Σεβερίνο Βαρέλα: Ο Ουρουγουανός με τον μπερέ που λάτρεψαν οι οπαδοί της Μπόκα

Με τον απλό όσο και ανεπιτήδευτα γλαφυρό τρόπο γραφής του, ο Εδουάρδο Γκαλεάνο σε κάνει να αναρωτιέσαι αν αυτά που περιγράφει στο εμβληματικό βιβλίο του «Το Ποδόσφαιρο στη Σκιά και το Φως» (εκδ. Πάπυρος, μτφ. Ισμήνη Κανσή) είχαν συμβεί στ’ αλήθεια.

Έτσι νιώθεις διαβάζοντας το σύντομο κεφάλαιο για τον Σεβερίνο Βαρέλα, τον σούπερ σταρ της Ουρουγουάης που κατέκτησε το Κόπα Αμέρικα στις 7 Φεβρουαρίου 1942, νικώντας στο καθοριστικό τελευταίο ματς την Αργεντινή με 1-0. Δεν είναι εύκολο να πιστέψεις ότι ένας ποδοσφαιριστής υψηλού επιπέδου αγωνιζόταν φορώντας μπερέ. Ή ότι ενώ ανήκε στην Μπόκα Τζούνιορς, περνούσε όλη την εβδομάδα πριν τους αγώνες της στο Μοντεβιδέο.

Υπάρχουν αποδεδειγμένα υπερβολές σε αρκετές διηγήσεις του Γκαλεάνο, όμως όλα όσα έγραψε για τον Βαρέλα είναι αληθινά. Και το περίφημο γκολ με κεφαλιά στο ντέρμπι του 1943 με τη Ρίβερ Πλέιτ και το ότι κάθε Κυριακή βράδυ έπαιρνε το τελευταίο ατμόπλοιο απ’ το Μπουένος Άιρες για να επιστρέψει στην πατρίδα του. Άλλωστε δεν είχε να κάνει και πολύωρο ταξίδι για να φτάσει στο Μοντεβιδέο, όπου από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή εργαζόταν στην UTE, την κρατική εταιρία ηλεκτρισμού (τη… ΔΕΗ της Ουρουγουάης).

Η εργασία του ήταν και ο λόγος που είχε αρνηθεί αρχικά την πρόταση της Μπόκα, λίγους μήνες μετά την εντυπωσιακή του παρουσία στο Κόπα Αμέρικα του 1942. Τότε το ποδόσφαιρο δεν ήταν αμιγώς επαγγελματικό κι ο ίδιος είχε κλείσει τα 29 του χρόνια. Σκόπευε να παίξει άλλον έναν χρόνο στην Πενιαρόλ κι έπειτα να κρεμάσει τα παπούτσια του. Δεν ήταν διατεθειμένος να ρισκάρει το επαγγελματικό του μέλλον, ειδικά εκείνη την εποχή που ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη και κανείς δεν γνώριζε αν θα έφτανε και στη Νότια Αμερική.

Οι «Γενοβέζοι», όμως, έψαχναν απεγνωσμένα έναν παίκτη που θα τους ανέβαζε επίπεδο ώστε να σπάσουν την κυριαρχία της Ρίβερ Πλέιτ, στην οποία μεσουρανούσαν παικταράδες όπως ο Χοσέ Μανουέλ Μορένο, ο Αδόλφο Περδενέρα και ο Άνχελ Λαμπρούνα. Έτσι, εκτός από ένα σεβαστό ποσό και δύο παίκτες που έδωσαν ως αντάλλαγμα στην Πενιαρόλ, έκαναν δεκτό και τον περίεργο όρο που είχε θέσει. Να μένει από τη Δευτέρα έως και την Παρασκευή στο Μοντεβιδέο, για να μη χάσει τη δουλειά του, να πηγαίνει στο Μπουένος Άιρες το Σάββατο, να παίζει με την Μπόκα την Κυριακή και το ίδιο βράδυ να παίρνει το πλοίο και να επιστρέφει στο σπίτι του!

Ο μπερές-φάντασμα

Απολύτως αληθές είναι και το ότι ο Σεβερίνο Βαρέλα αγωνιζόταν πάντοτε με μπερέ στο κεφάλι και η εξήγηση είναι απλή. Οι μπάλες κατασκευάζονταν τότε από σκληρό δέρμα και το στόμιο απ’ το οποίο τις φούσκωναν με αέρα έκλεινε με ένα κορδόνι. Οι παίκτες που έκαναν συχνά κεφαλιές φορούσαν μπερέ για να προστατεύουν τα κεφάλια τους. Η επαφή με το κορδόνι της μπάλας, ιδίως όταν αυτή ερχόταν με δύναμη ή όταν ο αγώνας διεξαγόταν υπό βροχή, ήταν επώδυνη.

