Ότις Ντέιβις: Νίκησε τον ρατσισμό, έσπασε τα χρονόμετρα, βοήθησε τις επόμενες γενιές

Είναι απολύτως εξακριβωμένο ότι ο Ότις Ντέιβις δεν είχε λάβει ποτέ μέρος σε αγώνες δρόμου πριν από το 1958, όταν ήταν ήδη 26 ετών. Κι αυτό καθιστά ακόμα πιο εντυπωσιακή τη σύντομη καριέρα του στους στίβους, που έφτασε στην κορύφωσή της στις 6 Σεπτεμβρίου 1960.

Εκείνη τη μέρα ο ψηλόλιγνος Αφροαμερικανός κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στα 400 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης και παράλληλα έγινε και ο πρώτος αθλητής που κατέβηκε τα 45 δευτερόλεπτα στην απόσταση. Αν και έπεσε μαζί στο νήμα με τον αμερικάνικης καταγωγής Γερμανό, Καρλ Κάουφμαν, το φώτο φίνις τον έδωσε οριακό νικητή με χρόνο 44.9 και μαζί το προνόμιο να μνημονεύεται περισσότερο από τον άξιο αντίπαλό του.

Στο «παγωμένο» πλάνο του φώτο φίνις το μέτωπο του Κάουφμαν βρίσκεται ελάχιστα πιο μπροστά. Ως γνωστόν, όμως, σημασία έχει ο κορμός του αθλητή κι εκεί ο Ντέιβις ήταν ελάχιστα πιο γρήγορος και ανακηρύχθηκε νικητής. Πάντως, ο χρόνος των δύο αθλητών ήταν ίδιος και αμφότεροι θεωρήθηκαν συγκάτοχοι του παγκοσμίου ρεκόρ με 44.9.

Ήταν μία νίκη-αποθέωση του αυθεντικού και ακατέργαστου ταλέντου μια και, όπως προαναφέραμε, ο Ντέιβις μετρούσε μόλις δύο χρόνια συστηματικής ενασχόλησης με το τρέξιμο. «Κανείς δεν πίστευε ότι θα υπήρχε άνθρωπος που θα έτρεχε τόσο γρήγορα ούτε καν εγώ ο ίδιος», είχε δηλώσει ο Αφροαμερικανός αθλητής το 2015, για να προσθέσει: «Αν το καλοσκεφτείτε, ακόμα μάθαινα πώς να τρέχω χωρίς να βγαίνω απ’ τον διάδρομο».

Η νίκη του, όμως, αποτέλεσε τη δικαίωση των προσπαθειών που είχε καταβάλει από παιδί για να κερδίσει την καταξίωση σε μια κοινωνία που τον έβλεπε με… μισό μάτι, παρότι ο ίδιος δεν είχε φταίξει σε τίποτα. Είχε την ατυχία, βλέπετε, να γεννηθεί μαύρος (στις 12 Ιουλίου 1932) στην Αλαμπάμα, μία από τις πολιτείες στις οποίες εφαρμόζονταν οι περιβόητοι Νόμοι του Τζιμ Κρόου, που επέβαλλαν φυλετικούς διαχωρισμούς σε καθετί. Στα δημόσια σχολεία, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ακόμα και στη διάθεση των πιο αναγκαίων αγαθών, όπως το νερό και η τροφή.

Το μεγαλύτερο πλήγμα στην ψυχολογία του, ωστόσο, το δέχθηκε όταν τέλειωσε με καλούς βαθμούς το λύκειο, αλλά δεν του επιτράπηκε να φοιτήσει στο Κολλέγιο της Αλαμπάμα, το οποίο δεχόταν μόνο λευκούς. Αν και από μικρός είχε «καταπιεί» πολλά κι είχε μάθει να θεωρεί φυσιολογικό τον ρατσισμό που υφίσταντο οι ομόχρωμοί του, αδυνατούσε να δεχθεί ότι θα έπρεπε να ξενιτευτεί για να υλοποιήσει τα όνειρά του.

Από τον Πόλεμο της Κορέας, στην καταξίωση

Ο Ντέιβις αποφάσισε να καταταγεί στην Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ το καλοκαίρι του 1950, γεγονός που συνέπεσε με το ξέσπασμα του Πολέμου της Κορέας. Υπηρέτησε ακόμα και μετά το πέρας των εχθροπραξιών και το 1954 γράφτηκε στο Κολλέγιο του Λος Άντζελες, για να σπουδάσει φυσική αγωγή. Τότε άρχισε να δείχνει ενδιαφέρον για το μπάσκετ λόγω ύψους (1.85 μ.).

