Σεργκέι Μπούμπκα: Το πρώτο ανάκτορο του «τσάρου» χτίστηκε στο Παρίσι

Ο Σεργκέι Μπούμπκα έσπασε, στις 13 Ιουλίου 1985, το φράγμα των 6,00μ. στο «Ζαν Μπουάν» των Παρισίων, σε έναν αγώνα που ούτε φανταζόταν ότι θα έπαιρνε μέρος. Εννιά χρόνια μετά, στη βόρεια Ιταλία, κέρδισε μια Ferrari Testarossa με το τελευταίο παγκόσμιο ρεκόρ του, στα 6,14μ.

Ενώ ο Αρμάντ Ντουπλαντίς κάνει ό,τι θέλει στο άλμα επί κοντώ και έχει ήδη σπάσει τέσσερα παγκόσμια ρεκόρ στον κλειστό στίβο, τα οποία πλέον πιάνονται για επίσημα συνολικά, και στα 22 του σκορπίζει τρόμο για το τι μέλλει γενέσθαι, αποκλείεται να κάνει ό,τι ο Σεργκέι Μπούμπκα: να κλονίσει, δηλαδή, τον κόσμο με ένα φωτεινό αιθέριο Ιωβηλαίο, όπως αυτόν που πραγματοποίησε ο Σοβιετικός στις 13 Ιουλίου του 1985 στο Παρίσι.

Ο Μπούμπκα ήταν 21 και είχε στην κατοχή του, όπως ο τρομερός Σουηδός Μόντο, τέσσερα παγκόσμια ρεκόρ, τα οποία έκανε το προηγούμενο έτος, μέσα σε 97 μέρες! Ξεκίνησε με τα 5,85μ. στις 26 Μαΐου 1984 στην Μπρατισλάβα, ύστερα από μία εβδομάδα, στις 2 Ιουνίου, πήδηξε 5,88μ. στο Παρίσι, στις 13 Ιουλίου αποφάσισε να βάλει ένα νέο δεκαδικό, το 9, αφού έκανε 5,90μ. στο Λονδίνο και στις 31 Αυγούστου, στη Ρώμη, έβαλε την πινελιά του σε έναν από τους πλέον συναρπαστικούς αγώνες στην ιστορία του αγωνίσματος: ο μπον βιβέρ Τιερί Βινιερόν πήδηξε τα 5,91μ. και έπειτα, ως Γάλλος που περιέφερε, όχι μόνο την αύρα του γόη αλλά και, μια σοφιστικέ έπαρση, κάπνισε ένα τσιγάρο, προφανώς Gauloise. Πέρασαν μόλις έξι λεπτά. Ο Μπούμπκα, ο οποίος εννοείται ότι ήταν απρόσιτος, πήρε φόρα και πέρασε τα 5,94μ., δίνοντας ύπαρξη στη θυμοσοφία «γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος». Όχι πως το γέλιο του ήταν προνόμιο, ειδικά σε ό,τι αφορούσε τα παγκόσμια ρεκόρ. Με τον Βιτάλι Πετρόφ έκαναν ένα από τα πιο σημαντικά δίδυμα στην Ιστορία του στίβου και η σχέση τους, βεβαίως, υπήρξε τέτοιας φύσης που ο Μπούμπκα βάφτισε τον πρωτότοκό του Βιτάλι, προς τιμή του.