Έτσι, ήταν σύνηθες φαινόμενο εκείνη την εποχή να βλέπεις ποδοσφαιριστές να αγωνίζονται φορώντας σκούφο για να περιορίσουν τον κίνδυνο τραυματισμού. Συνήθως ήταν αμυντικοί, οι οποίοι χρειαζόταν να διώχνουν πιο συχνά με το κεφάλι τις γιόμες των αντιπάλων. Ο Σεβερίνο ήταν καθαρόαιμος επιθετικός, αλλά και ένας από τους λίγους της εποχής του που διακρινόταν στο ψηλό παιχνίδι. Γι’ αυτό ο μπερές ήταν απαραίτητο αξεσουάρ κάθε φορά που αγωνιζόταν.

Οι οπαδοί της Μπόκα του κόλλησαν το παρατσούκλι «ο μπερές-φάντασμα» (La Boina Fantasma), επειδή μπορούσε να «διαβάζει» τις σέντρες των συμπαικτών του και να πετάγεται από το πουθενά για να σκοράρει με κεφαλιά. Με αυτόν τον τρόπο, άλλωστε, πέτυχε και το πιο διάσημο γκολ της καριέρας του στο Superclasico της 26ης Σεπτεμβρίου 1943. Χάρη σ’ αυτό η ομάδα του νίκησε 2-1 τη Ρίβερ Πλέιτ και αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Αργεντινής για πρώτη φορά μετά το 1940.

Το σκορ ήταν 1-1 στο 48ο λεπτό, όταν Κάρλος Σόσα εκτέλεσε ένα φάουλ από τα δεξιά, δίνοντας στην μπάλα τροχιά προς το δεύτερο δοκάρι. Εκεί δεν βρισκόταν κανένας παίκτης της Μπόκα, κάτι που έκανε τους αμυντικούς της Ρίβερ και τον τερματοφύλακα, Εδουάρδο Λετιέρι, να πιστέψουν ότι ο κίνδυνος είχε περάσει. Δεν είχαν υπολογίσει τον Βαρέλα, ο οποίος με το που έφυγε η μπάλα απ’ το πόδι του συμπαίκτη του, κινήθηκε από το ύψος της μεγάλης περιοχής και με φοβερή κεφαλιά-ψαράκι δύο μέτρα πριν την εστία, την έστειλε στα δίχτυα.

Η «μυστηριώδης γκολάρα», όπως την είχε χαρακτηρίσει η εφημερίδα Cronica, μνημονεύεται ακόμα και σήμερα, οκτώ δεκαετίες αργότερα. Ο Βαρέλα οδήγησε την Μπόκα Τζούνιορς στην κατάκτηση άλλου ενός πρωταθλήματος Αργεντινής, το 1944, ενώ στην τριετία που φόρεσε τη φανέλα της αγωνίστηκε σε 67 παιχνίδια και σημείωσε 43 γκολ. Τα 16 από αυτά ήταν με κεφαλιές, ενώ ήταν εξίσου καλός στις εκτελέσεις πέναλτι και φάουλ.

Το μοναδικό γκολ του που βρίσκουμε σε κινηματογραφημένα στιγμιότυπα είναι αυτό που πέτυχε σ’ ένα ντέρμπι κόντρα στην Ιντεπεντιέντε, στις 6 Ιουνίου 1943. Και είναι κι αυτό ενδεικτικό της οξυδέρκειας που τον χαρακτήριζε.

Τρίτος σκόρερ στα Κόπα Αμέρικα

Ο Βαρέλα έκλεισε την καριέρα του το 1947 στην Πενιαρόλ, με την οποία είχε αναδειχθεί πρωταθλητής Ουρουγουάης τέσσερις σερί χρονιές (από το 1935 έως και το 1938). Όλο αυτό το διάστημα ήταν βασικό στέλεχος της εθνικής ομάδας, ατύχησε όμως να μεσουρανήσει σε μια εποχή που το Παγκόσμιο Κύπελλο διεξαγόταν στην Ευρώπη και η ομοσπονδία της χώρας είχε επιλέξει να μην τη στείλει στα γήπεδα της Ιταλίας (1934) και της Γαλλίας (1938).

Ήταν πολύ μικρός για να προλάβει τη διοργάνωση του 1930 (γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1913) και πολύ μεγάλος όταν διεξήχθη εκείνη του 1950, όπου διέπρεψε ο συνεπώνυμος του, Ομπντούλιο Βαρέλα, με τον οποίο δεν είχε καμία συγγένεια. Άφησε, πάντως, το αποτύπωμά του στο Κόπα Αμέρικα και παραμένει έως και σήμερα ο τρίτος σκόρερ στην ιστορία του θεσμού με 15 γκολ, δύο λιγότερα από τον Αργεντινό Τούτσο Μέντες και τον Βραζιλιάνο Ζιζίνιο.

