Ρόκε Μάσπολι: Σπουδαίος τερματοφύλακας, εξίσου επιτυχημένος προπονητής

Σε αντίθεση με άλλους θρύλους του ποδοσφαίρου της Ουρουγουάης που μεσουράνησαν τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ρόκε Μάσπολι είχε την ευλογία όχι μόνο να συμμετάσχει σε Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά και να το κατακτήσει κιόλας.

Και μόνο το γεγονός ότι ήταν ο τερματοφύλακας της «Σελέστε» που προκάλεσε το περίφημο «Μαρακανάσο» το 1950, νικώντας με 2-1 τη Βραζιλία μπροστά σε 200.000 οπαδούς της, αρκεί για να του χαρίσει την αθανασία – κι ας εγκατέλειψε τα εγκόσμια στις 22 Φεβρουαρίου 2004, σε ηλικία 86 ετών. Αυτό, όμως, που γνωρίζουν λίγοι στην Ευρώπη, είναι ότι είχε διαπρέψει και ως προπονητής, με κατακτήσεις εθνικών και διεθνών τίτλων, αλλά κι ένα ιδιαίτερο ρεκόρ μακροβιότητας, αφού εργαζόταν μέχρι τα βαθιά γεράματα.

Η αντοχή του στον χρόνο είχε φανεί από τότε που έπαιζε ποδόσφαιρο. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι το 2022 που τον ξεπέρασε ο Ντιέγο Γοδίν, ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία Ουρουγουανός που είχε αγωνιστεί σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου (36 ετών και 264 στον μικρό τελικό του 1954 με την Αυστρία). Δεν είναι το μόνο πράγμα που προκαλεί δέος στο βιογραφικό του, αφού ουσιαστικά βίωσε τη μετάβαση από τα χρόνια της δόξας των ’30s, στην κάμψη μετά την κατάκτηση του Κόπα Αμέρικα του 1942 και την επιστροφή στον αφρό με τον άθλο του 1950.

Ο Ρόκε Γκαστόν Μάσπολι Αρμπελβίδε, όπως ήταν το πλήρες ονοματεπώνυμό του, γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1917 στο Μοντεβιδέο από γονείς ελβετικής καταγωγής. Aπό πολύ μικρός εντάχθηκε στη Νασιονάλ και προωθήθηκε στην πρώτη ομάδα της το 1933. Δεν κατάφερε να μονιμοποιηθεί ως βασικός κι έφυγε το 1939 με προορισμό τη Λίβερπουλ Μοντεβιδέο. Έναν χρόνο αργότερα πήρε μεταγραφή στον σύλλογο που θα σημάδευε τη ζωή του. Την Πενιαρόλ.

Με ύψος 1,89 μ. και βάρος γύρω στα 90 κιλά, ο Μάσπολι έμοιαζε θεόρατος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές της εποχής του. Κέρδισε γρήγορα τη θέση του βασικού τερματοφύλακα της Πενιαρόλ, η οποία όμως συνέχιζε να βλέπει την πλάτη της «αιώνιας» αντιπάλου Νασιονάλ. Έσπασε την κυριαρχία της έσπασε το 1944, νικώντας σε διπλό μπαράζ (0-0, 3-2), αφού είχαν ισοβαθμήσει στην κορυφή στην τελική βαθμολογία.

Στις αρχές του 1945 ο Μάσπολι ήταν ο βασικός γκολκίπερ της Ουρουγουάης στο Κόπα Αμέρικα, όπου κατέλαβε την τέταρτη θέση. Στη συνέχεια της χρονιάς κατέκτησε άλλο ένα εθνικό πρωτάθλημα με την Πενιαρόλ, αλλά δεν είχε σταθερή θέση στην εθνική ομάδα. Το 1949, μάλιστα, βρήκε ισχυρό συναγωνισμό και στην «Ντεκάνο» από τον Φλάβιο Νατέρο. Κι αν ο τελευταίος δεν τραυματιζόταν στο τέλος της σεζόν, η οποία βρήκε την Πενιαρόλ πρωταθλήτρια, ίσως ο Μάσπολι να μην επιλεγόταν ως βασικός για την εθνική ομάδα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1950, το πρώτο στο οποίο θα μετείχε η «Σελέστε» μετά τον θρίαμβο του 1930.

