Παγκόσμιο Κύπελλο 1990: Η «προβληματική» σχέση Ολλανδών και Γερμανών, οι ροχάλες και μία διαφήμιση για βούτυρο
Οι Ολλανδοί είχαν νικήσει τους Δυτικογερμανούς στον ημιτελικό του Euro 1988, αλλά δύο χρόνια αργότερα, στο Μιλάνο, ο Φρανκ Ράικαρντ διαπίστωσε μια παράδοξη κινητικότητα στους σιελογόνους αδένες του, ενώ ο Ρούντι Φέλερ δεν είχε ενημερωθεί για αυτό
Ήταν οι παίκτες από το Σουρινάμ, που έκαναν τη διαφορά στην Ολλανδία η οποία κατέκτησε το Euro το 1988; Ή μήπως ο Μάρκο φαν Μπάστεν ήταν αρκετός και οι μολούκοι έπρεπε να αναγνωρίζουν τη θέση τους στην ιεραρχία και να μη διεκδικούν κάτι περισσότερο από τον επιφανειακό σεβασμό που τους αποδιδόταν;
Δεν ήταν άγνωστο το πολεμικό πεδίο στο εσωτερικό των «οράνιε». Οι Ολλανδοί δεν έβρισκαν τη θαλπωρή και την αίσθηση της οικογένειας στο εσωτερικό της εθνικής ομάδας. H ομάδα που έφτασε σε δύο τελικούς Παγκόσμιου Κυπέλλου, το 1974 και το 1978 και που έπαιξε στην τελική φάση του Euro 1976, απέπνεε το άρωμα της αποστασιοποίησης.
Για τον ψυχίατρο, οι Ολλανδοί είναι ένα πραγματικό θέμα προς συζήτηση. Η άρνηση αποδοχής της πραγματικότητας, είτε επρόκειτο για εσωτερικές κόντρες είτε για τον τρόπο που διαχειρίζονταν τις ήττες, συνοδευόταν από την απόρριψη της εσωτερικής γαλήνης μέσω της ομαδικότητας.
Μόνο το 1988, όταν ο Μάρκο φαν Μπάστεν πρόλαβε τον Γιούργκεν Κόλερ μέσα στο «Volksparkstadion» του Αμβούργου και πέτυχε το γκολ της νίκης στον ημιτελικό του Euro, με την Ολλανδία να επικρατεί 2-1 της Δυτικής Γερμανίας, έμοιαζε να αλλάζει η κατάσταση.
Ο Γιούργκεν Κόλερ μαρκάρει τον Μάρκο φαν Μπάστεν στον ημιτελικό του Euro 1988
Αυτό ενδεχομένως να συνέβη επειδή δεν υπήρχε κάποιο ποδοσφαιρικό φαινόμενο τύπου Άγιαξ, που στις αρχές της δεκαετίας του ’70 έκανε τον Γιόχαν Κρόιφ και τους συμπαίκτες του να νιώθουν άτρωτοι, ήδη πρωταθλητές κόσμου.
Τότε η Ολλανδία επεδείκνυε μια συμπεριφορά που ταίριαζε μόνο σε μία ομάδα η οποία είχε κατακτήσει τα πάντα -με παίκτες που αντιλαμβάνονταν την τελική νίκη στο Παγκόσμιο Κύπελλο, μέσα στη Γερμανία, ως αξίωμα.
Η κατάσταση, 14 χρόνια αργότερα, ήταν εντελώς διαφορετική. Μπορεί ο Μάρκο φαν Μπάστεν, ο Φρανκ Ράικαρντ, ο Γιαν Βάουτερες και ο σπουδαίος Άρνολντ Μιούρεν, ο μόνος ποδοσφαιριστής που ήταν στην Ολλανδία το 1974 και το 1988, να είχαν στεφθεί κυπελλούχοι Ευρώπης με τον Άγιαξ το 1987, μπορεί ο Χανς φαν Μπρόικελεν και ο Ρόναλντ Κούμαν, μαζί με τον Μπέρι φαν Έρλε, να είχαν πάρει το Κύπελλο Πρωταθλητριών με την Αϊντχόφεν το 1988, όμως επιζητούνταν αποδείξεις με την Εθνική.
Σε εκείνο το Euro, που κατέκτησε η ομάδα του Ρίνους Μίχελς, δεν ήρθε μόνο η κατάκτηση, αλλά και η επικράτηση της 21ης Ιουνίου επί των Γερμανών μέσα στο έδαφός τους. Οι Ολλανδοί προσπαθούσαν επί χρόνια να κρύβουν τις ιστορίες συνεργασίας με τους Ναζί κάτω από το χαλί, παραποιώντας ακόμα και την πραγματικότητα: ζούσαν στο Dogville και με την επίφαση της αλληλεγγύης η Αστυνομία έδινε τους Εβραίους, οι οποίοι υποτίθεται ότι ήταν καλά προστατευμένοι στο Άμστερνταμ, στους κατακτητές.
