-91, όταν με 25 γκολ αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της Eredivisie μαζί με τον Βραζιλιάνο Ρομάριο της πρωταθλήτριας Αϊντχόφεν. Το 1991-92 κέρδισε μόνος του τον τίτλο με 22 τέρματα, διάκριση που επανέλαβε το 1992-93 βελτιώνοντας την ατομική του επίδοση (26 γκολ), παρά το γεγονός ότι βρισκόταν σε κόντρα με τον Φαν Χάαλ, ο οποίος τον κατηγορούσε ότι είχε καβαλήσει το καλάμι.

Η ικανότητα του Μπέργκαμπ να δημιουργεί ο ίδιος χώρο για την ομάδα και τον εαυτό του, ήταν ένα από τα μυστικά της επιτυχίας του. Η θεωρία της ευελιξίας στον χώρο, άλλωστε, είναι θεμελιώδης αρχή του «Total Football». Όπως σημειώνει στην αυτοβιογραφία του, συνήθιζε να σκοράρει τσιμπώντας την μπάλα επειδή «υπάρχει πολύς χώρος πάνω από τον τερματοφύλακα». Αυτός, όμως, ήταν και ο λόγος για τον οποίο δεν τα πήγε καλά στην Ίντερ, στην οποία μεταγράφηκε το 1993. Τα τεράστια κενά ανάμεσα στις γραμμές ήταν στο μυαλό του ανεκμετάλλευτος χώρος, κάτι που δεν του επέτρεπε να συνεργαστεί όπως ήθελε με τους συμπαίκτες του.

Ευτυχώς για όλους, ο Αρσέν Βενγκέρ αξιοποίησε στο έπακρο τα χαρίσματα του Μπέργκαμπ όταν τον βρήκε στην Άρσεναλ, το 1996. Και τα υπόλοιπα, είναι Ιστορία.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 18 Ιουνίου

2020: Πεθαίνει σε ηλικία μόλις 47 ετών ύστερα από μάχη με τον καρκίνο ο Τίμπορ Μπένεντεκ, ένας από τους κορυφαίους πολίστες όλων των εποχών. Είχε κατακτήσει τρία διαδοχικά χρυσά ολυμπιακά μετάλλια με την Εθνική Ουγγαρίας (2000, 2004, 2008), ενώ είχε συμβολή στην κατάκτηση ενός Παγκοσμίου (2003) κι ενός Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος (1997) και σε πληθώρα άλλων μεταλλίων. Σε συλλογικό επίπεδο είχε αναδειχθεί πρωταθλητής Ευρώπης με τις Ούιπεστ (1994) και Προ Ρέκο (2008, 2010, 2012).

2018: Πεθαίνει στα 76 του ο Κώστας Πολίτης, ο προπονητής της Εθνικής Ελλάδας που κατέκτησε την κορυφή της Ευρώπης το 1987. Πριν από την προπονητική του καριέρα είχε σπουδαία παρουσία και ως παίκτης του Παναθηναϊκού, με τον οποίο κατέκτησε τρία πρωταθλήματα, ενώ αγωνίστηκε και σε τρία Ευρωμπάσκετ με την Εθνική (1961, 1965, 1967). Σε συλλογικό επίπεδο εργάστηκε στους Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ και Νήαρ Ηστ.

2014: Ύστερα από τρεις διαδοχικούς τίτλους σε ισάριθμες μεγάλες διοργανώσεις (Euro 2008, Μουντιάλ 2010, Euro 2012), η Ισπανία αποκλείεται από τον 1ο γύρο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Βραζιλίας, με την ήττα με 2-0 από τη Χιλή. Οι «Φούριας Ρόχας» είχαν γνωρίσει τη συντριβή με 5-1 στο πρώτο παιχνίδι τους με την Ολλανδία, που ήταν rematch του τελικού της Νοτίου Αφρικής.

2012: Πεθαίνει σε ηλικία 78 ετών ο Αλκέτας Παναγούλιας, ο προπονητής που οδήγησε την Εθνική Ελλάδας στις πρώτες της προκρίσεις σε τελικά μεγάλων διοργανώσεων, το Κύπελλο Εθνών Ευρώπης του 1980 και το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994.

2008: Η Ελλάδα ανοίγει το σκορ με τον Άγγελο Χαριστέα στο 42′ του τελευταίου αγώνα της για το Euro κόντρα στην Ισπανία, όμως δεν αποφεύγει την τρίτη ήττα αφού στο δεύτερο ημίχρονο δέχεται δύο γκολ από τους Ντε Λα Ρεδ (61′) και Γουίθα (88′). Ο αγώνας αυτός είναι ο 90ός και ο τελευταίος του Αντώνη Νικοπολίδη κάτω απ’ τα γκολπόστ της Εθνικής.