Ήρωας στον τελικό του «Μαρακανά»

Η Ουρουγουάη δεν πήγε ασφαλώς ως φαβορί στα γήπεδα της Βραζιλίας. Ίσως όμως να διέθετε αντικειμενικά καλύτερο σύνολο από την ομάδα των διοργανωτών, η οποία στηριζόταν περισσότερο στο ατομικό ταλέντο χαρισματικών παικτών όπως ο Ζιζίνιο, ο Ζαΐρ κι ο Αντεμίρ.

Όχι ότι έλειπε το ταλέντο κι απ’ τη «Σελέστε», με ογκόλιθους όπως ο Χουάν Σκιαφίνο κι ο Ομπντούλιο Βαρέλα. Όσοι είχαν παρακολουθήσει τη διοργάνωση, πάντως, συμφωνούν ότι η συμβολή του Μάσπολι στην επιτυχία ήταν καταλυτική. Ο γιγαντόσωμος πορτέρο τα πήγε καλά σε όλα τα ματς του τελικού ομίλου (έφταιγε, πάντως, για το δεύτερο γκολ που πέτυχε η Σουηδία, στη δύσκολη νίκη της ομάδας του με 3-2), πιο πολύ όμως στον ουσιαστικό τελικό. Τη νίκη επί της Βραζιλίας με 2-1 στις 16 Ιουλίου 1950, το περιβόητο «Μαρακανάσο».

Λέγεται ότι οι παίκτες της «Σελεσάο» είχαν 17 τελικές προσπάθειες μόνο στο πρώτο ημίχρονο, όμως ο Μάσπολι και οι αμυντικοί του εξουδετέρωσαν τους κινδύνους. Πιο χαρακτηριστική ήταν εκείνη σε μια κεφαλιά του Αντεμίρ (πρώτου σκόρερ της διοργάνωσης με εννιά γκολ), η οποία ωστόσο δεν έχει διασωθεί στα κινηματογραφημένα πλάνα. Τα στιγμιότυπα αρχίζουν με το γκολ του Φριάσα στο 47′ και το μεγαλύτερο μερίδιο της δόξας από πλευράς Ουρουγουάης παίρνουν οι σκόρερ της ανατροπής, ο Σκιαφίνο (66′) και ο Αλσίδες Γκίτζια (79′).

Ο Μάσπολι διατήρησε τη θέση του βασικού τερματοφύλακα μέχρι και το επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, το οποίο φιλοξενήθηκε στη χώρα καταγωγής του, την Ελβετία. Στα 36 του πια, ήταν αρκετά πιο βαρύς, αλλά εξίσου αποτελεσματικός στις επεμβάσεις του. Ακόμα και οι σταρ της Ουγγαρίας, οι οποίοι δεινοπάθησαν για να νικήσουν την Ουρουγουάη στον ημιτελικό (4-2 στην παράταση) υποκλίθηκαν στην κλάση του γκολκίπερ της Πενιαρόλ.

Πρωταθλητής κόσμου και ως προπονητής

Μετά το Κόπα Αμέρικα του 1955, στο οποίο αγωνίστηκε αν και είχε κλείσει τα 37, ο Μάσπολι στράφηκε στην προπονητική, όπου έμελλε να γνωρίσει ανάλογη επιτυχία. Του έλειψε, βέβαια, η παρουσία σε ένα Μουντιάλ, ενώ εργάστηκε λίγο στην Ευρώπη, τούτο όμως δεν μειώνει καθόλου την αξία της καριέρας του στους πάγκους, αφού κέρδισε σχεδόν τα πάντα.

Μέχρι και πρωταθλητής κόσμου στέφθηκε το 1966 με την αγαπημένη του Πενιαρόλ και όχι με όποιον κι όποιον αντίπαλο, αλλά κόντρα στη Ρεάλ Μαδρίτης. Μπορεί η «Βασίλισσα» να μην ήταν τόσο ισχυρή όσο τις πέντε πρώτες χρονιές που είχε αναδειχθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης (ο Φέρεντς Πούσκας είχε μόλις σταματήσει κι ο Αλφρέδο Ντι Στέφανο είχε αποχωρήσει από το 1964), δεν έπαυε όμως να προκαλεί δέος στους Λατινοαμερικάνους. Το 1960, μάλιστα, είχε φιλοδωρήσει την Πενιαρόλ με πέντε γκολ στη ρεβάνς του «Μπερναμπέου» για το Διηπειρωτικό Κύπελλο.

