Ολυμπιακός: Η πρόκριση επί του Άγιαξ που ξάφνιασε την Ευρώπη

Για μια ολόκληρη γενιά οπαδών του Ολυμπιακού, η νίκη-πρόκριση επί του Άγιαξ με 2-0 στην παράταση, στις 28 Σεπτεμβρίου 1983 για το Κύπελλο Πρωταθλητριών, αποτελεί σημείο αναφοράς.

Ρωτήστε όσους σημερινούς πενηντάρηδες (και βάλε…) «γαύρους» θέλετε και θα διαπιστώσετε πόσο ψηλά έχουν στην προσωπική τους ιεραρχία εκείνη τη βραδιά. Δεν ήταν μόνο η πρόκριση ενός θρυλικού συλλόγου του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, για την κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση, αλλά και ο τρόπος. Το γεμάτο Ολυμπιακό Στάδιο, τα γκολ του Νίκου Αναστόπουλου, ακόμα και η ιδιαίτερη φανέλα με το μπλε στο πάνω μέρος, που κάνουν την ανάμνηση ξεχωριστή.

Υπήρχε όμως και κάτι ακόμα. Για εκείνη τη γενιά Ολυμπιακών, ήταν η πρώτη πρόκριση που πανηγύρισαν στα Κύπελλα Ευρώπης. Από το 1974, όταν η μεγάλη ομάδα που είχε δημιουργήσει ο Νίκος Γουλανδρής απέκλεισε τη Σέλτικ (1-1, 2-0) και στη συνέχεια έχασε άδικα την πρόκριση στους «8» από την Άντερλεχτ, οι «ερυθρόλευκοι» δεν είχαν σημειώσει καμία επιτυχία εκτός συνόρων!

Το γεγονός, μάλιστα, ότι η επιτυχία επί του Άγιαξ ήρθε τρεις ημέρες μετά τη συντριβή με 4-0 από τον ΠΑΟΚ στις Σέρρες για το πρωτάθλημα, προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη έκρηξη συναισθημάτων. Η κυριαρχία στην Α’ Εθνική βρισκόταν σε κίνδυνο ύστερα από τέσσερα χρόνια, εκείνο το βράδυ όμως ο Ολυμπιακός φώναξε βροντερά «παρών», ξαφνιάζοντας μάλιστα όλη την Ευρώπη!

Οι βάσεις είχαν μπει από τον πρώτο αγώνα στο Άμστερνταμ, όπου ο Ολυμπιακός άντεξε στην πίεση και απέσπασε το 0-0. Ο «Αίαντας» δεν είχε φυσικά σχέση με την ομάδα που είχε κυριαρχήσει στην Ευρώπη την προηγούμενη δεκαετία, αλλά δεν ήταν και αμελητέα ποσότητα. Το ότι μετείχε στο Κύπελλο Πρωταθλητριών σήμαινε ότι είχε αναδειχθεί πρωταθλητής Ολλανδίας τη σεζόν 1982-83. Κι αυτό το είχε καταφέρει με προπονητή τον 36χρονο τότε, Άαντ Ντε Μος (τον γνωρίσαμε καλύτερα τη σεζόν 2009-10 που εργάστηκε στην Καβάλα), αλλά και τον συνομήλικό του, Γιόχαν Κρόιφ, που ήταν ο ηγέτης της ομάδας στον αγωνιστικό χώρο.

Ο Ολυμπιακός, όμως, δεν βρήκε απέναντί του τον Κρόιφ, μια και είχε μεταγραφεί στη Φέγενορντ ύστερα από την άρνηση των διοικούντων τον Άγιαξ να ανανεώσουν το συμβόλαιό του. Τη σκυτάλη είχαν παραλάβει νέα «αστέρια», απ’ τα οποία ξεχώριζαν τέσσερις μετέπειτα πρωταθλητές Ευρώπης με την Εθνική Ολλανδίας (το 1988). Ο 20χρονος Ρόναλντ Κούμαν, που αγωνιζόταν ακόμα στη θέση του αμυντικού χαφ και είχε μόλις αποκτηθεί από τη Χρόνινχεν, ο συνομήλικός του δεξιός μπακ, Σόνι Σιλόι, ο 19χρονος δεξιός εξτρέμ, Χέραλντ Φάνενμπουργκ και φυσικά ο 18χρονος σέντερ φορ, Μάρκο Φαν Μπάστεν.