2007: Πεθαίνει στα 60 του ύστερα από μάχη με τον καρκίνο ο παλαίμαχος διεθνής αμυντικός του Ολυμπιακού, Λάκης Γκλέζος, βασικό στέλεχος της ομάδας του Νίκου Γουλανδρή που κατέκτησε τρία διαδοχικά πρωταθλήματα τη δεκαετία του ’70.

2004: Ο Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς σημειώνει ένα από τα πιο θεαματικά γκολ στην ιστορία των Euro. Στο 85′ του αγώνα της Σουηδίας με την Ιταλία στο «Ντραγκάο», διαμορφώνει το 1-1 με εναέριο τακουνάκι και δίνει στην ομάδα του προβάδισμα πρόκρισης στους «8». Οι «Ατζούρι» είχαν προηγηθεί στο 37′ με τον Αντόνιο Κασάνο.

2002: Η Νότιος Κορέα νικά με 2-1 την Ιταλία στην παράταση με το «χρυσό» γκολ του Αν Τζουνγκ-Χβαν στο 118′ και προκρίνεται στους «8» του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Άπω Ανατολής. Οι «Ατζούρι», πάντως, έχουν παράπονα από τον διαιτητή απ’ το Εκουαδόρ, Μπάιρον Μορένο, για ένα πέναλτι εις βάρος τους (ο Μπουφόν απέκρουσε την εκτέλεση του Αν), τη μη αποβολή του Λι Γιουνγκ-Πιο για αντιλαθλητικό φάουλ στον Τζαμπρότα και την αποβολή του Τότι με δεύτερη κίτρινη για θέατρο (105′) και την ακύρωση ενός γκολ του Τομάζι, λίγο αργότερα.

2000: Ο ΠΑΣ Γιάννινα επιστρέφει στην Α’ Εθνική ύστερα από απουσία εννέα ετών, αφού αναδεικνύεται ισόπαλος 1-1 με το Αιγάλεω στον τελευταίο αγώνα των πλέι οφ ανόδου με το Αιγάλεω στη Νέα Φιλαδέλφεια. Το πολύτιμο γκολ σημειώνει στις καθυστερήσεις ο Κώστας Κορμαρής (το «Σίτι» είχε προηγηθεί στο 72′ με τον Σωκράτη Πέτρου).

1998: Η Γαλλία συντρίβει με 4-0 τη Σαουδική Αραβία και εξασφαλίζει την πρόκριση στους «16» του Παγκοσμίου Κυπέλλου που φιλοξενείται στη χώρα της. Ο αγώνας, όμως, αμαυρώνεται από την αποβολή του Ζινεντίν Ζιντάν, ο οποίος πατάει στο στήθος τον Φουάντ Αμίν στο 71′ (ενώ το σκορ είναι 2-0) και αποβάλλεται. Η ήττα θα κοστίσει την απόλυση στον προπονητή της Σαουδικής Αραβίας, τον Βραζιλιάνο Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα, ο οποίος είχε κατακτήσει το τρόπαιο τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Μουντιάλ που ένας προπονητής απολύεται προτού η ομάδα του ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις της.

1996: Η Αγγλία συντρίβει με 4-1 την Ολλανδία στον τελευταίο αγώνα της φάσης των ομίλων του Euro που διεξάγεται στα εδάφη της. Από δύο γκολ πετυχαίνουν ο Άλαν Σίρερ (23′ πέν., 57′) και ο Τέντι Σέρινγχαμ (51′, 62′), ενώ για τους «Οράνιε» μειώνει ο Πάτρικ Κλάιφερτ (78′). Η Ολλανδία γλιτώνει τον αποκλεισμό χάρη σ’ αυτό το γκολ της τιμής, μια και την ίδια ώρα η Σκωτία νικά με 1-0 την Ελβετία (36′ ΜακΚόιστ), ισοβαθμεί μαζί της στη δεύτερη θέση, αλλά υστερεί λόγω χειρότερης επίθεσης (1-2 έναντι 3-4).

1994: Διεξάγεται ο πρώτος αγώνας τελικής φάσης Παγκοσμίου Κυπέλλου σε κλειστό γήπεδο, το «Πόντιακ Σίλβερντομ» του Ντιτρόιτ. Η Ελβετία και οι ΗΠΑ αναδεικνύονται ισόπαλες 1-1 (39′ Μπρεγκί/45′ Γουαϊνάλντα).

1994: Ο Εθνικός κατακτά το πρωτάθλημα πόλο για 35η φορά στην ιστορία του, νικώντας με 12-10 τον Ολυμπιακό στον τρίτο και καθοριστικό τελικό.

1988: Η Ολλανδία νικά 1-0 την Ιρλανδία με γκολ του Βιμ Κιφτ με μια περίεργη κεφαλιά στο 82′ και παίρνει την πρόκριση στους «4» του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος που διεξάγεται στη Δυτική Γερμανία. Η ισοπαλία θα ευνοούσε τους Ιρλανδούς του Τζάκι Τσάρλτον, οι οποίοι είχαν νικήσει 1-0 την Αγγλία και είχαν αποσπάσει ισοπαλία 1-1 από τη Σοβιετική Ένωση (που καταλαμβάνει την πρώτη θέση νικώντας με 3-1 την Αγγλία).

