Ευρωμπάσκετ 1995: Η επιστροφή της Γιουγκοσλαβίας με γιούχα και «Λιέτουβα, Λιέτουβα»

Το σκηνικό που εκτυλίχθηκε στις 2 Ιουλίου 1995 στο νεόδμητο κλειστό του ΟΑΚΑ ήταν σουρεαλιστικό. Οι Έλληνες φίλαθλοι γιούχαραν τους παίκτες της Εθνικής Γιουγκοσλαβίας, η οποία είχε επικρατήσει 96-90 της Λιθουανίας στον συγκλονιστικό τελικό του Ευρωμπάσκετ!

Και ήταν σουρεαλιστικό, διότι ο ελληνικός λαός ήταν ένας από τους λίγους που είχε αντιμετωπίσει με συμπάθεια τους Σέρβους στην εμφύλια διαμάχη (εξαιτίας της οποίας είχαν αποκλειστεί από κάθε διοργάνωση για μία τριετία), λόγω της κοινής θρησκευτικής πίστης. Ούτε, όμως, το σήμα της ορθοδοξίας με τα τρία δάχτυλα που έκαναν ο προπονητής των «πλάβι», Ντούσαν Ίβκοβιτς και ο πρωταγωνιστής του τελικού, Σάσα Τζόρτζεβιτς, σταμάτησε τη γιούχα την ώρα της απονομής.

Το γεγονός ότι ο Ίβκοβιτς εργαζόταν τότε στη χώρα μας (στον Πανιώνιο), όπως και ο αρχηγός της Γιουγκοσλαβίας, Ζάρκο Πάσπαλιε, δεν κατεύνασε ούτε στο ελάχιστο τα πνεύματα στην κερκίδα. Ποιος ξεχνάει το σύνθημα «δεν θα πάρεις κύπελλο ποτέ, Πάσπαλιε, Πάσπαλιε», που ήταν ενδεικτικό της απέχθειας που είχε προκαλέσει στον κόσμο η εύνοια της οποίας είχαν τύχει οι «πλάβι» από τη διαιτησία στον ημιτελικό με την Εθνική μας (60-52);

Γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια του τελικού ακούστηκε το περίφημο «Λιέτουβα, Λιέτουβα» (έτσι λέγεται η Λιθουανία στη γλώσσα της), όταν ο Αμερικανός διαιτητής Τόλιβερ χρέωσε με τεχνικές ποινές τους Άρβιντας Σαμπόνις και Σαρούνας Μαρτσουλιόνις στο 25′, όταν το σκορ ήταν ισόπαλο με 62-62. Η αποβολή του Σαμπόνις με πέμπτο φάουλ στο 35′ και η τεχνική ποινή στον συνήθως αμίλητο προπονητή, Βλάντας Γκαράστας, δύο λεπτά πριν τη λήξη, έδωσε τη χαριστική βολή στους Λιθουανούς, που ατύχησαν να έχουν απέναντί τους κι έναν… αφιονισμένο Τζόρτζεβιτς.

Ο χαρισματικός γκαρντ, ο οποίος αγωνιζόταν τότε στη Φορτιτούντο Μπολόνια και βρισκόταν στην καλύτερη φόρμα της καριέρα του, ολοκλήρωσε τον τελικό με 41 πόντους και 9/12 τρίποντα! Με τις βοήθειες που πήρε από τους Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς (23 π.) και Ντέγιαν Μποντιρόγκα (12 π.), οδήγησε τη Γιουγκοσλαβία στη νίκη και το τρόπαιο, απέναντι σε μία εξαιρετική αντίπαλο στην οποία δέσποζε η ηγετική μορφή του Μαρτσουλιόνις (32 π.).

Ήταν κατανοητό ότι οι Έλληνες φίλαθλοι είχαν παραμερίσει την όποια συμπάθεια έτρεφαν προς τον λαό της Σερβίας και του Μαυροβουνίου (τις μόνες δημοκρατίες που είχαν απομείνει τότε στην πληγωμένη Γιουγκοσλαβία) και είχαν αντιδράσει κατ’ αυτόν τον τρόπο ορμώμενοι από καθαρά μπασκετικά κριτήρια. Η παρουσία του Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς στην ηγεσία της FIBA είχε φουντώσει τις θεωρίες συνωμοσίας.