Ο Ρόναλντ Κούμαν με τη φανέλα του Όλαφ Τον, μετά τον ημιτελικό του Αμβούργου
Ακριβώς αυτή η αναμέτρηση ήταν που δημιούργησε την ελπίδα της αποδέσμευσης. Σε αντίθεση, όμως, με το ζήλο που επέδειξαν οι Ολλανδοί ποδοσφαιριστές σε εκείνη τη διοργάνωση, ο Μπεενάκερ, που αντικατέστησε τον Μίχελς στην προπονητική ηγεσία, είχε να αντιμετωπίσει ένα πολύ γνώριμο, αλαζονικό, τουπέ.
Το κακό αίμα
Μετά τη λήξη του ημιτελικού στο Αμβούργο, συνέβη και κάτι άλλο: αφού ο Κούμαν και ο Όλαφ Τον αντάλλαξαν φανέλες, ο πρώτος υποκρίθηκε ότι σκούπισε τα οπίσθιά του με την εμφάνιση του αντιπάλου του. Μια τέτοια χειρονομία δεν ήταν πρωτόγνωρη.
Στο Euro του 1980, ο Χούουμπ Στέφενς, που αργότερα δούλεψε ως προπονητής, πλην ΠΑΟΚ, σε πέντε γερμανικές ομάδες, με το έργο του στη Σάλκε από το 1996 έως το 2002 να τον κάνει γνωστό, την… έπεσε στον Χάραλντ Σουμάχερ σε μία φάση του παιχνιδιού για τους ομίλους, που έληξε 3-2 υπέρ των Δυτικογερμανών, με το χατ τρικ του Κλάους Άλοφς.
Φυσικά, όλοι ξέρουν ότι ο Σουμάχερ δεν είχε μαλακά μόρια. Επιπλέον, σε εκείνο το παιχνίδι, που ήταν το πρώτο του Λόταρ Ματέους με την εθνική ομάδα, ο Ρενέ φαν ντερ Κέρκοφ είχε ρίξει μπουνιά στον Μπερντ Σούστερ, για την οποία έμεινε ατιμώρητος.
Ο Κλάους Άλοφς σκοράρει ένα από τα τρία γκολ του στο Δυτική Γερμανία-Ολλανδία 3-2 για το Euro 1980
Έτσι, όταν, δέκα χρόνια αργότερα, οι δύο ομάδες ήρθαν αντιμέτωπες για τη φάση των «16» του Παγκόσμιου Κυπέλλου της Ιταλίας, είχαν προηγηθεί μερικές πολύ εχθρικές κόντρες. Η Ολλανδία, μάλιστα, για να μην επικρίνονται μόνο οι Δυτικογερμανοί με το παιχνίδι απέναντι στην Αυστρία, το 1982, που έμειναν έξω οι Αλγερινοί, είχαν προκριθεί στην επόμενη φάση με τη μέθοδο της συνεννόησης.
Σε έναν όμιλο που είχε πέντε ισοπαλίες σε έξι παιχνίδια, η Ολλανδία και η Ιρλανδία προκρίθηκαν δίχως να νικήσουν, αλλά και χωρίς να χάσουν.
Στο μεταξύ τους ματς, για την τελευταία αγωνιστική του ομίλου και μετά την ήττα της Αιγύπτου από την Αγγλία με σκορ 1-0, υπήρξε μια στιγμή, περίπου 20 λεπτά πριν τη λήξη του ματς, που ο αρχηγός του ΕΪΡΕ, Μικ ΜακΚάρθι, και ο Ρούουντ Γκούλιτ συμφώνησαν να παραμείνει έτσι το σπορ, για να μείνουν εκτός οι Αφρικανοί.
Οι Γερμανοί, στο μεταξύ, έκαναν… παρέλαση στο δικό τους όμιλο, νικώντας 4-1 τη Γιουγκοσλαβία και 5-1 τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, πριν την ισοπαλία τους με την Κολομβία, 1-1.
Οι δύο ομάδες συναντήθηκαν στο «Σαν Σίρο» του Μιλάνου, στις 24 Ιουνίου 1990, δύο χρόνια και τρεις μέρες μετά τον ημιτελικό του Αμβούργου. Ο πιο εκνευρισμένος ποδοσφαιριστής στο γήπεδο ήταν ο Ράικαρντ.
Έχοντας επωμιστεί το βάρος να προσέχει τον Γιούργκεν Κλίνσμαν, ο οποίος ήταν σεσημασμένος ούτως ή άλλως για την… τάση ηλεκτροπληξίας έπειτα από μαρκαρίσματα, ο ποδοσφαιριστής που πέρασε την προηγούμενη χρονιά στη Σπόρτινγκ Λισαβόνας και θα γινόταν ο τρίτος Ολλανδός που θα έπαιρνε μεταγραφή στη Μίλαν του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ήταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση.