Ο Σεβερίνο πέτυχε από πέντε τέρματα σε καθεμία απ’ τις τρεις διοργανώσεις που πήρε μέρος. Το 1937 ήταν ο σκόρερ του νικητήριου γκολ της «Σελέστε» επί της γηπεδούχου Αργεντινής, που λίγο έλειψε να της στερήσει το τρόπαιο. Το 1939 στο Περού, ξεχώρισε για το χατ τρικ στο 6-0 επί του Ισημερινού, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει κάτι παραπάνω στον καθοριστικό τελευταίο αγώνα με την εθνική ομάδα της διοργανώτριας χώρας. Το 1941 απουσίασε απ’ το τουρνουά και ίσως αυτός να ήταν ο λόγος που η Ουρουγουάη αρκέστηκε ξανά στη δεύτερη θέση. Το 1942, όμως, ήρθε η δικαίωση στη διοργάνωση που φιλοξενήθηκε στα πάτρια εδάφη.

Με άξιους συμπαραστάτες τους Βιβιάνο Σαπιραΐν, Ρομπέρτο Πόρτα, Σούμπερτ Γκαμπέτα και Λουίς Κάστρο, ο Σεβερίνο πρωταγωνίστησε στη νικηφόρα πορεία της «Σελέστε». Πέτυχε το γκολ της νίκης επί της Βραζιλίας (1-0), ενώ σκόραρε τρεις φορές στον θρίαμβο επί του Ισημερινού (7-0) κι άλλη μία στο 3-1 επί της Παραγουάης. Στον ουσιαστικό τελικό με την Αργεντινή (1-0) το γκολ πέτυχε ο Σαπιραΐν, όμως όλοι αναγνώρισαν τον Βαρέλα ως πολυτιμότερο παίκτη των πρωταθλητών.

Πιο πολύ κι απ’ τις διακρίσεις του με τη γαλάζια φανέλα της Εθνικής, ωστόσο, τον λάτρεψαν οι οπαδοί της Μπόκα την εποχή που φόρεσε τα χρώματα της ομάδας τους. Ήταν τέτοια η σχέση λατρείας που ανέπτυξε κι ο ίδιος με τον σύλλογο, που το 1945 αρνήθηκε τη λευκή επιταγή που του πρόσφεραν οι διοικούντες για να ανανεώσει το συμβόλαιό του. «Δεν θα πάρω χρήματα που δεν είναι δυνατό να κερδίσω με την αξία μου», τους είχε πει, μια και ένιωθε ότι το τέλος πλησίαζε.

Το 1949, πάντως, προσφέρθηκε να ξεκρεμάσει τα παπούτσια του και να παίξει αμισθί στην Μπόκα, η οποία έδινε μάχη για να αποφύγει τον υποβιβασμό. Ήταν πιο πολύ μια δήλωση αφοσίωσης παρά σοβαρή πρόταση, γι’ αυτό και οι ιθύνοντες του συλλόγου την αρνήθηκαν ευγενικά. Οι σχέσεις δεν διαταράχθηκαν και το 1954, όταν η Μπόκα κατέκτησε το πρωτάθλημα για πρώτη φορά ύστερα από δέκα χρόνια, ο επιθετικός με τον μπερέ ήταν επίσημος προσκεκλημένος στη φιέστα για τον τίτλο.

Μετά το τέλος της καριέρας του, ο Σεβερίνο Βαρέλα δεν ασχολήθηκε με την προπονητική και αποτραβήχτηκε από τα φώτα της δημοσιότητας. Πέθανε σε ηλικία 81 ετών στις 29 Ιουλίου 1995, τα κατορθώματά του όμως παραμένουν ζωντανά και οι λάτρεις του αγνού ποδοσφαίρου της εποχής του θα τα μεταφέρουν και στις επόμενες γενιές.

 

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 7 Φεβρουαρίου

2023: Ο Λεμπρόν Τζέιμς ξεπερνά τους 38.387 πόντους του Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ και ανεβαίνει στην πρώτη θέση των σκόρερ όλων των εποχών στο ΝΒΑ. Ο Τζέιμς έχει σπάσει πλέον και το φράγμα των 41.000 πόντων.

2007: Ο Τζον Αμίτσι, γνωστός από το πέρασμά του από τον Παναθηναϊκό, γίνεται ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του ΝΒΑ που παραδέχεται δημόσια ότι είναι ομοφυλόφιλος.

1994: Ο Μάικλ Τζόρνταν υπογράφει συμβόλαιο με την ομάδα μπέιζμπολ των Γουάιτ Σοξ.

