Φερνάντο Σάντος: Ένα τσιγάρο ακόμα…

Ο Φερνάντο Σάντος δεν κάνει συμβιβασμούς. Ιδιαίτερα αν είναι θέμα αρχών, θα πάει μέχρι τέλους με τη φιλοσοφία του.

Του έχει αποδοθεί το δόγμα “καλύτερα μια άσχημη νίκη, παρά μια όμορφη ήττα”. Πιθανόν, αδίκως, αφού δεν υπάρχει τίποτα άσχημο σε μία νίκη, αλλά και τίποτα όμορφο σε μια ήττα. Οι επικριτές του (αν υπάρχουν ακόμη τέτοιοι…) τον έχουν κατηγορήσει κατά καιρούς για τη δημιουργία κυνικών ομάδων, που θυσιάζουν το θέαμα στον βωμό του αποτελέσματος. Η αλήθεια, βέβαια, είναι διαφορετική, αφού με τον τρόπο που ο ίδιος αντιλαμβάνεται τα πράγματα, δεν θα έμπαινε ποτέ στη διαδικασία να θυσιάσει τις βασικές αρχές του ποδοσφαίρου, απλώς και μόνο για να παρουσιάσει κάτι που οι παρατηρητές θα χαρακτηρίσουν “θεαματικό”.

Πιστός στις αρχές του

Η “μαγική” λέξη στην προηγούμενη πρόταση είναι η λέξη αρχές. Είτε έχουν να κάνουν με την ίδια τη ζωή, είτε με το ποδόσφαιρο, ο Φερνάντο Σάντος δεν κάνει ποτέ του “εκπτώσεις”. Τα “πιστεύω” του και η φιλοσοφία του είναι αδιαπραγμάτευτα. Δεν θα επιτρέψει ποτέ, για παράδειγμα, στους μεσοεπιθετικούς και τους επιθετικούς του να γίνουν “θεατές” του αγώνα, προκειμένου -ξεκούραστοι – να δείξουν την όποια ποιότητά τους, όταν η μπάλα φτάσει στα πόδια τους. Αυτό, απλά δεν υπάρχει. Θα πρέπει όλοι να κάνουν τη δουλειά που τους αναλογεί στο ανασταλτικό κομμάτι του παιχνιδιού. Αυτή η επιλογή, προφανώς, φέρει πάντα φθορά σε επίπεδο φυσικής κατάστασης στη ροή ενός αγώνα και είναι κάτι που φαίνεται περισσότερο στους ποδοσφαιριστές από τους οποίους περιμένεις την ατομική ενέργεια. Όμως, αν επέτρεπε από τους επιθετικούς του να… παίρνουν τις ανάσες τους, ο ίδιος δεν θα ήταν αυτό που είναι σήμερα.

Ασυμβίβαστος με την έλλειψη υπευθυνότητας

Δεν είναι ότι δεν του αρέσουν τα “τούνελ”, οι “ρουλέτες” και οι “ραμπόνες”. Είναι ότι “αρρωσταίνει” όταν δεν γίνονται τα βασικά πράγματα. Για να μπει το κερασάκι, πρέπει να υπάρχει η τούρτα. Έχει… κατσαδιάσει παίκτη σε προπόνηση επειδή υποδεχόταν, σε πάσες συμπαικτών του, τη μπάλα με το εξωτερικό μέρος του παπουτσιού του και όχι με το εσωτερικό. Έχει διακόψει προπονητικά διπλά για να δείξει στους παίκτες του πως να εκτελούν πλάγιο, αλλά και πως να συμπεριφέρονται σε αυτό σε φάση άμυνας κι επίθεσης. Του φαίνεται αδιανόητο να εκτελεί ο αντίπαλος πλάγιο και ο αμυντικός να αφήνει μισό μέτρο απόσταση από τον παίκτη του, δίνοντάς του τη δυνατότητα να υποδεχθεί. Η μπάλα στον τερματοφύλακα πρέπει να γυρίζει έξω από τα δοκάρια. Δεν ζητά… τον ουρανό με τ’ άστρα, αλλά τα απλά και βασικά πράγματα πρέπει να γίνονται πάντα. Ανεξαρτήτως σκορ, συνθηκών και αγώνα. Με μία λέξη, απαιτεί υπευθυνότητα. Και, συνήθως, αυτή φαίνεται αν υπάρχει ακριβώς σε αυτά: στα απλά του ποδοσφαίρου.