Σύντομα, όμως, όλοι διαπίστωσαν ότι η πολιτική ήταν άρρηκτα δεμένη με τον αθλητισμό. Όταν οι Κροάτες παίκτες παρέλαβαν τα χάλκινα μετάλλιά τους (είχαν νικήσει νωρίτερα με 73-68 την Ελλάδα στον μικρό τελικό) και προτού γίνει η απονομή των χρυσών στους Γιουγκοσλάβους, αποχώρησαν επιδεικτικά από το βάθρο και δεν άκουσαν τον εθνικό ύμνο των νικητών. Αργότερα έγινε γνωστό ότι είχαν δράσει έτσι ύστερα από εντολή της κροατικής κυβέρνησης.

Ο Πάσπαλιε είχε αντιδράσει άσχημα στις αποδοκιμασίες των Ελλήνων φιλάθλων κατά τη διάρκεια του τελικού και στις δηλώσεις του στον Βασίλη Σκουντή για την τηλεόραση του ΣΚΑΪ είχε εκφράσει ανοιχτά την πικρία του. Ο «πάγος» έσπασε, όμως, μερικά δευτερόλεπτα αργότερα, όταν λίγοι νεαροί Έλληνες φίλαθλοι που παρακολουθούσαν τη συνέντευξη φώναξαν σε πιο χαλαρό τόνο το «δεν θα πάρεις κύπελλο ποτέ», το οποίο άρχισε να τραγουδά χαμογελαστός και ο ίδιος ο Μαυροβούνιος φόργουορντ!

Από την επομένη του τελικού, η αθλητική ηγεσία προσπάθησε να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα για την ακραία συμπεριφορά των Ελλήνων φιλάθλων. «Αποδοκίμαζαν τη FIBA, όχι τη Γιουγκοσλαβία», έλεγε ο Υφυπουργός Αθλητισμού, Γιώργος Λιάνης, αφού στο μεταξύ οι Γιουγκοσλάβοι είχαν ξεσπάσει προκαλώντας καταστροφές στην ελληνική πρεσβεία στο Βελιγράδι!

Πάντως, το διπλωματικό επεισόδιο αποφεύχθηκε (μέχρι και ο… Ντούσαν Μπάγεβιτς προσφέρθηκε να συνοδεύσει τον Λιάνη στο ταξίδι που είχε προγραμματίσει για να κατευνάσει τα πνεύματα στους συμπατριώτες του), ο Ίβκοβιτς παρέμεινε στον Πανιώνιο και πήρε μαζί του και τον Πάσπαλιε (που είχε μόλις αποχωρήσει απ’ τον Παναθηναϊκό), ενώ κι άλλα αστέρια των «πλάβι» μεταγράφηκαν αργότερα σε ελληνικές ομάδες.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 2 Ιουλίου

2024: Ο αγνοούμενος επί δύο εβδομάδες παγκόσμιος πρωταθλητής του ύψους το 2003, Ζακ Φράιταγκ, εντοπίζεται νεκρός σ’ ένα χωράφι στην Πραιτώρια, με το κορμί του γεμάτο σημάδια από σφαίρες. Ήταν μόλις 42 ετών.

2022: Χρυσά μετάλλια στους Μεσογειακούς Αγώνες του Οράν κατακτούν οι Άννα Κορακάκη (αεροβόλο πιστόλι από 10 μέτρα) και Άννα Ντουντουνάκη (50 μέτρα πεταλούδα)

2017: Πεθαίνει σε ηλικία 75 ετών του ο Μίνως Κυριακού, ο οποίος εκτός από εφοπλιστής και ιδιοκτήτης του ομίλου ΑΝΤΕΝΝΑ, είχε διατελέσει και πρόεδρος του Πανελληνίου Γ.Σ. και της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής (2004-09).

2016: Η Γερμανία σπάει την αρνητική παράδοση κόντρα στην Ιταλία στις τελικές φάσεις μεγάλων διοργανώσεων, αφού τη νικά με 6-5 στα πέναλτι στον προημιτελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος της Γαλλίας. Ο κανονικός αγώνας λήγει ισόπαλος 1-1 (65′ Οζίλ/78′ πέν. Μπονούτσι) και η διαδικασία των πέναλτι είναι συναρπαστική. Τρεις παίκτες από κάθε ομάδα αποτυγχάνουν να σκοράρουν και όλα κρίνονται στην ένατη εκτέλεση, όπου ο Νόιερ «νικά» τον Νταρμιάν και λίγο αργότερα ο Έκτορ ευστοχεί, διαμορφώνοντας το 6-5.

