Ανδρέας Παπαεμμανουήλ: Ο Πειραιώτης που χάρισε στον Παναθηναϊκό το πρώτο πρωτάθλημα της Α' Εθνικής

Απ’ όπου κι αν το πιάσεις το πρώτο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής, που ολοκληρώθηκε στις 31 Ιουλίου 1960 με το μπαράζ τίτλου Παναθηναϊκός-ΑΕΚ 2-1, στον Ανδρέα Παπαεμμανουήλ θα καταλήξεις.

Αν και ο νεαρός Μίμης Δομάζος έκανε τότε το ξεπέταγμά του και ο Κώστας Λινοξυλάκης βρισκόταν ακόμα στα ντουζένια του, ήταν ο ταχύτατος νεαρός μέσα δεξιά εκείνος που έκανε τη διαφορά με περισσότερους από έναν τρόπους, ώστε το «τριφύλλι» να κερδίσει εκείνο τον τίτλο, που έδωσε τέλος στην εξαετή κυριαρχία του Ολυμπιακού που είχε προηγηθεί.

Κατ’ αρχάς πέτυχε το νικητήριο γκολ στο μπαράζ που διεξήχθη στο παλιό στάδιο «Γ. Καραϊσκάκης». Στο 47ο λεπτό εκμεταλλεύθηκε ωραία μπαλιά του Μίμη Μπενάρδου, μπήκε στην περιοχή της Ένωσης και με δυνατό σουτ έστειλε την μπάλα στα δίχτυα του Σωτήρη Φακή (ο οποίος είχε προτιμηθεί σ’ εκείνο το ματς ως τερματοφύλακας έναντι του Στέλιου Σεραφείδη). Η Ένωση είχε προηγηθεί στο 13′ με τον Χρήστο Άμπο, προτού ισοφαρίσει στο 34′ ο Βαγγέλης Πανάκης.

Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτό. Ο «Κούνελος» ήταν ο παίκτης στον οποίο όφειλε ο Παναθηναϊκός την παρουσία του στο μπαράζ, μια και μία εβδομάδα νωρίτερα είχε σημειώσει χατ τρικ στον θρίαμβο με 4-1 επί του Ολυμπιακού στο Φάληρο, για την τελευταία αγωνιστική της κανονικής διάρκειας! Την ίδια ώρα ο Πανιώνιος νίκησε 3-2 την ΑΕΚ στη Νέα Σμύρνη με πρωταγωνιστή τον Θανάση Σαραβάκο και προκάλεσε την ισοβαθμία στην κορυφή, που κανείς δεν περίμενε!

Κι όλα αυτά συνέβησαν ενώ τον Φεβρουάριο, ύστερα από το ντέρμπι Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός για τον α’ γύρο (0-0), η καριέρα του Παπαεμμανουήλ είχε τεθεί σε κίνδυνο λόγω ενός ανόητου συμβάντος που είχε λάβει χώρα στη Σόφια, στο περιθώριο ενός αγώνα της Εθνικής Ενόπλων. Η πανίσχυρη τότε Επιτροπή Φιλάθλου Ιδιότητος τον είχε διαγράψει απ’ τα μητρώα της επειδή είχε κλέψει μια… ταμπακιέρα απ’ το ξενοδοχείο όπου διέμενε η αποστολή! Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι ο νεαρός άσος δεν είχε δικαίωμα να ξαναπαίξει ποδόσφαιρο. Όμως, η στάση του (τότε) Διαδόχου Κωνσταντίνου, ο οποίος ήταν πρόεδρος της ΕΦΙ, συνέβαλε στην τελική αθώωσή του.

Έτσι, ο ταλαντούχος άσος του «τριφυλλιού», ο οποίος είχε δύο παρατσούκλια (εκτός από «Κούνελος», για την ταχύτητά του, λεγόταν και «Παπακανόνης», για τα δυνατά σουτ που εξαπέλυε) συνέχισε την καριέρα του και εξελίχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους Έλληνες επιθετικούς όλων των εποχών. Πέρα από την συμβολή του στο πρωτάθλημα του 1960, βοήθησε καθοριστικά τον Παναθηναϊκό να συνεχίσει την κυριαρχία του στην Α’ Εθνική και το 1961 και το 1962.