Στο Παρίσι ο μελλοντικός «τσάρος των αιθέρων» δεν έφτασε για να πάρει μέρος στο μίτινγκ που γινόταν στην περιοχή. Ο Μπούμπκα ταξίδευε από τη Μόσχα με προορισμό τη Νίκαια, όπου θα έπαιρνε μέρος σε έναν αγώνα στις 15 Ιουλίου του 1985, δηλαδή δύο μέρες αργότερα. Κατά την άφιξή του, ο επικεφαλής της διοργάνωσης σαν να… θυμήθηκε ότι γινόταν ένας αγώνας στην πρωτεύουσα της Γαλλίας, η οποία έκανε τις τελευταίες προετοιμασίες ώστε να… αφεθεί στους εορτασμούς για την ημέρα της Βαστίλλης. Πρότεινε, έτσι, στο σπουδαίο Σοβιετικό, ο οποίος ήταν εξαιρετικός αθλητής συνολικά, με κατοστάρι στα 10.30 και άλμα στο μήκος στα 8,00μ., να πάρει μέρος. Ο Μπούμπκα προετοιμαζόταν ήδη πνευματικά για τη Νίκαια, αν και ο λόγος γίνεται για έναν άλτη που δεν έκανε καν ζέσταμα στο στάδιο πριν ξεκινήσει ο αγώνας ούτε κατά τη διάρκειά του. Εδώ οι περιγραφές διαφοροποιούνται, αφού ο Πετρόφ ανέφερε ότι ήταν μπροστά στη συζήτηση, ενώ ο Μπούμπκα, ότι τον κάλεσε στο τηλέφωνο. Αυτή δεν είναι η μόνη διαφωνία στην αφήγηση. Ο προπονητής του το σκέφτεται λίγο και του δίνει το ΟΚ. Ο Μπούμπκα, ούτως ή άλλως, δεν σκοπεύει να κάνει πολλά άλματα σε αυτόν τον αγώνα, προκειμένου να φυλάξει δυνάμεις για τη Νίκαια. Ένα δύο, για το καλό.

 

Το εξάρι του… επί κοντώ

Ουδόλως χάρηκε τον ξενοδοχείο στο Παρίσι ο 22χρονος Σεργκέι. Έφτασε περίπου στις 11 το πρωί, άφησε τα πράγματά του, άλλαξε ρούχα και… βουρ για το στάδιο που πήρε το όνομα του «ασημένιου» ολυμπιονίκη στα 5.000μ. το 1912, στη Στοκχόλμη, του Ζαν Μπουάν (ο οποίος τερμάτισε πίσω από τον Φινλανδό Χάνες Κολεμάινεν, την έμπνευση του Πάαβο Νούρμι), λες και είδε φως και μπήκε. Έκανε το… ζεσταματάκι του, ο αγώνας άρχισε και ο Μπούμπκα έκανε χαλαρά 5,70μ. Ο Γάλλος Φιλίπ Κολέτ μάτσαρε αυτό το άλμα, όμως χρειάστηκε περισσότερες προσπάθειες. Ο Πετρόφ, που έχει στο βιογραφικό του άλλους δύο «χρυσούς» ολυμπιονίκες, τη σπουδαία Γελένα Ισινμπάγεβα και τον Βραζιλιάνο Τιάγκο Μπραζ, αλλά και δύο επιπλέον παγκόσμιους πρωταθλητές, τον Ιταλό Τζουζέπε Γκιμπιλίσκο (Παρίσι 2003) και τη Βραζιλιάνα Φαμπιάνα Μούρερ (2011, Νταεγκού), αφηγήθηκε πως ο Μπούμπκα έκανε ακόμα ένα άλμα επιτυχημένο, στα 5,85μ., ενώ ο πλέον 58χρονος πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής της Ουκρανίας, α’ αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας στίβου και εκτελεστικό μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής είπε ότι πήγε κατευθείαν από τα 5,70μ. στα 6,00μ.

Η αλήθεια δεν είναι καταγεγραμμένη, πάντως όπως και να έχει, είναι εντυπωσιακό. Είναι αυτονόητο ότι αυτό το ύψος δεν είχε περαστεί και μάλιστα υπήρχε η πεποίθηση, όπως πάντα, πως δεν πρόκειται να βρεθεί άνθρωπος να το κάνει.

Ο Μπούμπκα δεν χρησιμοποιούσε ένα τυχαίο κοντάρι. Η εταιρεία Nordic είχε φτιάξει ένα… όπλο μήκους 5 μέτρων και 20 εκατοστών και βάρους 5 κιλών, το οποίο απευθυνόταν για αθλητές που ήταν… 95 κιλά. Ο γεννημένος στο Ντόνετσκ (μια πόλη που από τον Φεβρουάριο βρίσκεται στο διεθνές στόχαστρο) άλτης ήταν 80 κιλά εκείνη την εποχή, τουθόπερ έμοιαζε ανεξήγητο πώς κατάφερνε να το κάνει καλά. Ο Μπούμπκα το κρατούσε δύο εκατοστά από την άκρη του, ενώ τα χέρια του δεν ήταν καν εντυπωσιακά. Ήταν απλά χέρια, τουλάχιστον μέχρι να αποφασίσει να τα δυναμώσει στις αρχές της δεκαετίας του ‘90. Ο Ουκρανός εξηγούσε πώς όλο το μυστικό της δύναμης κρυβόταν στα πόδια.