2014: Σε ηλικία 97 ετών αφήνει την τελευταία του πνοή ο παλαίμαχος Αμερικανός δρομέας μεσαίων αποστάσεων, Λούι Ζαμπερίνι. Είχε τερματίσει όγδοος στα 5.000 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο, έγινε όμως ευρέως γνωστός όταν η συγγραφέας Λόρα Χίλενμπραντ κατέγραψε σε βιβλίο («Unbroken» – ελληνικός τίτλος «Αλύγιστος», εκδόσεις Bell 2014) την απίστευτη ιστορία επιβίωσής του κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 2014 η ιστορία του Ζαμπερίνι γυρίστηκε σε ταινία, σε παραγωγή και σκηνοθεσία της Αντζελίνα Τζολί, με τον τίτλο «Unbroken».

2010: Στον πιο δραματικό αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Νοτίου Αφρικής, η Ουρουγουάη αποκλείει την Γκάνα με 4-2 στα πέναλτι (1-1 στα 120′), με τον πρώην παίκτη του Άρη, Σεμπαστιάν Αμπρέου, να σκοράρει με «αλά Πανένκα» χτύπημα στην τελευταία εκτέλεση. Στο 119′ η Γκάνα έχασε τεράστια ευκαιρία για τη νίκη όταν ο Λουίς Σουάρες σταμάτησε με το χέρι πάνω στη γραμμή προσπάθεια του Γκιαν Ασαμόα. Ο διαιτητής απέβαλε τον Ουρουγουανό επιθετικό και καταλόγισε πέναλτι, στο οποίο όμως αστόχησε ο Γκιαν (δοκάρι κι έξω).

2008: Αρχίζει στην Πάτρα το 1ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Κωφών ανδρών-γυναικών, που θα ολοκληρωθεί στις 12 Ιουλίου. Στο τουρνουά των ανδρών μετέχουν 15 ομάδες και το κατακτά η Γερμανία (5-3 την Τουρκία) και σε εκείνο των γυναικών πέντε ομάδες, με τελική νικήτρια τη Ρωσία (1-0 τη Γερμανία στην παράταση).

2000: Η κάτοχος του παγκοσμίου τίτλου Γαλλία κατακτά και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα νικώντας την Ιταλία με 2-1 στην παράταση στον τελικό του Ρότερνταμ. Οι «Ατζούρι» ανοίγουν το σκορ με τον Μάρκο Ντελβέκιο στο 55′ και κρατούν το προβάδισμα μέχρι το τέταρτο λεπτό των καθυστερήσεων, όταν ο Σιλβέν Βιλτόρ ισοφαρίζει με «ξερό» σουτ. Ο Νταβίντ Τρεζεγκέ πετυχαίνει στο 103′ το «χρυσό» γκολ που δίνει πρόωρο τέλος στην παράταση, αξιοποιώντας εξαιρετική ατομική προσπάθεια και ασίστ του Ρομπέρ Πιρές.

1994: Ο 27χρονος Κολομβιανός αμυντικός Αντρές Εσκομπάρ δολοφονείται στην πρωτεύουσα Μεντεγίν από τρία άτομα που τον κατηγορούν ως υπαίτιο για την αποτυχία της εθνικής ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο των ΗΠΑ. Ο Εσκομπάρ είχε σημειώσει αυτογκόλ στην ήττα της Κολομβίας από τις ΗΠΑ με 2-1, που επικύρωσε τον αποκλεισμό από τον 1ο γύρο της διοργάνωσης. Ως ύποπτος για τη δολοφονία του συλλαμβάνεται μερικές ώρες αργότερα ο Ουμπέρτο Κάστρο, μέλος καρτέλ ναρκωτικών, ο οποίος ομολογεί την πράξη του την επόμενη μέρα.

1982: Η Βραζιλία νικά με 3-1 την Αργεντινή (12′ Ζίκο, 67′ Σερζίνιο, 75′ Ζούνιορ/89′ Ντίας) και δίνει τέλος στην προσπάθειά της για υπεράσπιση του τίτλου που είχε κερδίσει το 1978. Αρνητικός πρωταγωνιστής του αγώνα είναι ο σταρ της «αλμπισελέστε», Ντιέγκο Μαραντόνα, ο οποίος αντικρίζει την κόκκινη κάρτα στο 85′ για αντιαθλητικό φάουλ στον Ζοάο Μπατίστα (ο οποίος λίγες στιγμές νωρίτερα είχε πέσει άτσαλα πάνω στον Χουάν Μπάρμπας).

1976: Ύστερα από έναν χρόνο δικαστικής διαμάχης, ολοκληρώνεται η μεταγραφή του Θωμά Μαύρου από τον Πανιώνιο στην ΑΕΚ, αντί του ποσού των 10 εκατ. δρχ.