Νεότατοι ήταν και οι δύο διεθνείς Δανοί, ο αριστερός εξτρέμ Γέσπερ Όλσεν και ο μέσος Γιαν Μέλμπι (στην τελευταία του σεζόν προτού μεταγραφεί στη Λίβερπουλ), ενώ o Ντικ Σουνάκερ ήταν ένας από τους λίγους «παλιούς» – δεν είχε προλάβει τη «χρυσή» εποχή του συλλόγου, ήταν όμως αναπληρωματικός στην Εθνική Ολλανδίας που έφτασε στον τελικό του Μουντιάλ του 1978. Σπουδαίος παίκτης ήταν και ο διεθνής Αυστριακός μεσοεπιθετικός, Φέλιξ Γκάσελιχ.

Παίρνετε, λοιπόν, μια ιδέα για το τι μέγεθος είχε αποκλείσει ο Ολυμπιακός, ο οποίος επιχειρούσε κι εκείνος ένα νέο ξεκίνημα με προπονητή τον Δυτικογερμανό, Χάιντς Χέερ, αντί του Πολωνού Κάζιμιρ Γκόρσκι.

Η μεγάλη βραδιά του Λεμονή και του Νόιμαν

Μπορεί στο μυαλό των περισσότερων η πρόκριση να είναι συνδεδεμένη – και δικαιολογημένα – με τον Νίκο Αναστόπουλο, ο οποίος πέτυχε και τα δύο γκολ στην παράταση, στο 94′ και το 118′, όμως ίσα μερίδια στην επιτυχία δικαιούνται και οι υπόλοιποι ποδοσφαιριστές.

Πρώτος απ’ όλους ξεχώρισε ο Τάκης Λεμονής. Τα γκολ της νίκης προήλθαν αμφότερα από δικές του ασίστ, ενώ σε όλη τη διάρκεια του αγώνα ήταν ο κινητήριος μοχλός των επιθέσεων του Ολυμπιακού, ενώ είχε και μία καλή εκτέλεση φάουλ στο 12′ που απέκρουσε δύσκολα ο τερματοφύλακας του Άγιαξ, Χανς Γκάλιε.

Πολύτιμος, όμως, ήταν ο Χέρμπερτ Νόιμαν, ο Δυτικογερμανός μέσος που είχε έρθει κατόπιν υπόδειξης του Χέερ και είχε πίσω του τεράστια καριέρα στην Κολωνία. Πριν τον Ολυμπιακό είχε περάσει από την Ιταλία (Ουντινέζε και Μπολόνια), ενώ είχε χριστεί και μία φορά διεθνής με τη «νατσιοναλμάνσαφτ», το 1978, τη χρονιά που η Κολωνία έκανε το μοναδικό νταμπλ της ιστορίας της. Το βράδυ της πρόκρισης επί του Άγιαξ ήταν πραγματικός μαέστρος των «ερυθρόλευκων», αφού από τα πόδια του ξεκίνησαν όλες σχεδόν οι επιθέσεις.

Μεγάλη απόδοση έπιασε και ο Νίκος Βαμβακούλας, ο οποίος όργωσε την αριστερή πλευρά και δημιούργησε και ευκαιρίες, ενώ δεν υπήρξε κανένας υστερήσας. Ο Νίκος Σαργκάνης πρόσφερε σιγουριά στα γκολπόστ, όπως και οι κεντρικοί αμυντικοί Σταύρος Παπαδόπουλος και Πέτρος Μίχος. Ο Γιάννης Γούναρης περιόρισε τη δράση του Όλσεν, ο Ρότζερ Άλμπερτσεν έκανε τη βρόμικη δουλειά στο κέντρο μαζί με τον Βαγγέλη Κουσουλάκη, ενώ θετικότατος ήταν και ο Πέτρος Ξανθόπουλος, που χρησιμοποιήθηκε σε πιο προωθημένο ρόλο.

Ακόμα και ο Τάσος Μητρόπουλος, που μπήκε στο ματς αμέσως μετά το 1-0 στη θέση του Γούναρη, κέρδισε στο 97′ την αποβολή του Έντο Όπχοφ (τον χτύπησε εκτός φάσης) και είχε πολύτιμη συνεισφορά για να «κλειδώσει» ο Ολυμπιακός την ιστορική πρόκριση.

Η επιτυχία δεν είχε συνέχεια

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η πρόκριση επί του Άγιαξ ήταν και η τελευταία αναλαμπή του Ολυμπιακού του Σταύρου Νταϊφά – μια και πάντοτε το ποδοσφαιρικό τμήμα του συλλόγου του Πειραιά ήταν συνυφασμένο με τους διοικητικούς ηγέτες του.

