Τζο Φρέιζερ: Ο άνθρωπος που κλόνισε τον μύθο του Μοχάμεντ Αλί

Η περίοδος της «βασιλείας» του Τζο Φρέιζερ στα βαρέα βάρη της επαγγελματικής πυγμαχίας ήταν σύντομη. Όμως, η νίκη επί του Μοχάμεντ Αλί στις 8 Μαρτίου 1971 στο Madison Square Garden ήταν αρκετή για να του χαρίσει την αθλητική «αθανασία».

Ό,τι κι αν επακολούθησε, ο Smokin’ Joe («καυτός Τζο») θα μνημονεύεται εσαεί ως ο πρώτος άνθρωπος που κλόνισε τον μύθο του κορυφαίου πυγμάχου όλων των εποχών – πεποίθηση που εδραίωσε αργότερα ο Αλί με τις νίκες που πέτυχε και εναντίον του. Εκείνη τη βραδιά, στον επονομαζόμενο «Αγώνα του Αιώνα», είχε αποδείξει ότι ήταν ο καλύτερος.

Ήταν μια μάχη όχι μόνο δύο κορυφαίων πυγμάχων, που έμπαιναν στο ρινγκ χωρίς να έχουν γνωρίσει προηγουμένως την ήττα. Ήταν και μια μάχη δύο εντελώς διαφορετικών κόσμων. Με τον Αλί, ο οποίος είχε χάσει το 1967 τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή λόγω της άρνησής του να πολεμήσει στο Βιετνάμ, είχαν ταυτιστεί όσοι Αμερικανοί ήταν ενάντια στο κατεστημένο.

Τον Φρέιζερ, αντίστοιχα, υποστήριζε η συντηρητική μερίδα της κοινωνίας. Είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ του πολέμου και, παρότι ο ίδιος είχε απαλλαγεί απ’ τη στράτευση διότι είχε οικογένεια με μικρά παιδιά, είχε δηλώσει ότι δεν θα αρνούνταν να πάει να πολεμήσει για την πατρίδα του.

Οι δυο μονομάχοι ήταν εντελώς διαφορετικοί και ως αθλητές. Ο Αλί στηριζόταν πολύ στο μυαλό του και η ταχύτητά του, ενώ ήταν και πιο μεγαλόσωμος απ’ τον Φρέιζερ, ο οποίος απ’ την πλευρά του διέθετε αναμφίβολα πιο δυνατές γροθιές. Ο Αλί υπερτερούσε ελαφρώς σε προσόντα, όμως το όποιο προβάδισμά του ισοσκελιζόταν από το γεγονός είχε δώσει όμως μόνο δύο αγώνες στα τέλη του 1970, ύστερα από μια περίοδο τριών και πλέον ετών μακριά απ’ τη δράση.

Δικαιολογημένα, λοιπόν, υπήρχε τεράστιο hype από το κοινό όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, που αδημονούσε να μάθει ποιος ήταν ο πιο δυνατός άνθρωπος του πλανήτη. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα του αγώνα πουλήθηκαν σε πενήντα χώρες, ενώ τα εισιτήρια των θέσεων κοντά στο ρινγκ κόστιζαν 150 δολάρια (ποσό με πολλαπλάσια αγοραστική αξία από τη σημερινή). Κάθε πυγμάχος, εξάλλου, είχε εξασφαλισμένη αμοιβή 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ανάμεσα στους celebrities που παρακολούθησαν την ιστορική μάχη ήταν ο Γούντι Άλεν και ο Φρανκ Σινάτρα (ο οποίος τράβηξε, μάλιστα, φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Life), ενώ ο Μπαρτ Λάνκαστερ εκτέλεσε καθήκοντα σχολιαστή για το κλειστό κύκλωμα που ήταν διαθέσιμο στους θεατές. Ακόμα και ο Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος ήταν φυλακισμένος από το καθεστώς του Απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική, είχε εκφράσει τον ενθουσιασμό του για τον αγώνα.