Η κατεύθυνσή του άλλαξε το 1957, όταν πήρε μεταγραφή στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον με υποτροφία για την καλαθοσφαίριση. Μια μέρα, στο διάλειμμα μιας προπόνησής του, έτυχε να δει αθλητές να τρέχουν γύρω από τον στίβο που δεν του φάνηκαν αρκετά γρήγοροι. «Μπορώ να τους νικήσω», σκέφτηκε και ζήτησε από τον προπονητή, Μπιλ Μπάουερμαν, να μπει στην ομάδα.

Ο Μπάουερμαν, ο οποίος είναι ο συνιδρυτής της Nike (ενώ έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη διάσωση Ισραηλινών αθλητών κατά την τρομοκρατική επίθεση του 1972 στο Μόναχο), θεώρησε ότι ο Ντέιβις θα ήταν καλός στο άλμα εις ύψος και τον δοκίμασε εκεί. Ο υψηλόσωμος Αφροαμερικανός σημείωσε αξιόλογες επιδόσεις με ανύπαρκτη τεχνική, αφού πέρασε μέχρι και τα 6 πόδια (σχεδόν 1.83 μ.). Αντίστοιχα καλός ήταν και στο μήκος, με άλματα που υπερέβαιναν τα 7 μέτρα.

Ο ίδιος, βέβαια, προτιμούσε να τρέχει και μάλιστα θεωρούσε ότι θα διακρινόταν στα 200 και τα 400 μ. Όχι μόνο του δόθηκε η ευκαιρία να δοκιμάσει την τύχη του, αλλά πέτυχε νίκες και στα δύο αγωνίσματα σε κολλεγιακούς αγώνες. Από το 1958, παρότι ήταν ήδη αρκετά μεγάλος σε ηλικία, επικεντρώθηκε στο «τετρακοσάρι» και δεν θα αργούσε να φτάσει στην κορυφή. «Είχε το σθένος, την ταχύτητα και την αποφασιστικότητα που απαιτούνταν», είχε πει ο Μπάουερμαν.

Σταμάτησε μετά τα δύο χρυσά στη Ρώμη

Αφού πήρε το πτυχίο του το 1960, ο Ντέιβις επικεντρώθηκε στην προσπάθεια να προκριθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα κατάφερε τερματίζοντας τρίτος στα «τράιαλς» πίσω από τον Τζακ Γέρμαν και τον Ερλ Γιανγκ και δεν λογιζόταν σε καμία περίπτωση ως φαβορί για το χρυσό στη Ρώμη, παρά τη σταθερή βελτίωση των χρόνων του.

Στους αγώνες, όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Ο Ντέιβις σημείωσε έναν από τους καλύτερους χρόνους στον πρώτο γύρο (46.8), στον προημιτελικό ισοφάρισε το ολυμπιακό ρεκόρ του Τζαμαϊκανού Τζορτζ Ρόντεν από το 1952 (45.9) και στον ημιτελικό το κατέρριψε (45.5). Μόνο ο Κάουφμαν, ο Νοτιαφρικανός, Μάλκομ Σπενς και ο Ινδός, Μίλχα Σινγκ, εμφανίζονταν απειλητικοί, ενώ από τους συμπατριώτες του μόνο ο Γιανγκ πέρασε στην εξάδα του τελικού.

Αν και ο Μπάουερμαν περιέγραφε πολύ απλοϊκά την τακτική που θα ακολουθούσε ο αθλητής («πρέπει να ξεκινήσει γρήγορα και να τερματίσει πριν από κάθε άλλον») ο τελικός δεν εξελίχθηκε σε περίπατο. Ο Ντέιβις έκανε αρκετά αργή εκκίνηση, στη συνέχεια ανέβασε το τέμπο του και πήρε σημαντικό προβάδισμα, όμως στην τελική ευθεία δεν είχε πολλές δυνάμεις και ο Κάουφμαν λίγο έλειψε να του αρπάξει τη νίκη. Ο χρόνος τους, πάντως, ήταν ιστορικός.