Η πατρική φιγούρα των αποδυτηρίων

Το θέμα, φυσικά, δεν είναι μόνο τι θέλει, αλλά και πως πείθει τους παίκτες του να το κάνουν. Η μεταδοτικότητα. Η αλήθεια είναι ότι αν είσαι ποδοσφαιριστής, θα δυσκολευτείς σε πρωινή προπόνηση να κάνεις τα… δικά σου, έχοντας καρφωμένο το αυστηρό βλέμμα του Φερνάντο Σάντος πάνω σου. Δεν είναι ακριβώς φόβος και τρόμος, αλλά η όψη του και μόνο σε προδιαθέτει να κάνεις αυτό που σου ζητά. Δύσκολα θα γίνει ο κολλητός σου, αλλά θα είναι πάντα εκεί για να συζητήσεις μαζί του. Μια πατρική φιγούρα στα αποδυτήρια για να βάζει τις αρχές σε όλα τα επίπεδα. Μια ηγετική φυσιογνωμία να ακολουθήσεις.

Η… μυσταγωγία του τσιγάρου

Άλλωστε με 600+ ματς στο ενεργητικό του, σε μια προπονητική καριέρα που ξεκίνησε το 1987, δηλαδή πριν από 35 χρόνια, δεν υπάρχει “έργο” που να μην έχει δει. Έχει χάσει κι έχει νικήσει με κάθε πιθανό κι απίθανο τρόπο. Οπότε ξέρει. Η “ρουτίνα” του, βέβαια, στην καθημερινότητα, αλλά και στους αγώνες είναι κάτι σαν ιεροτελεστία. Είτε αυτή αφορούσε κάποτε το γνωστό καφέ σακάκι του είτε αφορά ακόμη και σήμερα τη συνήθεια του τσιγάρου. Είναι η δική του μυσταγωγία το να καπνίσει το τσιγάρο του, συνήθως αμέσως μετά τη φυσούνα, στο τούνελ των αποδυτηρίων, στη διάρκεια του ημιχρόνου, αλλά και στη λήξη ενός αγώνα. Στις ρουφηξιές που κάνει, χάνεται στις σκέψεις του, περνά σε fast forward το παιχνίδι, και διώχνει το άγχος.

Στα προσεχώς…

Το βράδυ της Πέμπτης, βέβαια, δεν άντεξε να περιμένει μέχρι τη φυσούνα. Με το σφύριγμα της λήξης του αγώνα των play offs των European Qualifiers εναντίον της Τουρκίας, αφού πανηγύρισε με τους συνεργάτες του, έβαλε το τσιγάρο κατευθείαν στο στόμα του. Το περίμενε πώς και πώς. Οι Πορτογάλοι κέρδισαν 3-1 και θα διεκδικήσουν απέναντι στα Σκόπια το “εισιτήριο” για την τελική φάση του Μουντιάλ, όμως όλο το προηγούμενο διάστημα ο Φερνάντο Σάντος είχε δεχθεί κριτική για το γεγονός ότι η Εθνική ομάδα της χώρας του δεν είχε προκριθεί από τη φάση των ομίλων κιόλας στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Εκείνη η “ζαριά” της τελευταίας αγωνιστικής με τη Σερβία τον περασμένο Νοέμβριο και το γκολ του Μίτροβιτς στις καθυστερήσεις, είχε δώσει το έναυσμα στους επικριτές του.

Ο άνθρωπος που το 2016 τους οδήγησε στο μοναδικό EURO της ιστορίας τους και μάλιστα με νίκη μέσα στη Γαλλία απέναντι στους “τρικολόρ”, ο άνθρωπος που τρία χρόνια αργότερα τους οδήγησε και στην κατάκτηση του Nations League, ξαφνικά έβλεπε να χαρακτηρίζεται από μια μερίδα του πορτογαλικού ποδοσφαίρου ως “ηττοπαθής”! Όλο αυτό, προφανώς, ο Φερνάντο Σάντος το κουβαλούσε μέσα του το προηγούμενο διάστημα. Άλλωστε, είναι από τους ανθρώπους, που πολλές φορές λειτουργεί με το συναίσθημα. Μπροστά του έχει τώρα ένα τελευταίο εμπόδιο: να νικήσει τα Σκόπια και να στείλει την εθνική ομάδα της χώρας του στο Κατάρ. Ένα τσιγάρο ακόμα. Μέχρι το επόμενο; Αυτό θα το δούμε στα προσεχώς…