Όπως είπε μερικά χρόνια αργότερα ο Γκιλ Κλάνσι, προπονητής του Φρέιζερ εκείνο το βράδυ, «αν έριχναν βόμβα στο Madison Square Garden, η χώρα θα ήταν ανήμπορη να αντιδράσει». Το ενδιαφέρον για τον αγώνα είχε μονοπωλήσει την επικαιρότητα στις ΗΠΑ και ο κόσμος ασχολούνταν μόνο με το ποιος θα ήταν ο νικητής.

Η απραξία στοίχισε στον Αλί

Τέσσερις ημέρες πριν τη μεγάλη μάχη, ο θρύλος της πυγμαχίας Τζο Λούις και οι εξειδικευμένοι δημοσιογράφοι Χάουαρντ Κοσέλ και Τζίμι Μπρέσλιν, είχαν συμφωνήσει στον «αέρα» τηλεοπτικής εκπομπής ότι το μεγάλο διάστημα απραξίας του Αλί θα αποδεικνυόταν καθοριστικό σε έναν αγώνα κόντρα σε έναν τόσο δυνατό πυγμάχο. Όλοι τους, μάλιστα, είχαν προβλέψει νίκη του Φρέιζερ.

Είχαν δίκιο, όπως φάνηκε στην πράξη. Ο Αλί κυριάρχησε στους τρεις πρώτους γύρους, πετυχαίνοντας ορισμένα δυνατά ντιρέκτ που άφησαν τα πρώτα σημάδια στο πρόσωπο του αντιπάλου του. Από το τέταρτο τρίλεπτο και μετά, όμως, ο Φρέιζερ άρχισε να παίρνει το προβάδισμα στα σημεία. Πέτυχε ορισμένα αριστερά κροσέ (σήμα κατατεθέν του) που κλόνισαν τον Αλί και όσο περνούσε η ώρα φαινόταν να έχει το πάνω χέρι.

Μέχρι το τέλος του εντέκατου γύρου, πάντως, ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής κατάφερνε να βγάζει αντίδραση και να κρατά τον αγώνα σε μια ισορροπία. Τότε ήταν που ο Φρέιζερ έκανε την επίθεση στριμώχνοντας τον στη γωνία και ρίχνοντάς του ένα δυνατό αριστερό κροσέ που λίγο έλειψε να τον ρίξει στο καναβάτσο. Το νοκ ντάουν ήρθε τελικά στο 26o δευτερόλεπτο του τελευταίου γύρου, με άλλη μία απίστευτης δύναμης γροθιά του κατόχου του παγκόσμιου τίτλου.

Ο Αλί σωριάστηκε στο καναβάτσο, αλλά σηκώθηκε σχεδόν αμέσως στα πόδια του. Ήταν όμως ανήμπορος να αντιδράσει άλλο. Με το σαγόνι του παραμορφωμένο απ’ τα χτυπήματα, μοναδικό του μέλημα ήταν να αποφύγει το νοκ άουτ. Όταν ακούστηκε το καμπανάκι της λήξης, ήξερε κι εκείνος ότι είχε υποστεί την πρώτη ήττα της επαγγελματικής καριέρας του.

Δεν είχε αποδώσει ούτε το trash talking στο οποίο επιδιδόταν πάντοτε ο Αλί για να ρίξει το ηθικό των αντιπάλων του. «Ξέρεις, βρίσκεσαι εδώ με τον Θεό απέναντί σου απόψε», είχε πει στον Φρέιζερ, σύμφωνα με μαρτυρία του διαιτητή, Άρθουρ Μερκάντε, λίγα δευτερόλεπτα πριν την έναρξη. Η απάντηση που πήρε ήταν ενδεικτική της αυτοπεποίθησης που είχε ο Smokin’ Joe. «Εάν είσαι ο Θεός, τότε βρίσκεσαι στο λάθος μέρος απόψε».