1968: Ο Ολυμπιακός κι ο Παναθηναϊκός αφήνουν στην άκρη τις κόντρες τους και συγκροτούν μικτή ομάδα για να αντιμετωπίσουν σε φιλικό αγώνα την πρώην πρωταθλήτρια Ευρώπης Ίντερ στο “Γ. Καραϊσκάκης”. Το παιχνίδι λήγει ισόπαλο 2-2 με τους Γιώργο Σιδέρη και Χρήστο Ζαντέρογλου να σκοράρουν για τη Μικτή.

1967: Η Γαλλίδα παίκτρια του γκολφ, Κατρίν Λακόστ, γίνεται η νεότερη και ταυτόχρονα η πρώτη ξένη νικήτρια του US Open. Η Λακόστ είναι κόρη του παλαίμαχου τενίστα και μετέπειτα επιχειρηματία, Ρενέ Λακόστ και της παλιάς πρωταθλήτριας του γκολφ, Σιμόν ντε λα Σομ.

1961: Ο Ολυμπιακός κατακτά το Κύπελλο Ελλάδας για πέμπτη διαδοχική σεζόν (επίδοση-ρεκόρ όλων των εποχών), όταν νικά στον τελικό τον Πανιώνιο με 3-0. Το σκορ ανοίγει ο Κώστας Παπάζογλου στο 34′ και τη νίκη των «ερυθρόλευκων» σφραγίζει ο Γιώργος Σιδέρης με δύο τέρματα (69′, 88′). Το σερί θα σπάσει άδοξα την επόμενη χρονιά, όταν ο τελικός Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός θα διακοπεί λόγω σκότους και δεν θα επαναληφθεί, επειδή έχουν προηγηθεί επεισόδια που φοβίζουν τους ιθύνοντες της ΕΠΟ.

1961: Ο νομπελίστας Αμερικανός συγγραφέας, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, αυτοκτονεί στο σπίτι του, στο Κέτσαμ του Αϊντάχο. Στα νιάτα του είχε ασχοληθεί με την πυγμαχία, ενώ είχε εκφράσει την αγάπη του για τον αθλητισμό συμπεριλαμβάνοντας στα έργα του σε μεγάλους αθλητές (όπως ο παίκτης του μπέιζμπολ, Τζο ΝτιΜάτζο και η τενίστρια, Σουζάν Λανγκλέν).

1957: Διεξάγεται ο πρώτος αγώνας ταχύτητας στην πίστα προσγείωσης του Τατοΐου με νικητή τον Κωνσταντίνο Σπηλιωτάκη με Alfa Romeo και ταχύτητα 102 χλμ/ώρα. Η διαδρομή των τεσσάρων χιλιομέτρων συμπληρώνεται με παρακείμενους αγροτικούς δρόμους της πίστας δημιουργώντας ένα μικτό σχήμα «ειδικής διαδρομής» και «αγώνα ταχύτητας».

1954: Η Αυστρία νικά με 3-1 την Ουρουγουάη στον μικρό τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ελβετίας και κατακτά την τρίτη θέση, την υψηλότερη στην ιστορία της στη διοργάνωση.

1950: Η Ουρουγουάη προκρίνεται στους «4» του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Βραζιλίας, καθώς συντρίβει με 8-0 τη Βολιβία με χατ τρικ του Όσκαρ Μίγκες, στον μοναδικό αγώνα της για τον 1ο γύρο. Στον ίδιο όμιλο είχε κληρωθεί και η Γαλλία, η οποία όμως απέσυρε την τελευταία στιγμή τη συμμετοχή της λόγω του υψηλού κόστους του ταξιδιού.

1921: Στον πρώτο πυγμαχικό αγώνα με χρηματικό έπαθλο που υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο δολάρια, ο Τζακ Ντέμσι νικά με νοκ άουτ στον 4ο γύρο τον Γάλλο Ζορζ Καρπαντιέ και διατηρεί τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή στην κατηγορία βαρέων βαρών.

1916: Αρχίζει στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής το 1ο Πρωτάθλημα Νοτίου Αμερικής, το γνωστό μας σήμερα ως Κόπα Αμέρικα. Πρόκειται για την αρχαιότερη ποδοσφαιρική διοργάνωση εθνικών ομάδων στον πλανήτη, πέρα από τα τουρνουά που είχαν διεξαχθεί στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων. Στον ιστορικό εναρκτήριο αγώνα η Ουρουγουάη νικά με 4-0 τη Χιλή, με τους Χοσέ Πιεντιμπένε και Ισαμπελίνο Γραδίν να πετυχαίνουν από δύο τέρματα.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News