Ο Χέερ, ο οποίος ήταν μεγάλο προπονητικό μέγεθος στη Δυτική Γερμανία και είχε δουλέψει με επιτυχία στον Εθνικό και τον ΠΑΟΚ προτού αναλάβει τους «ερυθρόλευκους», δεν έμελλε να μακροημερεύσει.  Ο αποκλεισμός από την Μπενφίκα στον 2ο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών (νίκη με 1-0 στην Αθήνα, ήττα με 3-0 στη Λισαβώνα) και κάποια ανεπιτυχή αποτελέσματα στο πρωτάθλημα, όπως η εντός έδρας ήττα από τον Άρη, είχαν ως συνέπεια την απόλυσή του μόλις δύο μήνες μετά την πρόκριση επί του «Αίαντα».

Όπως είχε δηλώσει ο Νταϊφάς, ο Χέερ «δεν ήταν μέσα στο πνεύμα του πρωταθλητισμού που κάνει ο Ολυμπιακός. Όταν διάβασα δηλώσεις του ότι σε τρία ματς, εκ των οποίων τα δύο στο Φάληρο, θα ήταν ευχαριστημένος αν η ομάδα συγκέντρωνε 3-4 βαθμούς (σ.σ. με σύστημα 2-1-0 τότε), κατάλαβα πώς δεν μπορούσαμε να συνεργαστούμε περισσότερο».

Σας θυμίζει μήπως την περίπτωση του Σρέτσκο Κάτανετς; Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και τότε. Η επιλογή του Νίκου Αλέφαντου ως διαδόχου του Χέερ προκάλεσε, πάντως, ανάμικτα συναισθήματα στους φίλους της ομάδας και σίγουρα δεν τη βοήθησε να ανακάμψει ώστε να διεκδικήσει τον τίτλο, τον οποίο κέρδισε εύκολα ο Παναθηναϊκός του Γιάτσεκ Γκμοχ.

Η χρονιά τελείωσε με υπηρεσιακό τεχνικό τον Θανάση Μπέμπη, ο οποίος κατάφερε να οδηγήσει τον Ολυμπιακό στη δεύτερη θέση (που ήταν και η μοναδική που οδηγούσε στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ). Χωρίς τον Χέερ, όμως, δεν ήταν δυνατόν να συνεχίσει και την επόμενη σεζόν ο Νόιμαν, ενώ και η έλευση του Γερμανοολλανδού τεχνικού, Γκέοργκ Κέσλερ, δεν βελτίωσε ιδιαίτερα την κατάσταση.

Οι «ερυθρόλευκοι» θα περίμεναν μέχρι το 1987 για να πανηγυρίσουν ξανά τον τίτλο του πρωταθλητή, με προπονητή τον Αλκέτα Παναγούλια και η πώληση της ΠΑΕ στον Γιώργο Κοσκωτά, λίγους μήνες αργότερα, σήμανε και επίσημα την έναρξη των «πέτρινων» χρόνων – αν και τότε δεν το είχε αντιληφθεί ακόμα κανείς.

Πηγές: Αρχείο εφημερίδων «Αθλητική Ηχώ», «Απογευματινή».

Άλλα γεγονότα στην Ελλάδα και τον κόσμο στις 28 Σεπτεμβρίου

2022: Χάλκινα μετάλλια στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ταεκβοντό Κ-21 που διεξάγεται στα Τίρανα κατακτούν η Κωνσταντίνα Πολυχρόνη στα 57 κ. και η Αγορίτσα Κίτσιου στα +73 κ.

2011: Ο Λιονέλ Μέσι σκοράρει δύο φορές εναντίον της ΜΠΑΤΕ Μπορίσοφ για το Champions League και ανεβαίνει στην πρώτη θέση του πίνακα των Αργεντινών σκόρερ στα Κύπελλα Ευρώπης με 40 γκολ, αφήνοντας στη δεύτερη τον Ερνάν Κρέσπο.

2005: Με γκολ του Σολδάδο στο 87′, η Ρεάλ Μαδρίτης «λυγίζει» με 2-1 τον Ολυμπιακό στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου», για τη 2η αγωνιστική της φάσης των ομίλων του Champions League.

2004: Με γκολ του Άκη Στολτίδη στο 17′ ο Ολυμπιακός νικά με 1-0 τη Λίβερπουλ για τη φάση των ομίλων του Champions League, στο πρώτο ευρωπαϊκό παιχνίδι του στο ανακαινισμένο «Γ. Καραϊσκάκης». Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά των Κυπέλλων Ευρώπης που η Λίβερπουλ χάνει αγώνα από ελληνική ομάδα.