Ο Αλί είχε πει πριν τον αγώνα ότι αν έχανε θα σερνόταν πάνω στο καναβάτσο. Όταν ο Φρέιζερ νίκησε και τους ζήτησε να τηρήσει την υπόσχεσή του, εκείνος αρνήθηκε αμφισβητώντας το αποτέλεσμα. «Έχασα γιατί έτσι αποφάσισαν οι λευκοί», είχε πει.

Απ’ τα βαμβακοχώραφα στα ρινγκ

Αν και οι συγκυρίες τα έφεραν έτσι ώστε ο Φρέιζερ να ταυτιστεί εκείνο το βράδυ με το κατεστημένο (είχε βάλει το χεράκι του κι ο Αλί, ως άριστος χειραγωγός των media), στην πραγματικότητα ήταν κι αυτός ένα φτωχόπαιδο που μεγάλωσε στα βαμβακοχώραφα της Νότιας Καρολίνας, βοηθώντας από πιτσιρικάς τους γονείς του για να τα φέρουν βόλτα.

Γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1944 στην πόλη Μπιούφορτ και ήταν το δωδέκατο παιδί του Ρόμπιν και της Ντόλι Φρέιζερ. Ο μικρός Τζο απέκτησε ενδιαφέρον για την πυγμαχία στις αρχές της δεκαετίας του ’50, όταν ο πατέρας του αγόρασε την πρώτη τους ασπρόμαυρη τηλεόραση και στο σπιτικό τους άρχισαν να μπαίνουν εικόνες απ’ τους αγώνες του Ρόκι Μαρτσιάνο, του Σούγκαρ Ρέι Ρόμπινσον, του Ρόκι Γκρατσιάνο και άλλων θρύλων της εποχής.

Την ώρα που η οικογένεια παρακολουθούσε έναν αγώνα πυγμαχίας, ένας θείος του Τζο πρόσεξε τη δυνατή σωματοδομή του και είπε: «Αυτό το παιδί μπορεί να εξελιχθεί στον επόμενο Τζο Λούις». Το ίδιο κιόλας βράδυ ο μικρός άρχισε να προπονείται με έναν σάκο του μποξ που είχε φτιάξει μόνος του, χρησιμοποιώντας για γάντια μια γραβάτα του πατέρα του ή με κάλτσες της μητέρας του.

Ο Φρέιζερ βίωσε και τον ρατσισμό που βρισκόταν σε έξαρση εκείνα τα χρόνια στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ. Κάποτε εργαζόταν για λογαριασμό δύο λευκών γαιοκτημόνων και μια μέρα τους είδε να μαστιγώνουν ένα 12χρονο μαύρο αγόρι που είχε προκαλέσει ζημιά σε ένα απ’ τα τρακτέρ τους. Μοιράστηκε την εμπειρία του με τους φίλους του, χωρίς να φαντάζεται ότι κάποιους από αυτούς θα τον «κάρφωνε» στα αφεντικά του. Παρότι γλίτωσε τις συνέπειες, κατάλαβε ότι το κλίμα όχι μόνο στο συγκεκριμένο αγρόκτημα, αλλά γενικότερα στο Μπιούφορτ δεν τον σήκωνε άλλο.

Έβαλε σκοπό να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη, όπου είχε εγκατασταθεί με την οικογένειά του ένας από τους μεγαλύτερους αδελφούς του, όμως δεν είχε χρήματα για το ταξίδι. Έπιασε δουλειά στο εργοστάσιο της Coca Cola στο Μπιούφορτ με σκοπό να φτιάξει ένα κομπόδεμα και ύστερα από εννέα μήνες πήρε την απόφαση να μην πάει να ζήσει στο σπίτι του αδελφού του, αλλά αρχίσει από το μηδέν τη ζωή του στη Φιλαδέλφεια. Εντελώς μόνος, σε ηλικία μόλις 15 ετών.