Οι δύο πρώτες απόπειρες δεν στέφθηκαν με επιτυχία, αλλά η τρίτη ήταν η σημαδιακή. Εκείνο το μεσημέρι, γύρω στις 16:00 ώρα Γαλλίας, ο Σεργκέι Μπούμπκα έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πέρασε τα 6 μέτρα. Οι 5.000 θεατές που βρίσκονταν στο «Ζαν Μπουάν» σηκώθηκαν όρθιοι και χαιρέτισαν χειροκροτώντας και με ιαχές τον πλέον ακαταμάχητο άλτη της εποχής τους, ο οποίος, επιπλέον, έγινε και παγκόσμιος πρωταθλητής όντας έφηβος, τον Αύγουστο του 1983 στην πρώτη διοργάνωση, που έγινε στο Ελσίνκι. Στο Παρίσι το νέο μεταδόθηκε και η ένταση πολλαπλασιάστηκε. Η στιγμή παρομοιάστηκε με εκείνο το «φύγαμε» που είπε ο Γιούρι Γκαγκάριν στις 12 Απριλίου 1961, όταν έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο Διάστημα.  

 

Από τα εκατοστά στην… Testarossa

Θα μπορούσε να συνάγει ο αναγνώστης το λανθασμένο της αφήγησης. Πώς ο Μπούμπκα πήγε από τα 5,94μ. στα 6,00μ. σε ένα μίτινγκ; Ο Ουκρανός ήταν σεσημασμένος για το γεγονός ότι ανέβαζε το παγκόσμιο ρεκόρ πόντο πόντο, κάπως έτσι άλλωστε συμπλήρωσε 35, 17 στον ανοιχτό και 18 στον κλειστό στίβο. Η απάντηση κρύβεται σε ό,τι είπε ο Πετρόφ, ότι, δηλαδή, «δεν είχαμε χρήματα». Στη Σοβιετική Ένωση κατάπιαν με δυσκολία το γεγονός πως ο Μπούμπκα πήδηξε με κοντάρι ξένης εταιρείας, παρ’ όλα αυτά δεν επρόκειτο να τον κακομάθουν: το πριμ που πήρε ήταν 150 δολάρια.

Ο Σοβιετικός κυριάρχησε στο άλμα επί κοντώ τη δεκαετία του ’80. Κέρδισε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στη Σεούλ το 1988, δύο χρυσά σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, στο Ελσίνκι και το 1987 στη Ρώμη, πήρε την πρώτη θέση στο Ευρωπαϊκό της Στουτγάρδης το 1986, ενώ πήρε άλλα δύο χρυσά σε Παγκόσμιο κλειστού, το 1985 στο Παρίσι και το 1987 στην Ιντιανάπολη, και ένα χρυσό σε Ευρωπαϊκό κλειστού, το 1985 στην Αθήνα. Η δεκαετία του ’90 θα ανέτειλε λαμπρή για τον «τσάρο των αιθέρων», ο οποίος, τρία χρόνια μετά το άλμα του στα 6,00μ., έδωσε στη Νίκαια αυτό που της είχε στερήσει τρία χρόνια πριν: ένα παγκόσμιο ρεκόρ. Στις 10 Ιουλίου του 1988 έκανε 6,06μ. Το λυκαυγές των 90s, όμως, θα τον έβρισκε με έναν κόμπο στο λαιμό. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης συνέθλιψε την ασφάλεια που ο ίδιος ένιωθε.

Παρ’ όλα αυτά, η ανοιχτή αγορά τον βοήθησε. Η συμφωνία με τη Nike το 1992 τον πριμοδοτούσε με 40.000 δολάρια για κάθε παγκόσμιο ρεκόρ, ξέχωρα από αυτά που έδιναν οι διοργανωτές και για τις νίκες. Το σύστημα «εκατοστό-εκατοστό» τηρείτο και πριν, αλλά όχι με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή. Ο Μπούμπκα είχε βιώσει τη χαρά της πατρότητας λίγο πριν τον αγώνα του στο Παρίσι το 1985 και το 1994 είχε δύο παιδιά. Στον κλειστό στίβο είχε ανεβάσει τον πήχη πολύ ψηλά, στα 6,15μ., πετυχαίνοντας μια περιφανή νίκη στις 21 Φεβρουαρίου του 1993 μπροστά στους συμπατριώτες του, στο Ντόνετσκ. Όμως, είχε έρθει η ώρα να δοκιμάσει μία από τις απόλυτες χαρές του καπιταλισμού: να πάρει στην κατοχή του μία Ferrari Testarossa, αξίας 130.000 δολαρίων.