Ο Μάσπολι είχε στη διάθεσή του μια καλή φουρνιά παικτών, με πρώτο τον διάδοχό του στο τέρμα, Λαντισλάο Μαζούρκιεβιτς, καθώς και άλλους ταλαντούχους Ουρουγουανούς άσους (Πέδρο Ρότσα, Νέστορ Γκονσάλβες, Ομάρ Καετάνο, Χούλιο Αμπάντιε κ.ά.). Κορυφαίος όλων, όμως, ήταν ο δυναμικός σέντερ φορ από τον Ισημερινό, Αλμπέρτο Σπένσερ, ο οποίος πέτυχε και τα δύο γκολ στη νίκη με 2-0 στον πρώτο τελικό στο «Σεντενάριο» του Μοντεβιδέο, καθώς και το δεύτερο στον θρίαμβο με το ίδιο σκορ στη ρεβάνς του «Μπερναμπέου».

Η Πενιαρόλ είχε κατακτήσει το Διηπειρωτικό Κύπελλο και το 1961, κόντρα στην Μπενφίκα του Εουσέμπιο και του Κολούνα, όμως ο θρίαμβος του 1966 προκάλεσε μεγαλύτερη αίσθηση τόσο στη Νότιο Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Ο Μάσπολι, ο οποίος είχε πάρει τα εύσημα για την προπονητική του αξία απ’ την κατάκτηση του Κόπα Λιμπερταδόρες κόντρα στη Ρίβερ Πλέιτ (4-2 στην παράταση στον επαναληπτικό τελικό), βίωνε πλέον την καταξίωση.

Σ’ εκείνη την πρώτη πενταετή θητεία στην τεχνική ηγεσία της Πενιαρόλ πανηγύρισε ακόμα τρία πρωταθλήματα Ουρουγουάης και το 1968 κλήθηκε να αναλάβει τις τύχες της ισπανικής Έλτσε, όπου εργάστηκε με ικανοποιητικά αποτελέσματα για δύο χρόνια. Τεράστια επιτυχία σημείωσε και το 1973, όταν οδήγησε την Ντεφενσόρ Λίμα στην κατάκτηση του πρωταθλήματος του Περού για πρώτη (και τελευταία μέχρι σήμερα) φορά στην ιστορία της.

Στον πάγκο μέχρι τα 80 του

Ο Μάσπολι δοκίμασε για πρώτη φορά την τύχη του ως ομοσπονδιακός τεχνικός το 1975 στον Ισημερινό, χωρίς να καταφέρει να τον βγάλει απ’ την ανυποληψία. Θεωρούταν ήδη βετεράνος των πάγκων, μια και πλησίαζε τα 60, αποδείχθηκε όμως ότι είχε πολύ μέλλον ακόμη.

Το 1979 ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Εθνικής Ουρουγουάης και την οδήγησε στην κατάκτηση του Μουντιαλίτο του 1981, με νίκη επί της μεγάλης Βραζιλίας του Τέλε Σαντάνα. Λίγους μήνες αργότερα, όμως, όταν η «Σελέστε» αποκλείστηκε απ’ την τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1982 απ’ το Περού (και μάλιστα με εντός έδρας ήττα με 2-1), ο Μάσπολι αποχώρησε.

Αν και λογιζόταν έκτοτε ως… συνταξιούχος, το status του θρύλου που είχε αποκτήσει στην Πενιαρόλ τον έφερε άλλες τρεις φορές στον πάγκο της. Το 1985 την οδήγησε στην κατάκτηση του πρωταθλήματος Ουρουγουάης, επιτυχία που επανέλαβε και την επόμενη χρονιά. Οι επόμενες δύο θητείες του, το 1988 και το 1992, δεν ήταν εξίσου επιτυχημένες, ενδιάμεσα όμως (1987) είχε αναδειχθεί πρωταθλητής και στον Ισημερινό, με την Μπαρτσελόνα Γκουαγιακίλ.