Ολυμπιονίκης… από σπόντα και με κάταγμα

Στη Φιλαδέλφεια άρχισε να ασχολείται πιο συστηματικά με την πυγμαχία ως ερασιτέχνης. Το 1962 αναδείχθηκε για πρώτη φορά πρωταθλητής ΗΠΑ στα βαρέα βάρη και τα τρία χρόνια που ακολούθησαν γνώρισε μόνο μία ήττα από τον Μπάστερ Μάθις, έναν εξαιρετικό πυγμάχο από το Μισισίπι. Η ήττα, όμως, ήρθε στον πιο καθοριστικό αγώνα, τον τελικό των αμερικάνικων «τράιαλς» για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964 στο Τόκιο.

Ο Φρέιζερ ήθελε τόσο πολύ να βρεθεί στη μεγάλη αθλητική γιορτή, που δέχθηκε να ενταχθεί στην αμερικάνικη αποστολή ως εφεδρικός, αλλά και για να παίζει αγώνες σπάρινγκ (προπόνησης) με όποιον συμπατριώτη του πυγμάχο το επιθυμούσε. Και τελικά ήταν γραφτό να του χαμογελάσει η τύχη: λίγο καιρό πριν την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων, ο Μάθις τραυματίστηκε και δεν πήρε μέρος στη διοργάνωση.

Στα 20 του χρόνια, ο Φρέιζερ έσφυζε από ζωντάνια, πάθος και δύναμη και ήταν αποφασισμένος να ανέβει στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου. Στον προημιτελικό ξάπλωσε τον Αυστραλό Άθολ Μακουίν μόλις στο 40ό δευτερόλεπτο και ήταν ο μοναδικός Αμερικανός πυγμάχος που κατάφερε να φτάσει στους «4» της κατηγορίας του. Στον ημιτελικό συνέτριψε τον Σοβιετικό Βαντίμ Γεμελιάνοφ, όμως κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου υπέστη κάταγμα στον αριστερό του αντίχειρα.

Ο Φρέιζερ κράτησε μυστικό τον τραυματισμό του από τους προπονητές της αμερικάνικης ομάδας και κατέβηκε στον τελικό κόντρα στον 28χρονο Γερμανό, Χανς Χούμπερ, σαν να μη συνέβαινε τίποτα. Και τελικά το μειονέκτημα εξελίχθηκε σε πλεονέκτημα. Ο Χούμπερ ήταν προετοιμασμένος να δεχθεί αριστερά κροσέ απ’ τον νεαρό Αμερικανό, ο οποίος όμως τον χτυπούσε κυρίως με το δεξί του χέρι. Ο αγώνας ήταν ισορροπημένος, αλλά ο Φρέιζερ αναδείχθηκε χρυσός ολυμπιονίκης με τρεις κριτές να ψηφίζουν υπέρ του και άλλους δύο εναντίον του.

Υποτιμημένος στη συνείδηση του κόσμου

Την εποχή που ο Φρέιζερ κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο Τόκιο, ο Μοχάμεντ Αλί (ολυμπιονίκης το 1960 στη Ρώμη) είχε ήδη στεφθεί παγκόσμιος πρωταθλητής στα επαγγελματικά βαρέα βάρη, συντρίβοντας τον Σόνι Λίστον. Ο Smokin’ Joe ήθελε να ακολουθήσει τα χνάρια του και έγινε κι αυτός επαγγελματίας το 1965, δείχνοντας από νωρίς τη δύναμή του.

Μέσα σε διάστημα μικρότερο των δύο χρόνων είχε πετύχει 14 νίκες σε ισάριθμους αγώνες, αναγκάζοντας τους ειδικούς να τον χαρακτηρίζουν μελλοντικό παγκόσμιο πρωταθλητή. Το 1967, όταν οι αρχές των ΗΠΑ αφαίρεσαν τον τίτλο από τον Αλί, λόγω της άρνησής του να πολεμήσει στο Βιετνάμ, η επιτροπή πυγμαχίας της Νέας Υόρκης οργάνωσε έναν αγώνα μεταξύ του Φρέιζερ και του παλιού του γνώριμου, Μάθις, για να χρίσει ανεπίσημα τον διάδοχό του. Ο Φρέιζερ νίκησε με νοκ άουτ στον εντέκατο γύρο και ήταν πλέον έτοιμος να ανέβει επίσημα στον θρόνο.