Γεννήθηκε απέναντι απ’ το «Γ. Καραϊσκάκης»

Είναι εντυπωσιακή η συγκυρία ότι ο Παπαεμμανουήλ πέτυχε τέσσερα πολύτιμα γκολ στα τελευταία κρίσιμα παιχνίδια του πρωταθλήματος του 1960, στο πρώτο γήπεδο το οποίο αντίκρισε στη ζωή του! Διότι το πατρικό του σπίτι στο Νέο Φάληρο, όπου γεννήθηκε (στις 18 Φεβρουαρίου 1939) και μεγάλωσε, απείχε μερικά μέτρα από το «Γ. Καραϊσκάκης»!

Ήταν ο ένατος ηλικιακά από τα δέκα συνολικά παιδιά των γονιών του και από πολύ μικρός φανέρωσε τις αρετές του στο ποδόσφαιρο. Δεν υπήρχαν και πολλές εναλλακτικές επιλογές διασκέδασης για τα παιδιά της μετακατοχικής περιόδου, απ’ το να κλωτσούν το αυτοσχέδιο τόπι τους στις αναρίθμητες αλάνες που υπήρχαν τότε ακόμα και στις μεγαλουπόλεις.

Ο Παπαεμμανουήλ είχε μόλις τελειώσει το δημοτικό σχολείο όταν υπέγραψε δελτίο στον Πειραϊκό, ο οποίος είχε ως έδρα ένα γήπεδο που βρισκόταν ακριβώς δίπλα στο «Γ. Καραϊσκάκης» (και αργότερα εξελίχθηκε σε βοηθητικό του). Δεν ήταν απλό πράγμα για να ένα μικρό παιδί, που δεν ήταν και πρώτο μπόι, να τα βγάλει πέρα σε ένα σκληρό πρωτάθλημα όπως ήταν τότε εκείνο της ΕΠΣ Πειραιά. Αυτός όμως τα κατάφερε και προτού κλείσει τα 18 του χρόνια είχε γίνει περιζήτητος απ’ όλους τους μεγάλους συλλόγους της Αττικής.

Θα περίμενε κανείς ότι θα κατέληγε στον Ολυμπιακό, όπως συνέβαινε με τα περισσότερα ταλέντα που αγωνίζονταν στις μικρότερες ομάδες του λιμανιού. Ο Παναθηναϊκός, όμως, έδειξε πρώτος έμπρακτο ενδιαφέρον για τον νεαρό άσο κι έδωσε σκληρή μάχη με τους «ερυθρόλευκους» το καλοκαίρι του 1958 για να τον κάνει δικό του.

Ο Παπαεμμανουήλ εκμυστηρεύθηκε σε συνέντευξή του στον Στράτο Σεφτελή στο «Εθνοσπόρ» (που συμπεριλήφθηκε στην έκδοση «Οι 50 Κορυφαίοι», το 2004) ότι είχε πιεστεί τόσο πολύ ψυχολογικά από την κατάσταση, που έφυγε ένα πρωινό με έναν φίλο του με βάρκα στον Σαρωνικό, για να ψαρέψει και να διώξει από μέσα του το άγχος. Όμως, μία από τις αδελφές του που ήταν οπαδός του Παναθηναϊκού, ενημέρωσε σχετικά τον γενικό κουμανταδόρο του συλλόγου, Αντώνη Μαντζεβελάκη, ο οποίος πήρε ένα σκάφος του Λιμενικού και τον εντόπισε μεσοπέλαγα!

Μ’ αυτόν τον τρόπο ντύθηκε στα πράσινα ο Παπαεμμανουήλ. Οι «ερυθρόλευκοι» έκαναν ρελάνς αφού λίγο καιρό αργότερα απέκτησαν τον μικρότερο αδελφό του, Γιώργο, ο οποίος ήταν επίσης ταλαντούχος, αλλά δεν εξελίχθηκε ανάλογα. Ο Ανδρέας, όμως, δικαίωσε τις υψηλές προσδοκίες και συνέβαλε όχι μόνο στο να κατακτήσει ο Παναθηναϊκός το πρωτάθλημα του 1960, αλλά και τα δύο επόμενα, το 1961 και το 1962. Παράλληλα, καθιερώθηκε και στην Εθνική Ανδρών.