1991: Ο 19χρονος πρωταθλητής της άρσης βαρών, Πύρρος Δήμας, είναι ένας από τους 83 πρόσφυγες από την Αλβανία που περνούν στην ελληνική επικράτεια από τα σύνορα των Ιωαννίνων.

1988: Ο Θωμάς Μαύρος πετυχαίνει δύο εντυπωσιακά γκολ και οδηγεί τον Πανιώνιο στη νίκη επί του Ολυμπιακού με 2-0. Το αποτέλεσμα προκαλεί την απομάκρυνση του Τάις Λίμπρεχτς από τον πάγκο των «ερυθρόλευκων», δυόμισι μήνες μετά την επεισοδιακή μετακίνησή του από τον ΠΑΟΚ. Την ίδια ημέρα, η Παναχαϊκή νικά με 2-1 την ΑΕΚ, ο αγώνας όμως σημαδεύεται από εκτεταμένα επεισόδια μεταξύ οπαδών της Ένωσης και ανδρών των ΜΑΤ.

1983: Ο Κάζιμιρ Γκόρσκι αναλαμβάνει την τεχνική ηγεσία του Ολυμπιακού, καλύπτοντας το κενό του Αλκέτα Παναγούλια ο οποίος είχε αποχωρήσει για να αναλάβει την εθνική ομάδα των ΗΠΑ. Ο Πολωνός τεχνικός είχε συμφωνήσει λίγες μέρες νωρίτερα με την ΑΕΚ και μάλιστα είχε γνωριστεί με τους παίκτες της, αθέτησε όμως τον λόγο του μόλις δέχθηκε την πρόταση του προέδρου των «ερυθρόλευκων», Σταύρου Νταϊφά, με τον οποίο είχε ξανασυνεργαστεί και τη διετία 1980-81.

1973: Ο Μπράνκο Στάνκοβιτς απολύεται από την τεχνική ηγεσία της ΑΕΚ, ύστερα από τον αποκλεισμό-σοκ από τον Απόλλωνα Καλαμαριάς στη φάση των «16» του Κυπέλλου Ελλάδας. Ο Γιουγκοσλάβος τεχνικός είχε αναλάβει τις τύχες της Ένωσης το 1968 και την είχε οδηγήσει στην κατάκτηση του πρωταθλήματος το 1971.

1970: Ο Τζορτζ Μπεστ πετυχαίνει έξι γκολ στην εκτός έδρας νίκη της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ επί της Νορθάμπτον με 8-2 για το Κύπελλο Αγγλίας. Ισοφαρίζει έτσι το ρεκόρ επίτευξης τερμάτων σε έναν επίσημο αγώνα της Γιουνάιτεντ που κατέχει από το 1911 ο Χάρολντ Χολς, ο οποίος είχε σκοράρει έξι φορές στο 8-4 επί της Σουίντον για το Τσάριτι Σιλντ.

1954: Με κορυφαίο παίκτη τον τερματοφύλακα, Μπάμπη Ταουξή ο Απόλλων Σμύρνης νικά με 1-0 τον Παναθηναϊκό στη Λεωφόρο, χάρη σε αυτογκόλ του Κώστα Λινοξυλάκη και προκρίνεται στους «4» του Κυπέλλου Ελλάδας.

1949: Ο Τζο ΝτιΜάτζο γίνεται ο πρώτος παίκτης του μπέιζμπολ με ετήσιες απολαβές σε εξαψήφιο νούμερο (100.000 δολάρια), όταν ανανεώνει το συμβόλαιό του με τους Νιου Γιορκ Γιάνκις.

1948: Ο 36χρονος Νορβηγός, Μπίργκερ Ρούουντ, χρυσός ολυμπιονίκης στο άλμα με σκι το 1932 και το 1936, επιστρέφει στη δράση στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Λέικ Πλάσιντ και κατακτά το ασημένιο μετάλλιο, πίσω απ’ τον συμπατριώτη του, Πέτερ Χούγκστεντ. Ο Ρούουντ, ο οποίος το 1943 είχε κλειστεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης από τους Ναζί, γίνεται έτσι ο πρώτος αθλητής του άλματος με σκι με μετάλλια σε τρεις διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων.

1942: Πεθαίνει σε ηλικία 56 ετών ο Ντοράντο Πιέτρι, ο Ιταλός δρομέας που συγκλόνισε τον κόσμο με την περιπέτειά του στον Μαραθώνιο των Ολυμπιακών Αγώνων του 1908.

1882: Ο Τζον Σάλιβαν νικά με νοκ άουτ τον Πάντι Ράιαν στο Μισισίπι Σίτι και ανακηρύσσεται πρώτος παγκόσμιος πρωταθλητής των βαρέων βαρών στη σύγχρονη πυγμαχία.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News