Σ’ εκείνη τη διοργάνωση έγινε η πρώτη απόπειρα ηλεκτρονικής χρονομέτρησης των αθλητών (παρότι ως επίσημος λογίστηκε ο χρόνος που κατέγραψαν τα χρονόμετρα χειρός). Με την εξελιγμένη μέθοδο ο Ντέιβις έβγαινε πάλι νικητής, αλλά με χρόνο που υπερέβαινε τα 45 δευτερόλεπτα (45.07 έναντι 45.08). Το ρεκόρ κατέρριψε τελικά ο Τόμι Σμιθ το 1967 (44.5).

Δύο ημέρες αργότερα, στον τελικό της σκυταλοδρομίας 4×400, ο Ντέιβις δεν επέτρεψε στον μεγάλο αντίπαλό του να πάρει ρεβάνς. Αμφότεροι έτρεξαν στο τελευταίο σκέλος της κούρσας για τις ομάδες τους, με τον Αμερικανό να έχει προβάδισμα τριών μέτρων όταν πήρε τη σκυτάλη από τον Γιανγκ. Με υπερπροσπάθεια ο Κάουφμαν μείωσε τη διαφορά, όμως ο Ντέιβις έκανε καλή κατανομή δυνάμεων κι έκοψε πρώτος το νήμα (όπως βλέπετε και στην κεντρική μας φωτογραφία).

Από το πουθενά, όπου βρισκόταν μέχρι το 1958, το ψηλόλιγνο παιδί από την Αλαμπάμα που δεν είχε καμφθεί από τον ρατσισμό, ήταν πλέον δύο φορές χρυσός ολυμπιονίκης.

Πρόσφερε πολλά αφότου αποσύρθηκε

Ο Ντέιβις άδειασε από κίνητρο μετά τη διπλή επιτυχία του στη Ρώμη. Πήρε μέρος σε ορισμένα μίτινγκ όπου σημείωσε νίκες, αλλά ύστερα από την επικράτησή του στις 440 γυάρδες του εθνικού πρωταθλήματος του 1961, αποφάσισε να κρεμάσει τα παπούτσια του. Ήταν ήδη αρκετά μεγάλος για τα ερασιτεχνικά δεδομένα που ίσχυαν τότε στον αθλητισμό.

Για ένα μικρό διάστημα έπαιξε αμερικάνικο ποδόσφαιρο στους Λος Άντζελες Ραμς και κατόπιν επέστρεψε στο Όρεγκον όπου εργάστηκε ως καθηγητής φυσικής αγωγής. Παρέμενε σεμνός, χωρίς διάθεση για αυτοπροβολή και πολλοί απ’ όσους τον συναναστρέφονταν δεν γνώριζαν ότι είχε υπάρξει χρυσός ολυμπιονίκης. Μέχρι και τα βαθιά του γεράματα είχε έννοια να σπρώξει νέα παιδιά στον αθλητισμό και να τα βοηθήσει να συνδυάσουν τις δεξιότητές τους με τις σπουδές τους.

Το μόνο πράγμα για το οποίο καυχιόταν ήταν ότι ο Μπάουερμαν είχε κατασκευάσει για εκείνον το πρώτο ζευγάρι παπουτσιών που αργότερα κυκλοφόρησε με τη φίρμα της Nike. Πολλοί δεν τον πίστευαν, αλλά εκείνος επέμενε, παρότι έλεγε ότι δεν τον είχαν βολέψει καθόλου όταν τα φόρεσε. Πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 2024, σε ηλικία 92 ετών.

Πηγές: Wikipedia («Otis Davis», «Athletics at the 1960 Summer Olympics – Men’s 400 metres»), nytimes.com («Otis Davis, Who Overcame Racism to Win Olympic Gold, Dies at 92»), olympics.com («Otis Crandall Davis»), gauravjain90.medium.com («The Remarkable Journey of Otis Davis, The Man Who Outpaced the Flying Sikh»).

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 6 Σεπτεμβρίου

2021: Πεθαίνει σε ηλικία 73 ετών ο παλαίμαχος διεθνής Γάλλος ποδοσφαιριστής, Ζαν-Πιερ Άνταμς, ο οποίος είχε μείνει «φυτό» από το 1982 κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης στο γόνατο, εξαιτίας της χορήγησης λανθασμένης δόσης αναισθητικού.

2020: Ο Νόβακ Τζόκοβιτς αποβάλλεται από τον αγώνα του με τον Πάμπλο Καρένιο Μπούστα για τον 4ο γύρο του US Open, όταν χτυπά εκνευρισμένος το μπαλάκι με τη ρακέτα του και πετυχαίνει άθελά του μία κριτή.