Δυστυχώς, μετά την απώλεια του τίτλου το 1963, στο μπαράζ με την ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια, μπήκε στο στόχαστρο από μερίδα παραγόντων, που τον κατηγόρησαν μαζί με άλλους παίκτες για μειωμένη απόδοση! Ο «Παπακανόνης» αρνήθηκε τις κατηγορίες και προφανώς δεν τις υποστήριξαν περισσότερο ούτε εκείνοι που τον είχαν βάλει στο στόχαστρο. Απόδειξη είναι το γεγονός ότι τις δύο επόμενες σεζόν, που ο Παναθηναϊκός κέρδισε τον τίτλο με προπονητή τον Στέπαν Μπόμπεκ (το 1963-64 με το αήττητο και το 1964-65), ο «Κούνελος» έπαιξε βασικός.

Η μεταγραφή στην ΑΕΚ

Παρ’ όλα αυτά, το «γυαλί» στη σχέση του Παπαεμμανουήλ με τον Παναθηναϊκό είχε ραγίσει και έσπασε οριστικά την περίοδο 1966-67, με την περιβόητη «ανανέωση». Αφού έμεινε για καιρό παροπλισμένος, έφυγε στα τέλη του 1968 για την Αυστραλία μαζί με τον στενό φίλο και συμπαίκτη του, Τάκη Λουκανίδη. Για ένα εξάμηνο αγωνίστηκε στην Καντερμπέρι του Σίντνεϊ κι όταν επέστρεψε στην Αθήνα, το καλοκαίρι του 1969, πήρε μεταγραφή στην ΑΕΚ.

Αρχικά είχε συμφωνήσει με τον Ίκαρο Νέας Ιωνίας, μία από τις ισχυρότερες ομάδες της Β’ Εθνικής εκείνη την εποχή, όμως με παρέμβαση του Κλεάνθη Μαρόπουλου στον γγΑ της χούντας, Κωνσταντίνο Ασλανίδη, η μεταγραφή ακυρώθηκε και ο Παπαεμμανουήλ κατέληξε στην Ένωση. Ξεπλήρωσε τη ζημιά που της είχε κάνει το 1960, βοηθώντας την να κατακτήσει το πρωτάθλημα του 1971. Και έναν χρόνο αργότερα κρέμασε τα παπούτσια του, σε ηλικία 33 ετών.

Για πολλά χρόνια ο «Κούνελος» ασχολήθηκε με την προπονητική. Κυρίως σε ομάδες των χαμηλότερων κατηγοριών, αλλά και στον Παναθηναϊκό, ως συνεργάτης διάσημων ξένων, αλλά και ως πρώτος προπονητής. Το σημαντικότερο έργο του, όμως, το πρόσφερε στην Εθνική Νέων, όπου εργάστηκε για αρκετά χρόνια αναδεικνύοντας πολλούς σπουδαίους ποδοσφαιριστές που στελέχωσαν αργότερα και την Εθνική Ανδρών.

Ο Παπαεμμανουήλ έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 81 ετών την 1η Μαρτίου 2020, λίγο πριν την επιβολή του πρώτου «λοκντάουν» για την πανδημία του Covid-19. Αξίζει να σημειωθεί ότι παραμένει μέχρι και σήμερα ο μοναδικός παίκτης του Παναθηναϊκού που έχει σημειώσει χατ τρικ σε ντέρμπι με τον Ολυμπιακό στο πλαίσιο της Α’ Εθνικής.

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 31 Ιουλίου

2024: Ο τζουντόκα Θοδωρής Τσελίδης κερδίζει το πρώτο μετάλλιο για την Ελλάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού. Νικά στον τελικό του ρεπεσάζ τον Ισπανό Τρισιάνι Μοκλασισβίλι και κατακτά το χάλκινο μετάλλιο.

2015: Η 21χρονη Αυστριακή πρωταθλήτρια του επί κοντώ, Κίρα Γκρίνμπεργκ, τραυματίζεται σοβαρά στην προπόνησή της, όταν ύστερα από άλμα της προσγειώνεται άσχημα με το κεφάλι και τον αυχένα. Θα προσκομιστεί σε νοσοκομείο του Ίνσμπρουκ με κάταγμα του πέμπτου αυχενικού σπόνδυλου, αλλά παρά τη χειρουργική επέμβαση στην οποία υποβάλλεται, μένει παραπληγική.