2003: Η Αρετή Αθανασοπούλου κατακτά το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία των 59 κ. στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ταεκβοντό που διεξάγεται στη Γερμανία. Στον τελικό νικά με 6-5 την Ιρίδια Σαλαζάρ από το Μεξικό.

2000: Έκπληξη σε όλο τον κόσμο προκαλεί ο Κώστας Κεντέρης με το χρυσό μετάλλιο που κερδίζει στα 200 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. Ο αθλητής από τη Μυτιλήνη τερματίζει πρώτος σε 20.09 και διαδέχεται τον Μάικλ Τζόνσον, ο οποίος το 1996 στην Ατλάντα

2000: Η 26χρονη Τραν Χιέου Νγκαν κερδίζει το πρώτο ολυμπιακό μετάλλιο για το Βιετνάμ, το ασημένιο στην κατηγορία των 57 κ. στο ταεκβοντό στο Σίδνεϊ. Στον τελικό γνωρίζει την ήττα με 2-0 από τη Νοτιοκορεάτισσα Τζουνγκ Τζάε-Έουν. Η Ελληνίδα πρωταθλήτρια, Αρετή Αθανασοπούλου, καταλαμβάνει την πέμπτη θέση.

2000: Ο Ηρακλής πανηγυρίζει την πρώτη του επιτυχία στο πλαίσιο ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Νικά τη γαλλική (Β’ Κατηγορίας) Γκενιόν στο Καυτανζόγλειο με γκολ του Μιχάλη Κωνσταντίνου στο 77′ και προκρίνεται στον 2ο γύρο του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Την ίδια ημέρα και για την ίδια διοργάνωση, ο ΟΦΗ πετυχαίνει την ευρύτερη νίκη της ιστορίας του στα Κύπελλα Ευρώπης, καθώς συντρίβει με 6-0 τη σερβική Νάπρεντακ στο Ηράκλειο.

1996: Ο Αρσέν Βενγκέρ έρχεται σε συμφωνία με την Άρσεναλ για την ανάληψη της τεχνικής της ηγεσίας.

1994: Ο Άγιαξ νικά με 2-1 την ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια για τη φάση των ομίλων του Champions League. Η Ένωση ανοίγει το σκορ με τον Τόνι Σαβέβσκι στο 30′, όμως ο Γιάρι Λίτμανεν ισοφαρίζει τρία λεπτά αργότερα και στο 65′ ο 18χρονος Πάτρικ Κλάιφερτ διαμορφώνει το τελικό σκορ.

1991: Στον πρώτο του αγώνα για την Α1 μπάσκετ με προπονητή τον Γιάννη Ιωαννίδη και τον Ζάρκο Πάσπαλιε στο παρκέ, ο Ολυμπιακός νικά με 67-59 στο ΣΕΦ τον πρωταθλητή Άρη, ο οποίος έχει παραταχθεί χωρίς τον τιμωρημένο Νίκο Γκάλη.

1989: Ο Ολυμπιακός νικά με 2-0 τη Ραντ Βελιγραδίου στο «Γ. Καραϊσκάκης», στη ρεβάνς της ήττας του με 2-1 στον πρώτο αγώνα και προκρίνεται στον 2ο γύρο του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Την επόμενη ημέρα ο προπονητής του, Μίλτος Παπαποστόλου, θα υποβάλει την παραίτησή του ενοχλημένος από την πρόσληψη του πεθερού του Λάγιος Ντέταρι, Ίμρε Κόμορα, στη θέση του τεχνικού διευθυντή. Ο Κόμορα θα είναι κι αυτός που θα τον διαδεχθεί στην τεχνική ηγεσία.

1988: Με ηγέτη τον Άρβιντας Σαμπόνις η Σοβιετική Ένωση νικά με 82-76 τις ΗΠΑ στον ημιτελικό του τουρνουά μπάσκετ των Ολυμπιακών Αγώνων της Σεούλ. Πρόκειται για τη δεύτερη μόλις ήττα των Αμερικανών (που παρατάσσονται ακόμα με παίκτες από το κολεγιακό πρωτάθλημα) σε ολυμπιακό τουρνουά ύστερα από εκείνη στον τελικό του 1972 στο Μόναχο, πάλι από τους Σοβιετικούς.