2012: Ο Χρήστος Ταμπαξής (50 μέτρα ύπτιο S1) και ο Πασχάλης Σταθελάκος (σφαιροβολία F40) κερδίζουν το ασημένιο και το χάλκινο μετάλλιο αντίστοιχα, στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου.

2010: Σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Νέων Μουδανιών ο 51χρονος ομοσπονδιακός προπονητής του ΣΕΓΑΣ, Κώστας Σπανίδης.

2003: Η Εθνική Ελλάδας νικά με 1-0 την Αρμενία στο Εριβάν χάρη σε γκολ του Ζήση Βρύζα και κάνει ένα ακόμα βήμα για την πρόκριση στα τελικά του Euro 2004.

1997: Η Μαρτίνα Χίνγκις νικά τη Βίνους Γουίλιαμς με 2-0 σετ  (6-0, 6-4) και κατακτά το US Open για πρώτη φορά στην καριέρα της.

1996: Με τον Ντούσαν Μπάγεβιτς να κάνει επίσημο ντεμπούτο στον πάγκο του, ο Ολυμπιακός νικά με το επιβλητικό 5-0 στην Καστοριά, στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος της Α’ Εθνικής.

1992: Ο Αλγερινός Νουρεντίν Μορσελί τρέχει τα 1.500 μ. σε 3:28.86 στο Ριέτι της Ιταλίας και καταρρίπτει το παγκόσμιο ρεκόρ του Μαροκινού Σαΐντ Αουίτα (3:29.46 από το 1985).

1987: Ο Σουηδός Πάτρικ Σιόμπεργκ υπερβαίνει τα 2.38 μ. με την πρώτη προσπάθεια και κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στο άλμα εις ύψος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ρώμης. Το ίδιος ύψος, αλλά με την τρίτη προσπάθεια, περνούν οι Σοβιετικοί Ίγκορ Πακλίν και Γκενάντι Αβντεγένκο, οι οποίοι μοιράζονται το δεύτερο σκαλί του βάθρου.

1982: Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, κηρύσσει την έναρξη του 13ου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Αθλητισμού (ΕΠΑ), εγκαινιάζοντας παράλληλα το νεόδμητο Ολυμπιακό Στάδιο του Αμαρουσίου στο οποίο έχουν συρρεύσει 70.000 θεατές. Τα πρώτα χρυσά μετάλλια κερδίζουν η Ανατολικογερμανίδα Ιλόνα Σλούπιανεκ στη σφαιροβολία και ο Ιταλός δρομέας Αλμπέρτο Κόβα στα 10.000 μ.

1981: Ισόπαλοι 1-1 αναδεικνύονται ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός στο επεισοδιακό ντέρμπι της 1ης αγωνιστικής της Α’ Εθνικής που διεξάγεται στην Πάτρα, λόγω τιμωρίας των «πράσινων» από την προηγούμενη περίοδο.

1979: Σκοτώνονται σε τροχαίο δυστύχημα λίγο έξω από τη Θήβα, οι ταλαντούχοι ποδοσφαιριστές της ΑΕΛ, Δημήτρης Κουκουλίτσιος και Δημήτρης Μουσιάρης, όταν η Citroen που οδηγεί ο δεύτερος συγκρούεται πλαγιομετωπικά με λεωφορείο του ΚΤΕΛ. Οι νεαροί άσοι ταξίδευαν στην Αθήνα για να ενσωματωθούν στην αποστολή της Εθνικής Ελπίδων, ενώ στο ίδιο αυτοκίνητο επέβαινε και ο συμπαίκτης τους, Γιάννης Βαλαώρας, που γλίτωσε με ελαφρά τραύματα.

1975: H Κρις Έβερτ κερδίζει τον πρώτο από τους έξι τίτλους της στο US Open, νικώντας στον τελικό την Ιβόν Γκούλαγκονγκ με 2-1 σετ (5-7, 6-4, 6-2).

1974: Ο Ιταλός σπρίντερ, Πιέτρο Μενέα, κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 200 μ. στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Ρώμης με χρόνο 20.60. Την ίδια ημέρα διεξάγεται και ο τελικός του αγωνίσματος των γυναικών, με νικήτρια την Πολωνή Ιρένα Σεβίνσκα.