1986: Η Ισπανία συντρίβει με 5-1 τη Δανία στον τελευταίο αγώνα της φάσης των «16» του Μουντιάλ του Μεξικού. Ο «Δανέζικος Δυναμίτης», που είχε εντυπωσιάσει στον όμιλο κερδίζοντας ακόμα και τον χαρακτηρισμό του φαβορί για το τρόπαιο, καταρρέει όταν δέχεται την ισοφάριση από τον Εμίλιο Μπουτραγκένιο στο 43′, ο οποίος τιμωρεί λάθος πάσα του Γέσπερ Όλσεν (είχε ανοίξει το σκορ με πέναλτι στο 33′). Ο Μπουτραγκένιο σκοράρει άλλες τρεις φορές στο δεύτερο μέρος (56′, 80′, 89′ πέν.), ενώ το άλλο γκολ της Ισπανίας σημειώνει ο Γκοϊκοετσέα (69′ πέν.).

1982: Ο Ντιέγκο Μαραντόνα σκοράρει για πρώτη φορά σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου και μάλιστα δύο φορές και οδηγεί την Αργεντινή στη νίκη με 4-1 επί της Ουγγαρίας.

1978: Η Ολλανδία (2-2 με τη Δυτική Γερμανία) και η Ιταλία (1-0 την Αυστρία) αποκτούν προβάδισμα στον 1ο ημιτελικό όμιλο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Αργεντινής, πριν διασταυρώσουν τα ξίφη τους για μια θέση στον τελικό στην τελευταία αγωνιστική. Στον 2ο όμιλο, η Βραζιλία και η Αργεντινή αναδεικνύονται ισόπαλες 0-0 και η πρόκριση θα κριθεί στη διαφορά τερμάτων, ανάλογα με την έκβαση των παιχνιδιών της τελευταίας αγωνιστικής (Αργεντινή-Περού, Βραζιλία-Πολωνία).

1975: Ο πρωταθλητής Ολυμπιακός κατακτά και το Κύπελλο Ελλάδας νικώντας στον τελικό με 1-0 τον Παναθηναϊκό, με γκολ του Κώστα Δαβουρλή στο 35ο λεπτό.

1974: Η Γιουγκοσλαβία συντρίβει με 9-0 το Ζαΐρ στο Γκελζενκίρχεν και ισοφαρίζει το ρεκόρ ευρύτερης νίκης σε τελική φάση Μουντιάλ, το οποίο κατέχει από το 1954 η Ουγγαρία (9-0 τη Νότιο Κορέα). Τρία γκολ πετυχαίνει ο Ντούσαν Μπάγεβιτς.

1972: Η Δυτική Γερμανία αναδεικνύεται πρωταθλήτρια Ευρώπης για πρώτη φορά στην ιστορία της, αφού νικά με 3-0 τη Σοβιετική Ένωση στον τελικό που διεξάγεται στις Βρυξέλλες. Δύο γκολ πετυχαίνει ο Γκερντ Μίλερ (27′, 58′), ο οποίος είχε σκοράρει άλλες δύο φορές και στον ημιτελικό με το Βέλγιο (2-1) και το άλλο ο Χέρμπερτ Βίμερ (52′).

1967: Ο Ολυμπιακός του Μάρτον Μπούκοβι πανηγυρίζει το δεύτερο διαδοχικό πρωτάθλημα στην Α’ Εθνική, μετά το ισόπαλο 3-3 με τον Εθνικό στο «Γ. Καραϊσκάκης».

1952: Ο Παναθηναϊκός αποκτά τον 20χρονο Λάκη Πετρόπουλο από τον Αστέρα Αθηνών. Ο ταλαντούχος επιθετικός θα κατακτήσει τρία πρωταθλήματα με τους «πράσινους» (1953, 1960, 1961) προτού σταματήσει την καριέρα του και ασχοληθεί με την προπονητική, όπου σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία.

1933: Με δύο γκολ του Γιάννη Βάζου, ο Ολυμπιακός νικά εκτός έδρας την ΑΕΚ με 3-1 και εξασφαλίζει τον τίτλο του πρωταθλητή Ελλάδας για δεύτερη φορά στην ιστορία του.

1932: Ιδρύεται στη Γενεύη η FIBB, η διεθνής ομοσπονδία του μπάσκετ (η σημερινή FIBA). Η Ελλάδα είναι μία από τις οχτώ χώρες-ιδρυτικά μέλη και εκπροσωπείται από τον Συμεών Μαυροσκούφη και τον Γιώργο Αμπατζίογλου. Πρόεδρος εκλέγεται ο Ελβετός Λεόν Μπουφάρ.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News