1988: Ο Σεργκέι Μπούμπκα κατακτά το μοναδικό χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο της καριέρας του, με επίδοση 5.90 μ. στη Σεούλ. Μεγάλη έκπληξη σημειώνεται στα 200 μ. όπου ο Τζον Ντιλόουτς νικά τον Κάρλ Λιούις και του στερεί τη δυνατότητα να φτάσει τα τέσσερα χρυσά μετάλλια για δεύτερη διαδοχική διοργάνωση, ενώ στα 400 μ. ο Στίβεν Λιούις νικά στο νήμα το φαβορί, Μπατς Ρέινολντς, ο οποίος λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε συντρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ στη Ζυρίχη (43.29).

1986: Ο νεοφώτιστος Διαγόρας, με προπονητή τον Γιουγκοσλάβο Τόζα Βεσελίνοβιτς, νικά με 2-0 στη Ρόδο τον νταμπλούχο Παναθηναϊκό. Τα γκολ πετυχαίνουν ο Παναγιώτης Σωτηρόπουλος (34′) και ο Κώστας Βέλλιος (75′).

1982: Η ΑΕΚ γνωρίζει την ήττα με 1-0 από την Κολωνία στη Νέα Φιλαδέλφεια, στην επανάληψη του αγώνα που είχε διακοπεί στο 89′ (με σκορ 3-3) λόγω πτώσης της τάσης του ρεύματος στους προβολείς.

1979: Η Εθνική μπάσκετ κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στους Μεσογειακούς Αγώνες του Σπλιτ, το πρώτο της σε μεγάλους αγώνες, νικώντας στον τελικό την πανίσχυρη γηπεδούχο ομάδα της Γιουγκοσλαβία με 85-75. Μεγάλος πρωταγωνιστής του αγώνα είναι ο Παναγιώτης Γιαννάκης με 28 πόντους, ενώ πολύτιμη συμβολή στον θρίαμβο έχουν και οι Μάνθος Κατσούλης (13 π.), Δημήτρης Κοκολάκης (13 π.), Τάκης Κορωναίος (10 π. ), Κώστας Πετρόπουλος (9 π.), Τάκης Καρατζουλίδης (5 π.), Λευτέρης Σακελλαρίου (7 π.) και Γιώργος Καστρινάκης.

1979: Ο Μιχάλης Κούσης κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στον Μαραθώνιο των Μεσογειακών Αγώνων του Σπλιτ και παράλληλα συντρίβει το παγκόσμιο ρεκόρ (2 ώρες 06:53 έναντι του παλιού του Ιάπωνα, Σιγκέρου Σο, με 2 ώρες 09:06). Λίγες ημέρες αργότερα, ωστόσο, θα διαπιστωθεί ότι η διαδρομή ήταν μικρότερη κατά 899 μέτρα από την προβλεπόμενη (42 χιλιόμετρα και 195 μέτρα) και το ρεκόρ δεν θα αναγνωριστεί.

1976: Ο Μοχάμεντ Αλί νικά με ομόφωνη απόφαση των κριτών τον Κεν Νόρτον στο Yankee Stadium της Νέας Υόρκης και διατηρεί τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή στα βαρέα βάρη της πυγμαχίας.

1967: Στην πρεμιέρα του Ευρωμπάσκετ του Τάμπερε, η Εθνική μας νικά με 78-69 τη Γαλλία έχοντας πρώτο σκόρερ τον Γιώργο Κολοκυθά (33 π.). Ντεμπούτο με το εθνόσημο κάνει ο Βασίλης Γκούμας, ο οποίος σημειώνει δύο πόντους.

1959: Ο 50χρονος κολυμβητής μεγάλων αποστάσεων στην ανοιχτή θάλασσα, Ιάσων Ζηργάνος, χάνει τη ζωή του ενώ προσπαθεί να διαπλεύσει το στενό μεταξύ Ιρλανδίας και Σκωτίας.

1958: Διεξάγεται ο πρώτος αγώνας των προκριματικών του 1ου Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης, με τη Σοβιετική Ένωση να επικρατεί της Ουγγαρίας με 3-1 στη Μόσχα.

1893: Ο Αντόνιο Νικολάου ντ’ Αλμέιντα, διευθυντής εταιρείας εξαγωγής κρασιού Πορτ, ιδρύει την ποδοσφαιρική ομάδα της Πόρτο με την ονομασία «Football Club do Porto-Sociedade Sportiva».

Ακολουθείστε τo SPORTDAY.GR στο Google News