Η έκπληξη ήρθε στα μέσα του 1997, όταν η ομοσπονδία της Ουρουγουάης κάλεσε τον 79χρονο πλέον Μάσπολι να αναλάβει την εθνική ομάδα, μπας και καταφέρει να την οδηγήσει στην πρόκριση στα τελικά του Μουντιάλ της Γαλλίας. Ξεκίνησε με νίκη επί της Χιλής στο «Σεντενάριο» (1-0), ακολούθησε όμως η ήττα απ’ το Περού στη Λίμα (2-1) και οι τελευταίες θεωρητικές ελπίδες χάθηκαν με το 0-0 κόντρα στην Αργεντινή στο Μπουένος Άιρες.

Ο Μάσπολι ήταν 80 ετών και 35 ημερών στον αδιάφορο τελευταίο αγώνα κόντρα στον Ισημερινό, που διεξήχθη στις 16 Νοεμβρίου 1997 στο «Ντομίνγκο Μπουργένιο» της πόλης Μαλδονάδο. Έγινε έτσι ο γηραιότερος προπονητής που έχει κοουτσάρει εθνική ομάδα ποδοσφαίρου – ρεκόρ που αντέχει ακόμα και θα απειλήσει φέτος ο Μιρτσέα Λουτσέσκου με τη Ρουμανία! Με δύο γκολ του μετέπειτα άσου του Άρη, Σεμπαστιάν Αμπρέου, η Ουρουγουάη νίκησε με 5-3 κι ο σεβάσμιος δάσκαλος Μάσπολι είπε οριστικό «αντίο» στο ποδόσφαιρο όπως του άρμοζε, νικητής.

«Σου μιλούσε σαν πατέρας, ένιωθες ότι σου φερόταν με στοργή. Χάρη σ’ αυτόν το κλίμα στα αποδυτήρια ήταν πάντοτε ευχάριστο», είχε πει κάποτε ο Χουάν Λεσκάνο, ο Παραγουανός αμυντικός που τον είχε προπονητή στη μεγάλη Πενιαρόλ των ’60s.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 22 Φεβρουαρίου

2024: Πεθαίνει ο Αρτούρ Ζορζ, παλαίμαχος Πορτογάλος προπονητής και ποδοσφαιριστής. Η σημαντικότερη επιτυχία του στους πάγκους ήταν η κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με την Πόρτο, το 1987.

2022: Πεθαίνει σε ηλικία 70 ετών ο Χρήστος Αγγουράκης, εμβληματική φυσιογνωμία του αθλητισμού των ατόμων με αναπηρίες στην Ελλάδα. Ήταν ένας από τους τρεις αθλητές που εκπροσώπησαν για πρώτη φορά τη χώρα μας σε Παραολυμπιακούς Αγώνες, το 1976 στο Μόντρεαλ κι έδωσε το «παρών» σε όλες τις διοργανώσεις έως και το 2004 στην Αθήνα. Διακρινόταν στις ρίψεις και κατέκτησε ένα ασημένιο (το 1992 στον ακοντισμό) και τρία χάλκινα μετάλλια (το 1988 στον ακοντισμό, το 1992 στη σφαιροβολία και το 2004 στη σφαιροβολία).

2009: Η ομάδα μπάσκετ του Παναθηναϊκού κατακτά για πέμπτη διαδοχική χρονιά το Κύπελλο Ελλάδας, νικώντας στον τελικό τον Ολυμπιακό με 80-70. Πρώτος σκόρερ του τελικού ήταν ο αρχηγός των «πράσινων», Δημήτρης Διαμαντίδης, με 16 πόντους.

2001: Η ΑΕΚ γνωρίζει τη συντριβή από την Μπαρτσελόνα με 5-0, στον δεύτερο αγώνα της φάσης των «16» του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ στο Καμπ Νου και προκρίνεται χάρη και στο 1-0 με το οποίο είχε νικήσει στη Νέα Φιλαδέλφεια. Τρία γκολ πετυχαίνει ο Λουίς Ενρίκε (21′, 30′, 58′) κι από ένα οι Ριβάλντο (55′) και Τζεράρντ (87′ πέν.). Η Ένωση είχε μείνει με παίκτη λιγότερο από το 27′, λόγω τραβηγμένης αποβολής του Καψή.