1972: Επαναρχίζουν στο Μόναχο οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που είχαν διακοπεί από το απόγευμα της 5ης Σεπτεμβρίου λόγω της τρομοκρατικής επίθεσης εις βάρος της ισραηλινής αποστολής στο Ολυμπιακό Χωριό. Χρυσά μετάλλια κερδίζουν ο Σοβιετικός, Βασίλι Αλεξέγεφ, στα βαρέα βάρη της άρσης βαρών και ο Ούγγρος, Τσάμπα Φενίβεσι, στο ξίφος μονομαχίας.

1969: Πεθαίνει σε ηλικία 77 ετών ο Αρτούρ Φριντενράιχ, ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές στην ιστορία της Βραζιλίας και πρωταγωνιστής στους δύο πρώτους θριάμβους της «σελεσάο» στο Κόπα Αμέρικα (1919, 1922).

1967: Η Ντινάμο Ζάγκρεμπ αποσπά ισοπαλία 0-0 στην έδρα της Λιντς στον δεύτερο τελικό του Κυπέλλου Εκθέσεων και κατακτά το τρόπαιο χάρη στη νίκη της με 2-0 στον πρώτο αγώνα.

1963: Διεξάγεται το 100.000ό παιχνίδι της Major League του μπέιζμπολ.

1960: Ο Αυστραλός Χερμπ Έλιοτ κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 1.500 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, βελτιώνοντας το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ (3:35.6 έναντι 3:36.0).

1959: Εγκαινιάζεται το νέο γήπεδο του ΠΑΟΚ στην Τούμπα, με φιλικό αγώνα κόντρα στην ΑΕΚ τον οποίο οι Θεσσαλονικείς κερδίζουν με 1-0.

1951: Η ηλικίας 16 ετών και εννέα μηνών Μορίν Κόνολι, γνωστή και ως «Little Mo», γίνεται η νεότερη τενίστρια που κερδίζει το πρώτο από τα τρία διαδοχικά τρόπαια στο μονό του US Open.

1943: Ο 16χρονος Καρλ Σέιμπ της Φιλαδέλφεια γίνεται ο νεαρότερος παίκτης που μετέχει σε αγώνα μπέιζμπολ.

1942: Ο εβραϊκής καταγωγής Τσεχοσλοβάκος μαραθωνοδρόμος, Όσκαρ Χεκς, όγδοος ολυμπιονίκης το 1932 στο Λος Άντζελες, μεταφέρεται αιχμάλωτος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, όπου θα πεθάνει σε θάλαμο αερίων τον Μάρτιο του 1944.

1920: Κατά τη διάρκεια του πέμπτου σετ του τελικού του eθνικού πρωταθλήματος των ΗΠΑ (μετέπειτα US Open) μεταξύ του Μπιλ Τίλντεν και του Μπιλ Τζόνστον, ένα πολεμικό αεροπλάνο που πετά πάνω από το γήπεδο επανδρωμένο με φωτορεπόρτερ που καλύπτει τον αγώνα, πέφτει λόγω μηχανικής βλάβης. Ο πιλότος κι ο φωτορεπόρτερ σκοτώνονται ακαριαία, όμως ο αγώνας συνεχίζεται και ο Τίλντεν παίρνει τη νίκη με 3-2 σετ (6–1, 1–6, 7–5, 5–7, 6–3). Πρόκειται για τον πρώτο από τους έξι διαδοχικούς τίτλους του Τίλντεν στη διοργάνωση.

1916: Ολοκληρώνεται το πρώτο πρωτάθλημα Αγγλίας στο σνούκερ με νικητή τον Τσαρλς Ζακ. Η διοργάνωση συνεχίζεται έως και σήμερα με τη συμμετοχή ερασιτεχνών Άγγλων παικτών (English Amateur Championship) και είναι η αρχαιότερη στο ιδιαίτερο αυτό είδος μπιλιάρδου.

1913: Η Άρσεναλ εγκαινιάζει το «Χάιμπουρι», χωρητικότητας 38.500 θέσεων, νικώντας με 2-1 τη Λέστερ (τότε Λέστερ Φος). Το γήπεδο θα χρησιμοποιηθεί από τους «κανονιέρηδες» για 93 χρόνια και ο τελευταίος αγώνας θα διεξαχθεί στις 7 Μαΐου 2006 με αντίπαλο τη Γουίγκαν (4-2).

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News