Τα κατάφερε τελικά στις 16 Φεβρουαρίου 1970, όταν νίκησε με τεχνικό νοκ άουτ στον πέμπτο γύρο τον κάτοχο του τίτλου, Τζίμι Έλις, στο Madison Square Garden. Υπερασπίστηκε με επιτυχία τον τίτλο του όταν νίκησε τον Μπομπ Φόστερ, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους στο Ντιτρόιτ και ακολούθησε ο «Αγώνας του Αιώνα» που τον εδραίωσε στη συνείδηση του κόσμου ως τον δυνατότερο πυγμάχο στον κόσμο.

Ο Φρέιζερ διατήρησε τη ζώνη του παγκόσμιου πρωταθλητή μέχρι τις 22 Ιανουαρίου 1973, όταν έχασε το αήττητο από τον θηριώδη Τζορτζ Φόρμαν. Έναν χρόνο αργότερα ηττήθηκε και από τον Αλί στη Νέα Υόρκη και το ουσιαστικό τέλος της καριέρας του ήρθε την 1η Οκτωβρίου 1975. Τότε που ο Αλί τον νίκησε ξανά στο περιβόητο Thrilla in Manila. Όταν ηττήθηκε ξανά και από τον Φόρμαν, το 1976, ανακοίνωσε την απόσυρσή του από τα ρινγκ.

Το γεγονός ότι δεν διέθετε τόσο πληθωρική προσωπικότητα και το σερί ηττών από τους μεγάλους αντιπάλους του, έχουν κάνει πολλούς να υποτιμήσουν την πραγματική αξία του Φρέιζερ. Στην πραγματικότητα, ήταν ένας από τους πιο δυνατούς ανθρώπους που ανέβηκαν ποτέ σε ρινγκ και είχε τεράστιο μερίδιο στη δημοφιλία που απέκτησε η πυγμαχία τις δεκαετίες του ’60 και του ’70.

Μέχρι τον θάνατό του από καρκίνο, στις 7 Νοεμβρίου 2011, παρέμεινε ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους Αμερικανούς. Έκανε cameo εμφανίσεις στην πρώτη ταινία «Rocky» και στη σειρά «The Simpsons», ενώ παράλληλα προπονούσε νέους πυγμάχους σε δικό του γυμναστήριο. Με τον Αλί, πάντως, δεν τα βρήκε ουσιαστικά ποτέ – αν και αρκετές φορές απολογήθηκαν δημόσια ο ένας στον άλλον. Το γεγονός ότι μετά τη νίκη του στον «Αγώνα του Αιώνα» είχε δεχθεί απειλές για τη ζωή του από υποστηρικτές του αντιπάλου του, όπως και το ότι τα παιδιά του έγιναν στόχος μπούλινγκ από μαύρους συμμαθητές τους, ήταν κάτι που δεν μπόρεσε να του το συγχωρήσει ποτέ.

Πηγές: boxrec.com, CBS News, wikipedia.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 8 Μαρτίου

2024: Ο Μάνουελ Νόιερ συμπληρώνει 37 clean sheet στο Champions League στον αγώνα Μπάγερν-Λάτσιο 3-0 και ισοφαρίζει το ρεκόρ του Ίκερ Κασίγιας.

2017: Η Μπαρτσελόνα σημειώνει την μεγαλύτερη ανατροπή στην ιστορία των ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου όταν νικά με 6-1 την Παρί Σεν Ζερμέν στον δεύτερο προημτελικό του Champions League και ανατρέπει την ήττα της με 4-0 στον πρώτο αγώνα.