2000: Η γυναικεία ομάδα βόλεϊ του Παναθηναϊκού προκρίνεται για δεύτερη φορά στην ιστορία της στο Final-4 του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης, ύστερα από τη νίκη της επί της ουκρανικής Σερκάσι με 3-0.

1998: Η Τσεχία κατακτά για πρώτη φορά το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο χόκεϊ επί πάγου, νικώντας στον τελικό των αγώνων του Ναγκάνο τη Ρωσία με 1-0.

1987: Σάλος προκαλείται στη Δράμα όταν αποκαλύπτεται ότι οι Βούλγαροι άσοι, Μιχαΐλ Βούλτσεφ και Πλάμεν Τσβέτκοφ, είχαν παίξει «2» στο ΠΡΟ-ΠΟ τον αγώνα της ομάδας τους με τον ΟΦΗ. Ο προπονητής, Πάνος Μάρκοβιτς, ζητά την αποπομπή τους όμως ο πρόεδρος, Γιώργος Χαραλαμπίδης, το αρνείται μια και αποδέχεται τη διαβεβαίωση των παικτών ότι θα τα δώσουν όλα για τη νίκη. Η Δόξα επικρατεί πράγματι με 2-0 με δύο γκολ του Βούλτσεφ και χωρίς τον Μάρκοβιτς στον πάγκο, ο οποίος υποβάλλει την παραίτησή του.

1980: Σημειώνεται το «Θαύμα στον Πάγο», όπως μνημονεύουν οι Αμερικανοί τη νίκη της εθνικής ομάδας χόκεϊ επί πάγου των ΗΠΑ επί της πανίσχυρης Σοβιετικής Ένωσης με 4-3, στο πλαίσιο των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Λέικ Πλασίντ. Με τις ΗΠΑ δεν αγωνίζονται ακόμα οι άσοι του NHL, παρά μόνο οι νεαροί άσοι των κολεγιακών ομάδων, την ίδια στιγμή που οι Σοβιετικοί παρατάσσουν τους έμπειρους παίκτες των συλλόγων τους, που είναι κατ’ ουσίαν επαγγελματίες. Δύο ημέρες αργότερα, οι ΗΠΑ θα νικήσουν 4-2 τη Φινλανδία στον τελευταίο αγώνα του ομίλου και θα κατακτήσουν το χρυσό μετάλλιο. Στα τέλη του 1999, το περιοδικό Sports Illustrated θα αναδείξει το «Θαύμα στον Πάγο» ως την κορυφαία στιγμή του 20ού αιώνα για τον αμερικάνικο αθλητισμό.

1979: Διεξάγεται ο αγώνας του Κυπέλλου Σκωτίας, Ινβερνές Θιστλ-Φόλκερκ, ο οποίος είχε αναβληθεί 29 φορές λόγω κακοκαιρίας, από τις 6 Ιανουαρίου που ήταν αρχικά προγραμματισμένος. Η Φόλκερκ επικρατεί με 4-0.

1968: Με δύο βολές του Στέλιου Βασιλειάδη λίγο πριν τη λήξη, η ΑΕΚ μειώνει το σκορ της ήττας της από τη βελγική Ρουαγιάλ σε 74-54 και προκρίνεται στους «4» του Κυπέλλου Κυπελλούχων, μια και είχε νικήσει 74-54 στον πρώτο αγώνα στην Αθήνα.

1958: Διεξάγεται ο πρώτος αγώνας στην ιστορία του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης στο μπάσκετ, με τη βελγική Ρουαγιάλ να νικά την Ετζέλα Έτελμπρουκ από το Λουξεμβούργο με 82-43. Ο Μπεν Μάιερς της Ετζέλα σημειώνει το πρώτο καλάθι στην ιστορία του θεσμού.

1952: Το ζεύγος των Ρία και Πάουλ Φαλκ από τη Δυτική Γερμανία κατακτά το χρυσό μετάλλιο στα ζευγάρια του καλλιτεχνικού πατινάζ, στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Όσλο. Τη δεύτερη θέση καταλαμβάνουν τα αδέλφια Κάρολ και Πίτερ Κένεντι από τις ΗΠΑ.

1888: Ο Σκωτσέζος Τζον Ριντ παρουσιάζει πώς παίζεται το γκολφ, σε ένα βοσκοτόπι στο Γιόνκερς, έξω από τη Νέα Υόρκη.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News