Το σκηνικό που οδήγησε στην αποβολή των Φέλερ και Ράικαρντ, λίγο πριν το δεύτερο φτύσιμο
Ο Ρούντι Φέλερ θα μάθαινε ότι ο Ράικαρντ είχε χωρίσει από τη σύζυγό του μόλις λίγες μέρες πριν αρχίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ύστερα από πέντε μήνες, όταν ο πρώτος θα απολογούνταν για τη συμπεριφορά του στο πλαίσιο του παιχνιδιού Μίλαν-Ρόμα για τη Serie A. Όμως τότε, ο Γερμανός επιθετικός δεν θα μπορούσε να το ξέρει.
Ύστερα από ένα σκληρό μαρκάρισμα στον Κλίνσμαν, ο Ράικαρντ σημάδεψε τον Φέλερ. Ο Γερμανός επιθετικός προσπάθησε να ξεκινήσει μια ατομική προσπάθεια η οποία σταμάτησε βίαια από τον Ολλανδό. Ο 30χρονος Γερμανός σηκώθηκε εκνευρισμένος, αλλά διατήρησε την ψυχραιμία του.
Από τη μεριά του, ο 27χρονος Σουριναμέζος την έχασε όταν ο Αργεντινός Χόρχε Λουστάου τού έδειξε την κίτρινη. Ήταν η δεύτερή του στη διοργάνωση και σήμαινε ότι, εφόσον η Ολλανδία προσπερνούσε τη Δυτική Γερμανία, δεν θα είχε δικαίωμα συμμετοχής στα προημιτελικά.
Τρέχοντας προς τα πίσω, κατέστη φανερό ότι μάζευε σάλιο. Φτάνοντας στον Φέλερ, τον έφτυσε στη χαίτη. Ο Γερμανός το καταλαβαίνει και πάει προς το μέρος του Ράικαρντ για τσαμπουκά. Ο Λουστάου τού δείχνει την κίτρινη κάρτα, παραμένοντας αμετάπειστος από τη χειρονομία του στράικερ της Ρόμα, που του δείχνει το σάλιο του αντιπάλου του στα μαλλιά του.
Δεν περνούν παρά ελάχιστα δευτερόλεπτα και, μετά την εκτέλεση φάουλ από τον Αντρέας Μπρέμε, ο Φέλερ κερδίζει μια κεφαλιά στην περιοχή. Είναι ψηλοκρεμαστή και δεν έχει δύναμη, οπότε ο Φαν Μπρόκελεν φαίνεται ότι θα μπλοκάρει την μπάλα. Ο Φέλερ τρέχει προς το μέρος του και ενώ ο Ολλανδός τερματοφύλακας πηδάει, κάνει το ίδιο. Και οι δύο πέφτουν κάτω.
Ο Ράικαρντ τρέχει προς τον Φέλερ, που είναι πεσμένος, και προσπαθεί να του πιάσει το αυτί. Ο Φαν Μπρόκελεν, πιθανότατα αντιλαμβανόμενος ότι ο συμπαίκτης του κινδυνεύει, πήγαινει προς τον Γερμανό και προσπαθεί να τον εκφοβίσει. Ο Κλίνσμαν τρέχει για να απομακρύνει τους δύο παίκτες. Ο Φέλερ σηκώνεται και ξαναπέφτει, ενδεχομένως αφήνοντας να υπονοηθεί ότι σπρώχτηκε.
Η διαφήμιση βουτύρου με πρωταγωνιστές τους Ράικαρντ και Φέλερ
Ο Λουστάου έχει πάρει τις αποφάσεις του. Δείχνει κίτρινη και στους δύο ταραξίες και τους αποβάλλει, στο 22’. Ο Ράικαρντ μαζεύει ξανά σάλιο και περνώντας δίπλα στον Φέλερ, τον φτύνει πάλι. Τρέχει προς την έξοδο, ενώ ο Γερμανός τον ακολουθεί έτοιμος για καβγά. Δείχνοντας θαυμαστή ωριμότητα, συγκρατείται.
Οι Δυτικογερμανοί είναι εκείνοι που νικούν 2-1, με τα γκολ των Ματέους και Μπρέμε, ενώ ο Κούμαν μειώνει με πέναλτι στο 89’. Είναι, επίσης, αυτοί που θα κατακτήσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ο Ράικαρντ θα ζητήσει συγγνώμη από τον Φέλερ, ο οποίος, παρ’ ότι τονίζει (και μάλλον έχει δίκιο) ότι δεν καταλαβαίνει για ποιο λόγο τον απέβαλε ο Λουστάου, αντιλαμβάνεται ότι επρόκειτο για σολωμόντειο λύση.
Λίγα χρόνια αργότερα, μία εταιρεία γαλακτοκομικών προτείνει στους δύο ποδοσφαιριστές να κάνουν μία διαφήμιση για βούτυρο. Κάθονται σε ένα τραπέζι, κόβουν ψωμί και αλείφουν βούτυρο πάνω του. «Όλα σε βούτυρο ξανά», είναι το σλόγκαν, που υποδηλώνει ότι οι δύο παίκτες δεν έχουν κόντρα μεταξύ τους. Τα χρήματα για τα οποία συμφωνούν, πάνε σε φιλανθρωπικό ίδρυμα.
Η σχέση των Γερμανών με τους Ολλανδούς, όμως, παραμένει ακόμη προβληματική.