2015: Πεθαίνει από καρκίνο σε ηλικία 70 ετών ο δημοσιογράφος Βαγγέλης Αλυσανδράτος, ο οποίος είχε καλύψει επί τρεις δεκαετίες το ρεπορτάζ του Παναθηναϊκού για την «Αθλητική Ηχώ».

2015: Η Ελλάδα κατακτά δύο ασημένια μετάλλια την τελευταία ημέρα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Κλειστού Στίβου που διεξάγεται στην Πράγα, με τον Αντώνη Μάστορα στο ύψος (2.31 με ατομικό ρεκόρ) και την Κατερίνα Στεφανίδη στο επί κοντώ (4.75).

2014: Ο Κώστας Φιλιππίδης κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στο επί κοντώ στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου του Σόποτ της Πολωνίας, με νέο ατομικό ρεκόρ (5.80μ.).

2001: Δύτες ανασύρουν από το βυθό της λίμνης Κόνιστον της Κάμπρια τα συντρίμμια του σκάφους του Ντόναλντ Κάμπελ, ο οποίος είχε σκοτωθεί το 1967 στην προσπάθειά του να σπάσει το ρεκόρ ταχύτητας στο νερό.

1999: Πεθαίνει σε ηλικία 84 ετών ο θρύλος του μπέιζμπολ, Τζο ΝτιΜάτζο.

1997: Η Κατερίνα Κόφφα κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 200μ. του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Κλειστού Στίβου στο Παρίσι, με νέο πανελλήνιο ρεκόρ 22.76. Η αθλήτρια του Πανιωνίου είχε σημειώσει πανελλήνια ρεκόρ και στον ημιτελικό (22.96) και στον προκριματικό (23.06).

1994: Για πρώτη φορά στα χρονικά του ΝΒΑ δύο συμπαίκτες, ο Πιτ Μάιερς και ο Σκότι Πίπεν των Σικάγο Μπουλς, σημειώνουν από ένα έμμεσο τετράποντο (τρίποντο που συνοδεύεται από εύστοχο σουτ από φάουλ) στον ίδιο αγώνα. Το καταφέρνουν στη νίκη των «Ταύρων» επί των Ατλάντα Χοκς με 116-95.

1986: Η Mαρτίνα Ναβρατίλοβα γίνεται η πρώτη τενίστρια που φτάνει τα 10 εκατομμύρια δολάρια έσοδα από την ενασχόλησή της με το άθλημα. Κατέχει ακόμα το ρεκόρ κερδών σε μία χρονιά, με τα 2.173.556 δολάρια που κέρδισε το 1984.

1972: Η Λαμία νικά με 1-0 την ΑΕΚ στην παράταση με γκολ του Ζέρβα στο 110′ και προκρίνεται στους «4» του Κυπέλλου Ελλάδας. Προπονητής της ομάδας της Φθιώτιδας είναι ο θρύλος της Ένωσης, Ανδρέας Σταματιάδης.

1963: Ένας νεκρός και δέκα τραυματίες είναι ο απολογισμός των επεισοδίων που ξεσπούν όταν οπαδοί της Σάο Πάολο κατηγορούν τον Πελέ ότι πέτυχε τα πέντε γκολ της Σάντος έχοντας κάνει χρήση… μαύρης μαγείας.

1954: Οι Μιλγουόκι Χοκς νικούν τους δύο φορές τους Μπάλτιμορ Μπούλετς με 64-54 και 65-54, στο μοναδικό doubleheader στην ιστορία του ΝΒΑ.

1942: Πεθαίνει στη Νέα Υόρκη σε ηλικία 53 ετών ο Κουβανός σκακιστής Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα. Ήταν παγκόσμιος πρωταθλητής από το 1921 μέχρι το 1927 και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους σκακιστές στην ιστορία.

1917: Ο Φέρντιναντ φον Ζέπελιν, γνωστός και ως Βαρόνος Ζέπελιν, πεθαίνει σε ηλικία 79 ετών. Ήταν κατασκευαστής αερόπλοιων και ιδρυτής της εταιρείας Zeppelin Airship.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News