Βρισκόταν με τα δύο παιδιά του, τον Βιτάλι και τον Σεργκέι τζούνιορ, στο Σεστριέρε του Πιεμόντε, 2.033 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Το μίτινγκ της ιταλικής πόλης στις 31 Ιουλίου του 1994 φιλοξενούσε αστέρια όπως ο Μάικλ Πάουελ και ο Καρλ Λιούις. Το δέλεαρ ήταν υψηλό: μια Ferrari Testarossa περίμενε εκείνον που θα έκανε παγκόσμιο ρεκόρ. Ο Πάουελ είχε πηδήξει, μάλιστα, δύο χρόνια πριν και ένα έτος μετά το θρίαμβο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Τόκιο (στο οποίο και ο Μπούμπκα είχε νικήσει, όπως έκανε στη Στουτγάρδη το 1993, στο Γκέτεμποργκ το 1995 και στην Αθήνα το 1997, για να πάρει τα πρώτα… έξι χρυσά μετάλλια σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα), 8,99μ., αλλά είχε ευνοϊκό άνεμο 4,4 μέτρων ανά δευτερόλεπτο. Ο Μπούμπκα, από τη μεριά του, είχε… παραγγελιά: τα παιδιά του του ζήτησαν «να βάλεις τα δυνατά σου, μπαμπά», για να «μας φέρεις τη Ferrari».

Ο Ουκρανός ήταν σε καλή ψυχολογική κατάσταση. Δύο χρόνια πριν, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, το 1992, απέτυχε στα τρία πρώτα άλματά του. Τον Μάρτιο του 1994 είχε ανάγκη από απομόνωση. Βρήκε ένα ξύλινο καταφύγιο στη Σουηδία, στο οποίος πήγε δίχως τα παιδιά και τη σύζυγό του, Λίλα, και έμεινε για εφτά μέρες. Μία εβδομάδα ξυλουργικής και διαβάσματος βιβλίων. Ξανάνιωσε. Στο Σεστριέρε έχασε το πρώτο άλμα του στα 5,70μ., πέρασε με την πρώτη, όμως, τα 5,90μ. και, όπως είπε ύστερα, δεν δυσκολεύτηκε να κάνει το τελευταίο παγκόσμιο ρεκόρ της καριέρας του, τα 6,14μ., με την πρώτη προσπάθεια. «Ήταν ένα άλμα που θα το χαρακτήριζα φυσιολογικό», είπε περιχαρής, καθισμένος στο χαμηλό καπό της Ferrari του μετά τις αγκαλιές με τη σύζυγό του: «Αν ήμουν στην κατάσταση που βρισκόμουν τρία χρόνια πριν, μπορεί να έκανα 6,20μ.-6,30μ.»

Όπως συμβαίνει συντριπτικά σε συχνότητα, ο Μπούμπκα τελείωσε την καριέρα του με ολυμπιακή ήττα. Στην Ατλάντα, ένας τραυματισμός στον τένοντα τον ανάγκασε να αποσυρθεί. Τέσσερα χρόνια μετά, στο Σίδνεϊ το 2000, ο Μπούμπκα απέτυχε τρεις φορές στα 5,70μ.

Πάντως, το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο είναι στην κατοχή του. Νίκησε επίσης στα Παγκόσμια κλειστού της Σεβίλλης, το 1991, και της Βαρκελώνης, το 1995. Ο Μπούμπκα έκανε περίπου 1.300 άλματα στην καριέρα του και πήδηξε πάνω από 6,00μ. φορές 49. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, μόλις 31 φορές πέρασαν αυτό το όριο άλλοι άλτες. Έως τώρα, 23 είναι οι αθλητές που έχουν υπερβεί το ύψος που ο Μπούμπκα με το κοντάρι των 5 κιλών υπερκέρασε στις 13 Ιουλίου του 1985, στο Παρίσι.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News