2012: Ο Μάικλ Φελπς κατακτά στο Λονδίνο το ασημένιο μετάλλιο στα 200 μέτρα πεταλούδα πίσω από τον Νοτιοαφρικανό, Τσαντ Λεκλός και το χρυσό μετάλλιο στην σκυταλοδρομία 4×200 μέτρα ελεύθερο. Φτάνει έτσι τα 19 μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες (από τα οποία 15 είναι χρυσά) και καταρρίπτει το ρεκόρ της Ρωσίδας αθλήτριας της ενόργανης γυμναστικής, Λαρίσα Λατίνινα.

1998: Ο Περικλής Ιακωβάκης κατακτά το χρυσό μετάλλιο στα 400 μέτρα εμπόδια στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Εφήβων-Νεανίδων του Ανσί της Γαλλίας, με παγκόσμιο ρεκόρ (49.82).

1996: Η Ουκρανή παγκόσμια ρεκορντγούμαν του τριπλούν, Ινέσα Κράβετς, κερδίζει με 15.33 μ. το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, όπου το αγώνισμα κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στο πρόγραμμα.

1992: Ο Πύρρος Δήμας κατακτά το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία των 82,5 κιλών της άρσης βαρών, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης. Γίνεται έτσι ο πρώτος Έλληνας αθλητής που ανεβαίνει στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου μετά τον παλαιστή Στέλιο Μυγιάκη, το 1980 στη Μόσχα.

1984: Ο Αμερικανός Ρόουντι Γκέινς κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα ελεύθερο των Ολυμπιάκων Αγώνων του Λος Άντζελες με 49.80 (ολυμπιακό ρεκόρ).

1980: Ο Πολωνός Μπρόνισλαβ Μαλινόφσκι κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στα 3.000 μέτρα στιπλ των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας, αφήνοντας καθαρά δεύτερο τον Τανζανό, Φίλμπερτ Μπαγί.

1976: Ο πρωθυπουργός της Ελλαδας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, με επιστολή του προς τον πρόεδρο της ΔΟΕ, Λόρδο Κιλάνιν, προτείνει τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. Το αίτημά του, ωστόσο, δεν βρίσκει ανταπόκριση.

1976: Ο Πολωνός άλτης του ύψους, Γιάτσεκ Βσόουα, κερδίζει χρυσό μετάλλιο με νέο ολυμπιακό ρεκόρ (2.25 μ.).

1972: Ο Ολυμπιακός αποκτά από τον Πανσερραϊκό τον ταλαντούχο τερματοφύλακα, Παναγιώτη Κελεσίδη, ο οποίος θα εξελιχθεί σε έναν από τους κορυφαίους της ιστορίας του.

1968: Ο Παναθηναϊκός αποκτά από την Ξάνθη τον ταλαντούχο επιθετικό, Αντώνη Αντωνιάδη, ύστερα από μάχη με την ομάδα των Τρικάλων. Ο «Ψηλός» θα συγκροτήσει ένα αχτύπητο δίδυμο με τον Μίμη Δομάζο και θα σημειώσει 180 γκολ με τη φανέλα του Παναθηναϊκού στην Α’ Εθνική.

1955: Ο Κώστας Νεστορίδης μεταγράφεται από τον Πανιώνιο στην ΑΕΚ με διετή αποκλεισμό, όπως προβλέπει τότε ο κανονισμός σε περίπτωση που μη συναίνεσης των δύο σωματείων. Θα αγωνίζεται μόνο σε φιλικά παιχνίδια της Ένωσης μέχρι το καλοκαίρι του 1957.

1927: Διεξάγονται σε στάδιο της Νέας Υόρκης οι Πανελλήνιοι Αμερικανικοί Αγώνες, με διοργανωτές ελληνικούς συλλόγους της Νέας Υόρκης και του Σικάγο και επιδόσεις καλύτερες από τα πανελλήνια ρεκόρ.

1922: Ο Πανελλήνιος Ποδοσφαιρικός και Αγωνιστικός Όμιλος, ιδρυθείς στην Αθήνα το 1908, στέλνει έγγραφο στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή γνωστοποιώντας την απόφαση της γενικής του συνέλευσης βάσει της οποίας άλλαζε την ονομασία του σε «Παναθηναϊκός Αθλητικός Ομιλος», με σήμα το πράσινο τριφύλλι.

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News